Benjamin Franklin, Benjamin Franklin Hayatı, Benjamin Franklin Kimdir? (1706 - 1790)
Diplomat,
bilim adamı,
yazar, yayımcı ve basımcı olarak çok değişik alanlardaki
önemli katkılarıyla tanınan Franklin’in ABD tarihinde saygın bir yeri
vardır. İngiliz kökenli ve 17 çocuklu bir ailenin 10. oğlu olarak
Massachusetts’in Boston kentinde doğdu.
Yalnızca iki yıl okula gidebildi. Bir süre babasının sabun ve mum
imalathanesinde çalıştıktan sonra ağabeylerinden birinin basımevinde
çıraklığa başladı.
El yazısını değiştirerek yazdığı birtakım yazıları basılması için
gizliğe ağabeyinin oda kapısının altından atıyordu. Ağabeyi bunları
kimin yazdığını anladığında aralarında kavga çıktı. Kendine iş aramak
zorunda kalan17 yaşındaki Franklin Philadelphia ‘da bir basım evine
girdi. İyi bir usta olduğunda Pennsylvania valisi ona kendi basım evini
kurma olanağını sağladı.
Franklin baskı makinesi ve hurufat almak için İngiltere ye gitti. Ne var
ki vali sözünde durmayınca Londra da parasız kaldı. Ama çok geçmeden bir
basın evinde iş bularak iki yıla yakın İngiltere de kaldı. Philadelphia
ya döndüğünde basın işini sürdürdü. 1729 da sıkıcı ve az sayıda
okuyucusu olan bir gazeteyi satın alarak kısa zamanda bunu canlı
eğlendirici ve çok satılan bir yayına dönüştürdü. 1732-1757 yılları
arasında çalışkanlığı, dürüstlüğü ve sağduyuyu öven özdeyişlerin yer
aldığı bir almanak yayımladı.
Franklin in ilgi alanı çok genişti. Bir kitaplık hastane, gönüllü
itfaiye örgütü, kent temizliği ekibi, sigorta şirketi, daha sonra
Pennsylvania üniversitesine dönüşen Philadelphia akademisini kurdu.
Geliştirdiği odun sobası 200 yıl kullanıldı. Bu arada birkaç yabancı dil
ile birkaç müzik aleti çalmayı öğrenmek içinde zaman buldu. Bilime büyük
ilgi duyan Franklin fırtınalı bir havada
gökyüzünde şimşekler çakarken uçurtma uçurarak yaptığı deneyde şimşeğin
aslında bir elektrik akımı olduğunu kanıtladı. Bu deneyden sonra da
paratoneri buldu. Pozitif, negatif, elektrik pili gibi, elektrikle
ilgili terimleri de ilk kez o kullanmıştır.
1753 de kuzey Amerika’daki İngiliz kolonilerinin posta müdürü
yardımcılığına atandıktan sonra hem etkin hem de karlı bir posta
hizmetleri servisi kurdu. 1755 de Fransızlara ve yerlilere karşı
kuzeybatı cephesinin savunulmasında önemli bir görev üstlendi. 1757 de
Pennsylvania halkı ile Pennsylvania topraklarının en büyük bölümüne
sahip Penn ailesi arasındaki çatışmayı çözümlemek için İngiltere ye
gönderildi. Bu görevi başarıyla yerine getirdi ve 1762 de Philadelphia
ya geri döndü. 2 yıl sonra Amerikan kolonilerinden istenen vergiler
konusunda İngiliz bakanlarla görüşmek üzere bir kez daha İngiltere ye
gitti. Savaşın kaçınılmaz olduğunu anlayınca kolonilerdeki halka yardım
etmek amacıyla Amerika’ya döndü. 1776 da koloniler İngiliz
yönetiminden bağımsız yaşamaya karar verdiklerinde, Bağımsızlık
Bildirgesinin yazılmasına yardım eden ve imzalayanlardan biri de
Franklin'di. Sonra ki yıl Fransa dan ekonomik ve askeri yardım isteyen
delegeler arasında bulunan Franklin, Fransızların kolonilerinin
müttefiki olmalarını sağladı. Amerikan bağımsızlık savaşının sonunda
İngiltere ile barış görüşmelerine katıldı ve barış antlaşmasının
hazırlanmasına katkıda bulundu. ABD ‘nin yönetim biçimini belirlemek
üzere 1787 de toplanan Philadelphia anayasa kurultayının üyelerinden
biriydi.
Bilim
İnsanları /
Bilim İnsanları Hayatı Kısaca /
Bilim
Kadınları /
Bilim İnsanı Nasıl Çalışır? /
Aforizmalar /
Bilim İnsanları Capsleri /
Bilim İnsanı Sözleri
