Öfke Kontrolü
Öfke; kaygı, korku, sevinç,
üzüntü, keder gibi hayatın içinde olan, son derece doğal bir
duygudur. Zaman zaman öfkemizi kontrol etmekte zorlanırız.
Bu nedenle, ‘Öfke Kontrolü’ son dönemlerde, profesyonellerin
çalışma alanındaki konular arasında popülerliğini
korumaktadır.
Öfke, ortaya çıktığı anda
yıldırım etkisi yapar. Psikolojik yapımız ve kişiler arası
ilişkilerimiz açısından son derece riskli sonuçlar ortaya
çıkarabilir. Öfkeli olduğumuz anda, bu duygumuzun altında
yatan sebepleri sorgulayamayız. Bir elektrik akımına
kapılmış gibi, hırsımızı bir kişi ya da nesneye
aktarabiliriz, saldırganlaşırız. İstenmeyerek, engel
olunamayarak söylediğimiz veya haklı olduğumuzu düşünülerek
söylediğimiz sözler, birbiri ardına sıralanıverir.
Eşimizden, işimizden ayrılma kararları alabiliriz; telafisi
mümkün olmayan gönül kırgınlıklarına sebep olabiliriz. O
güzel sözdeki gibi, ‘Söz ağızdan çıkana kadar sahibinin
esiridir, fakat ağızdan çıktıktan sonra sahibi onun esiri
olur.’ İşte tam bu noktada, yaşadığımız duygu karmaşasını
saldırgan davranışlara çevirip çevirmemek bizim elimizdedir.
Saldırgan davranışlarımızı önlemek konusunda zaman kazanmak
bazen hayati önem taşır.
Öfke, trafik kazalarından
işyerlerindeki bir çok probleme, eşler arasındaki
ilişkilerden, çeşitli türden adli vakalara,
klinik-psikolojik vakalardan(panik bozukluk-depresyon..vb.)
toplumsal olaylara kadar, pek çok durumda karşımıza
çıkabilir. Bu denli yaşamın içinde olan öfkeyi ele alırken
çok kapsamlı araştırmaların ve değerlendirmelerin yapılması
yerinde olacaktır. Anlaşılmama, yanlış anlaşıldığını
düşünme, haksızlık yapıldığı düşüncesi, ifade alanı
bulamama, bastırılmışlık hissi gibi durumlarda yaşanan
öfkelenmeler çoğunluktadır. Bireyin kişilik gelişimi,
ilgileri, yetenekleri, kültürü, hayattan beklentileri ve
ihtiyaçları bu noktada çok önemlidir. Bu nedenle, öfkenin
temel sebeplerini araştırmaya kişiden başlamakta yarar
vardır.
Kendine yol vermeyen araca
kızan bir yaya, kendisi de araba kullanırken yayalara yol
vermeyebilir. Bu durum, kişinin empati eksikliğinden
kaynaklanır. Bunun önlenmesi, tabi ki, ‘Herkes, kendi evinin
önünü temizlerse, bütün sokaklar tertemiz olur’ şeklinde
bütün yükü bireyin omuzlarına yükleme kolaycılığı ile mümkün
olmayacaktır. Çözüm sürecinde, kişinin çevresi ile
etkileşimi de değerlendirilmelidir. Kuralların oluşturulması
ve bunda paydaşların etkin kılınması, görev ve
sorumlulukların ihtiyaçlar ve beklentiler ölçüsünde
şekillendirilmesi, ödül-ceza-motivasyon süreçlerinin uygun
şekillerde belirlenmesi, bireylerin ve kurumların
gelişmesinde önemli öfke önleyicilerdendir.
Öfkemizi önlemek için önceden
tedbir almalıyız. Oturma odanızın tam ortasındaki sehpanın
üstünde bir vazo olduğunu varsayın. O vazonun orda olması,
düşüp kırılma ihtimalinden dolayı sizi rahatsız ediyor.
Fakat üşendiğiniz için vazoyu bir türlü kenara
koymuyorsunuz. Gün geliyor, sehpaya çarpıp vazoyu
düşürüyorsunuz; vazo kırılıyor. Zamanında önlem alıp vazoyu
uygun yere koysaydınız kırılan parçaları toplamak ve vazodan
olmak durumunda kalmayacaktınız. Öfkede de aynı şey söz
konusudur. Eğer yaşamınızda, kendiniz ve çevreniz için önlem
almazsanız telafisi mümkün olmayan pişmanlıklar
yaşayabilirsiniz.
Halk arasında, öfkenin
umarsızca boşaltılmasının ve içimizden geçenleri süzgeçten
geçirmeden aktarmanın öfkenin önlenmesine iyi geleceği
söylene gelmiştir. Ancak, öfkenin şiddete dönük veya olduğu
gibi boşaltılması, bırakın öfkeyi önlemeyi, şiddetini
artırır ve sıklıkla hissedilmesini kolaylaştırır.
Öfke kontrolü, buna neden olan
düşüncenin deşifre edilmesi, duygularımızla ilgili
farkındalığımızın yüksek
olması, öfkelenilen kişiye bunun uygun şartlarda
aktarılması, iyi bir iletişim, günlük yaşam aktivitelerinin
düzenlenmesi (uyku düzeni, alkol alma durumu, beslenme,
önleyici sağlık tedbirleri, sportif faaliyetler ve hobiler
vb. ) sayesinde sağlanabilir. En önemlisi de, öfke kontrolü
için, kişinin bahaneler üretmeden sorunu kabul ederek yaşam
kalitesini artırmak adına önlem almak istemesidir.
Unutmayalım keskin sirke küpüne zarardır.
Sağlıcakla Kalın ……
Fatih EKİNCİ / Eğitim Uzmanı - Yazar
Tweet Paylaşwww.gelisenbeyin.net / Gelişimin adresi...
İzin alınmadan kopyalanamaz ve kullanılamaz. Her hakkı saklıdır.© Design, By Karakurt