Sorunu Araştırma ve Tanımlama, Çözümü Tartışma
Öğrenciler, çevrelerindeki durumları gözlemler. Geliştirmeyi,
değiştirmeyi gerçekleştirmek istedikleri durumları belirler,
gözlemlerini dikkate alarak yaşamlarındaki sorunları listelerler.
Listeledikleri sorunlardan birini kendi önceliklerini, mevcut şartları
ve gerçekleşebilirliğini dikkate alarak seçer,
sorunu araştırma, tanımlama ve çözümü
tartışmada kendi bilgi, deneyim, gözlem ve araştırma sonuçlarını
kullanırlar. Öğrenciler seçtikleri sorunu araştırır ve olası çözümleri
bütün yönleriyle açıkça tartışarak tanımlarlar.
Tasarımın Genel Özelliklerini Belirleme
Öğrenciler belirledikleri sorunun çözümünde kullanacakları tasarımların
sahip olması gereken genel özellikleri belirlemelidir. Bunun için benzer
sorulara (Nasıl? Kim için? Nerede kullanılacak? Boyutu nasıl olmalı?
Biçimi nasıl olacak? Fonksiyonları ne? vb.) cevaplar arar. Bu
özelliklerin belirlenmesinde, tanımlanan sorunun çözümlenmesi için
gerekli nitelikler ve sınırlamalar, dikkate alınır. Tasarımın taşıması
gereken genel özellikler listeler.
Taslak Tasarım Önerisi Geliştirme
Öğrencilere taslak çizim öncesi geliştirdikleri tasarım modelinin
estetik değer taşımasına, özgünlüğüne, işlevselliğine, yapılabilir
olmasına ve çevreye etkilerine dikkat etmeleri gerektiği açıklanır.
Öğrenciler tasarım için belirlenen ortak özellikleri dikkate alarak
tasarıma yönelik düşüncelerini yansıtan taslak çizimler yapar, genel
özellikleri ise yazılı olarak ifade ederler. Bu çizimlerde ürünün formu
ve genel özellikleri gösterilir. Çizimleri detaylandırmaz. Öğrenciler
birden fazla taslak çözüm önerisi getirebilir, taslak tasarım
önerilerini öğretmeniyle paylaşırlar. Belirledikleri durumun niteliğine
göre taslak çizimlerini benzer sorunların çözümlerine yönelik yaptığı
araştırma ve inceleme sonuçlarını dikkate alarak çizebilirler.
Öğrenciler geliştirmek istedikleri tasarım önerilerini belirler. Bunun
için tasarım özelliklerini en iyi karşılama, maliyet, beceri, zaman,
yetenek vb. sınırlamalar dikkate alınır.
Tasarım Önerisine Yönelik Araştırma
Öğrenciler önerdikleri taslak çizimi
geliştirmek için araştırma yapar, bu amaçla taslak çizimlerinde
belirledikleri özellikleri gerçekleştirmeye yönelik sorulara cevap
ararlar. Öğrenciler, farklı yer, zaman ve kültürlerde, benzer veya
ilişkili sorunların çözümünde kullanılan yöntemleri inceler, bilimsel
araştırma yöntemlerini kullanarak farklı kaynaklardan bilgi toplar, bu
bilgileri, tasarım etkinliklerini gerçekleştirmede değerlendirirler.
Öğrenciler başkalarının sunduğu farklı çözüm önerilerini dinlemeye,
bakış açılarını incelemeye teşvik edilir. Çözüme yönelik araştırma
sonuçlarını ve elde ettikleri bilgileri analiz ederek bunları resim,
grafik, istatistik veri veya yazılı olarak düzenlerler.
Öğrenciler, belirledikleri sorunların çözümüne yönelik tasarım
önerilerini geliştirirken üretim olanaklarını ve tüketici tercihlerini
ekonomik, sosyal, çevresel etkilerini teknik boyutlarıyla
değerlendirirler. Tasarımları için belirledikleri genel özellikleri
taşıyan bir ürünü nasıl gerçekleştirebileceklerini, yapımında
kullanacakları araç, gereç, teknik ve yöntemleri araştırır, denemeler
yapar ve sonuçlarını listeleyerek yaptığı çalışmaları tasarım günlüğüne
kaydederler.
Tasarım Önerileri Geliştirme
Öğrencilerden, tanımladıkları ihtiyacı
karşılamak veya belirledikleri sorunu çözmek için yaptıkları
araştırmaları dikkate alarak belirledikleri nitelikleri taşıyan tasarıma
yönelik düşünceler üretmeleri istenir. Öğrencilere sorunun çözümü için
alternatif düşünceler sunmaları için fırsat verilir.
Öğrenciler tasarım önerisiyle ilgili ayrıntıları, değişik kaynaklardan,
kişi ve kuruluşlardan araştırmaya yönlendirilir, basit akış şemaları,
resim ve çizimler üzerinde tasarım önerilerini açıkça gösterirler.
Tasarımını gerçekleştirmek için gerekli ihtiyaçlarını belirtir, tasarım
önerilerini, uygun çizim ve yazı teknikleriyle, elle veya çizim araç
gereçlerini kullanarak kâğıt üzerinde projelendirirler. Öğrenciler
tasarım önerilerini açık ve anlaşılır bir çizimle göstermeleri için
teşvik edilir. Tasarım önerisinin geliştirilmesine yönelik yapılan
çalışmada, tasarımın yapım resmi, nasıl çalıştığı, kullanılacak gereçler
ve yapım aşamalarını gösteren planlamalar yer alır.
Öğrenciler, geliştirdikleri tasarım modellerinin estetik değer taşıması,
özgün, işlevsel, ekonomik ve yapılabilir olmasına dikkat etmeleri için
yönlendirilir, tasarımlarına yenilik, farklılık ve ayırt edilebilir
özellik kazandırmaları konusunda cesaretlendirilirler. Belirledikleri
sorunun çözümü için en az bir tasarım önerisinde bulunurlar.
Birden çok tasarım önerisi geliştiren öğrenciler, geliştirdikleri çözüm
önerilerinin
farklılıklarını ve benzerliklerini
sorgulayarak listeler. Sorgulama sonuçlarını ve tasarım için belirlenen
özellikleri dikkate alarak gerçekleştirmek istediği en iyi tasarım
önerisini belirler. Bu amaçla öğrenciler, tasarım önerilerinin benzer
çözümlerden belirgin farklılığını, taşıdığı yeniliği,
kullanılabilirliğini, yapım maliyetlerini, çevresel etkilerini ve
kullanıcı beklentilerini karşılayabilirliğini sorgulamaya
yönlendirilirler. Öğrenciler en uygun tasarım önerisinin seçimindeki
gerekçeleri açıklar, bilimsel veriler kullanarak tasarım önerilerinin
çözüm için gerekli özellikleri nasıl karşıladığını belirleyerek
sonuçlarını tasarım günlüklerine yazarlar.
Yapım
Öğretmen, öğrencilere bu çalışmada
işlikte dikkat edecekleri güvenli çalışma kurallarını açıklar.
Kullanacakları el aletlerini ve görevlerini tanıtır. Tecrübe
kazanmalarına yönelik deneme yapmaları için fırsat verir. Öğrencilere
gereçlerin verimli kullanımı için tasarımın yapım aşamalarını ve çalışma
ortamını nasıl planlayacağını öğretir. Öğrencilerden tasarımın yapım
aşamalarını ve çalışma ortamını planlaması beklenir. Öğrenciler yapımda
kullanacağı gereci, işleme aracını ve bu aracın kullanımı için uygun
yöntemi seçer, işlediği gereçlerdeki israfı azaltmayı ve maliyeti
düşürmeyi önceden düşünerek önlem alırlar. Araç ve gereçleri kullanmada
ve yapımda çıkan sorunları çözümlemede yeni yöntem, işlem ve sistemler
düşünür, uygulamada gerektiğinde yardım isterler.
Öğrenciler yapım sırasında plan, çizim, grafik, üç boyutlu modeller,
semboller ve teknik bilgilerden yararlanmalıdır. Öğrenciler istenilen
sonuca ulaşmak için başkalarıyla iş bölümü yapmaya, iş birliğine gitmeye
ve uygulama ortamının düzeniyle ilgili kurallara uymaya yönlendirilir.
Tasarımlarını gerçekleştirmek amacıyla önerdikleri düşüncelere
yönelik riskleri göze almaya ve denemeye teşvik edilir. Öğrenciler yapım
sürecinde karşılaştıkları sorunları nasıl çözdüklerini, uyguladıkları
yöntem ve teknikleri tasarım günlüklerine kaydederler.
Değerlendirme ve Test Etme
Öğrenciler tasarım etkinlikleri sonucunda
yaptıkları tasarımlarının, belirlenen sorunu ne oranda çözdüğünü,
tasarımın genel özelliklerini taşıyıp taşımadığını değerlendirirler. Bu
amaçla arkadaşlarının değerlendirmelerine fırsat verirler.
Gerçekleştirdikleri ürün veya modelin, belirledikleri sorunu çözmedeki
performansını test eder, tasarım etkinliğini gerçekleştirmede izlenen
aşamaları tekrar gözden geçirerek aldığı kararları ve uygulama
sonuçlarını başlangıçtaki düşünceleriyle karşılaştırır ve
değerlendirirler. Ayrıca başka zaman ve kültürlerdeki benzer
tasarımların, ayırt edilebilen özellikleriyle kendi tasarımlarının
ortaya koyduğu farklılığı ve özgünlüğü karşılaştırır, değerlendirme ve
test sonuçlarını raporlaştırarak günlüklerine yazarlar.
Değişiklik Önerme
Öğrenciler değerlendirme sonuçlarını
dikkate alarak tasarımları için yapılması gerekli değişiklikleri
belirler, belirledikleri değişiklik önerilerini tasarımlarına nasıl
aktaracaklarını düşünürler. Çözümü yazarak ve çizerek ifade eder,
tasarımlarına yönelik değişiklik önerilerini gerekçeleriyle listeler ve
sonuçları tasarım günlüğüne kaydederler.
Öğrenciler bu süreçte yaşadıklarını; araştırma sonuçlarıyla ilgili
kanıtları, karşılaştıkları sorunları ve yaptıkları çözümleri, tasarım
önerilerini, seçtikleri en iyi tasarım önerisini, gerekçesini, yapım
aşamalarını gösteren planlamalarını, değerlendirme sonuçlarını,
değişiklik önerilerini vb. bir tasarım günlüğüne yazarlar. Öğrenciler öz
değerlendirme formlarını doldurur, düzenledikleri günlükleri ve
gerçekleştirdikleri tasarım modelini değerlendirilmek üzere öğretmene
teslim ederler.
Tasarım Süreci Nasıl Olmalıdır? / Tasarım Odaklı Süreç / Tasarım Odaklı Süreç Nedir? / Taslak / Model / Maket / Prototip / Döngüsel Tasarım Süreci
Teknoloji ve Tasarım Uygulamaları Keyfi Olamaz / Teknoloji ve Tasarım Başarılı Olmak / Dersime Dokunma! / “Gelişen Beyin” Yenilikçilik Ödüllerinde…