100 Soruda Ambalaj Tasarımı

100 Soruda Ambalaj
Burada sözü geçen 100 soru, düşünce aşamasından tüketime kadar, ambalajın planlanmasın da çıkabilecek muhtemel problemleri hatırlatmak maksadıyla hazırlanmıştır. Tüm ürünlerde ve her alanda uygulanmalı diye bir kural yoktur. Fakat profesyonel bir tasarımcı bu maddeleri dikkate alması gerektiğini bilir.
Ambalajlanacak malzemenin fiziksel formu nedir?
1) Toz, granül, katı, yapışkan sıvı, yağlı, sıvı, gaz.
Nasıl bir koruma gerekiyor?
2) Nem durumu veya ihtiyacı.
a. İmalat anında, b. Kullanım da, c. Pazarlama esnasında
3) İmalat veya raf ömrü aşağıdakilere bağlı olarak tehlikeye maruz kalıyor mu?
a. Işık, b. Sıcaklık değişimi, c. Bakteriler, d. Küf, e. Aşınma, f. Böcek, g. Kemirgenler.
4) Ambalaj malzemesindeki açma-kapama noktaları, paket malzemesi kadar koruma sağlıyor mu?
5) Ambalaj açıldıktan sonra kullanılmayan malzeme için tekrar kapanması gerekiyor ?
6) Ürün ve ambalaj malzemesi kimyasal birbirlerine reaksiyon gösteriyor mu?
7) Ambalaj aşağıdakilerin zarar görmesini engelliyor mu?
a. Koku, lezzet ve aroma, b. Renk, c. Fiziksel şekil (tablet kırılması gibi)
8) Ambalaj malzemesi harici koku, oksidasyon veya diğer kimyasal reaksiyonlara karşı koruma yapıyor mu?
9) Malzeme, yapısal güç itibariyle, ihtiyaç duyulan kullanım için uygun mu?
10) Üretilebilirlik açısından kendine şekil ve kimliği veren fabrikasyon üretim ve grafik tasarım işlemlerine kolaylık sağlıyor mu? Bunlar için uygun mu?
11) Müşterilerin bildiği şekil, yapı ve dokuda bir malzeme mi? Dolayısıyla uygun mu? Yoksa satmak için uğraştırır mı?
Yapısal olarak uygun mu?
12) Yüksek hızlarda makinalı üretimden geçer mi?
13) Taşıyıcılarda yada herhangi bir yerde aşırı sıcak veya soğuk hava şartlarına dayanıklı mı?
14) Perakende veya satış mağazalarında depolama şartlarına dayanıklılık gösterir mi?
15) Eğer vakum, gaz veya hava geçirmez şekilde kapatılmış bir paketleme gerekiyorsa ambalajın yapısı böyle bir ekipman için en uygunu mudur?
16) Gerektiğinde ambalaj içindeki madde sterilize edilebilir mi?
Bulunabilirlik (piyasadan tedarik edilebilirlik)
17) İstenilen miktarda tedarik devamlı olarak mümkün mü?
18) Dağıtım süresi nedir?
19) Fiyatlar piyasadaki dalgalanmalara bağımlı mı?
20) Fiyatlar amacınızla uyumlu mu?
21) Bütün tedarik yolları araştırılmış mı?
Ekipman
22) Ambalaj, elinizdeki ekipmanla şekillendirilip dolduruluyor ve kapatılıyor mu? Yoksa yeni ekipman mı gerekli?
23) Yeni ekipman almak yerine ambalaj ile fiyatta yapı ve ebat değişikli yapmak daha mı uygun olur?
24) Ambalaj yapısındaki modifikasyonlar yeni bir tür ekipmanının daha avantajlı, daha hızlı ve daha ekonomik olarak kullanılmasına mümkün kılıyor mu?
25) Kodlama gerekiyorsa metodu hazır mı?
Personel
26) Ambalaj standart işlemler ile halledilebiliyor mu? Yoksa özel personel gerektiriyor mu?
27) Ambalaj kırılma veya kontrol açısından zorluklar çıkarıyor mu?
28) İşlemler tam otomatik, yarı otomatik veya tamamen elle mi olacak?
Tasarım
29) Ambalajın yapısı ve ölçüsü ambalaj makinası ve taşıyıcı hatlardan geçebilecek şekilde tasarlanmış mı?
30) Ambalajın kapanması, müşteriye uygunluğu kadar ürün ve üretim içinde uygun mu?
31) Ambalajın ağzı dolum cihazına uygun mu?
32) Etiketleme gerekiyorsa, gerekli etiketleme boşluğu var mı?
33) Ambalaj, makinanın izlemesi sırasında ortaya çıkabilecek maksimum çarpma direncine uygun mu?
34) Tasarım, uygun depolama ve nakliyeye imkan veriyor mu?
Kullanım öncesi hazırlık.
35) Üretim; fabrikasyon, standart bir çalışma şeklinde mi, yoksa imkan dışı metot ve malzeme mi gerektiriyor?
36) Ambalajlar üretim hattına girmeden önce, dağıtım ve depolama için uygunluk gösteriyor mu?
37) Eğer ambalaj malzemesinin birkaç parçası varsa, bu parçalar ambalaj için kolay ve uygun bir şekilde birleştirilebiliyor mu?
38) Ambalaj üretici veya imalatçı tarafından son haliyle kullanıcıya nakledilebilecek şekilde ayarlanabiliyor mu? (Örneğin cam şişe imalatçılarının şişeyi boş veya doldurulmuş olarak nakletmeleri gibi)
39) Ambalaj boş olarak istiflendiğinde uygun bir ağırlık ve kapasitede mi?
Ambalajlama ve nakliye öncelikleri
40) Bu tip bir ürünün, ambalajlanmasında kabul edilen bir metot var mı? O metot kullanılabilir mi?
41) Birim ambalaj hacim ambalajlamaya getirilmiş mi?
Dağıtım kanalları.
42) Ambalaj, toptancı ve perakendeci için uygun ebatlarda mı?
43) Ambalaj, depolama, sergilenme, satış ve dağıtım için uygun mu?
Müşteriye uygun mu?
44) Birim ambalaj müşterinin istediği ebatta mı?
45) Ambalaj, satış öncesi, içindekinin ne olduğunun kontrol edilmesine imkan sağlıyor mu?
46) Bir dağıtım cihazı (dispensing=dışarı verme, dökme ağızlığı gibi) etkili bir şekilde kullanılıyor mu?
47) Ambalaj kolayca açılıp gerekirse sonradan kullanım için kolayca kapanıyor mu?
48) Müşteri, miktarı kolayca ölçebilir mu? (görebiliyor mu?)
49) Çevre koruma işlevini yerine getiriyor mu?
50) Boş ambalajların tekrar kullanım şansı var mı?
51) Ambalaj imal edilirken, kavrama, tutma gibi müşteri kolaylıkları hesaba katılmış mı?
52) Ürünün ebadı buzdolabı, mutfak dolabı, banyo dolabı gibi yerlere göre mi ayarlanmış?
Ekonomi öncelikleri
53) Uygun ambalajlama politikasının ışığı altında, paket mümkün olan en az malzemeyi mi gerektiriyor?
54) Ambalaj ekonomi imalat, üretim ve dağıtım aşamaları için standardizasyon çalışmaları ile uyumlu mu?
55) Ambalajın maliyeti aşağıdakilerle uyumlu mu?
a. Birim ürün maliyeti, b. Arzulanan Pazar, c. Paketlenecek ticari emtia’nın sınıfı gibi
56) Ambalaj malzemesi için harcanan para karşılığında düşük bir defo veya hasar yüzdesi garanti ediliyor mu?
57) Ekonomi baz alındığında ambalaj, ürünün ömrünü gerektiği kadar hatta daha fazla koruyor mu?
58) Ağırlık, ebat, şekil ve yapı itibarıyla ambalaj nakil esnasında tasarruf getirecek şekilde mi?
59) Ürünün ucuzluğu veya pahalılığı müşteri üzerinde istenilen olumlu etkiyi bırakıyor mu?
60) Yeni bir ürün mü?
61) Kullanımı nelerdir?
62) Kendi türünde farkı ve nispi kalitesi nedir?
63) Özel satış karakteristiği nedir?
64) Müşterisi kimdir? Yaş- cins – gelir seviyesi – sosyal ve kültürel seviye, ırkı, coğrafi konumu ve ihraç pazarları.
65) Dağıtım nasıl olacak? Normal yoldan (toptan-perakende) bağımsız dükkanlar, mağazalar zinciri, selfservis çalışan süper marketler havale sistemi veya evden eve direkt satış.
Satın alma alışkanlıkları.
66) Bu tip bir ürüne karşı, perakendecinin satın alma alışkanlığı nedir?
67) Raf, tezgah veya vitrinde mi sergileniyor ?
68) Ürün şekli ve ebadı toplu sergilemeye uygun mu?
69) Tek bir ürün kendi başına cazip mi?
70) Ambalaj göz hizasının altında mı yoksa üstünde mi bulunacak?
71) Perakendeci ürünü beğeniyor ve destekliyor mu?
72) İlave veya satış noktasında satışa destek ihtiyacı var mı?
Ebat öncelikleri
73) Ambalajın ebatlar, müşteri alışkanlıklarına ve dağıtım metotlarına uygun mu?
74) Ambalaj ebat ve şeklinde yapılacak değişiklik, müşteri kolaylığı ve satın alma derecesini ne şekilde etkiler?
Rekabet
75) Ürünün rekabet gücünü direkt ve dolaylı olarak karşılaştırdınız mı?
76) Ambalajları karşılaştırdınız mı?
a. Kullanılan malzeme, b. Ebatlar ve şekiller, c. Renkler ve tasarım, d. Özellikleri (sevilen-sevilmeyen)
77) Sizin ambalajınızın rekabet içinde olduğunuz başka ambalajlara benzeyip benzememesi gerektiğini hiç düşündünüz mü? Yoksa, imalatçı, perakendeci ve müşteri açısından farklılık göstermeli mi?
Kimlik
78) Bulunması gereken tüm özellikler üründe var mı? Bu özellikler gerekli vurguyu yapabilecek şekilde muamele edilmiş mi?
79) Logosu, kompozisyon ve stil itibariyle, başkalarıyla karıştırılmayacak şekilde mi?
80) Ambalaj özellikle bilinen bir ticari bir marka olma özelliği taşıyor mu?
81) Ürünün imalatçısının adı göze batacak şekilde mi veriliyor?
82) Ürün adı, logodan farklı olarak ürünün kimliğini hemen ortaya çıkaracak özellikte mi?
83) Aile tasarımı olur mu, olmalı mı?
84) Ambalajın görünüşü, ürünün yüksek kalitesini, imalatçının dürüstlüğünü, güvenirliliğini ve sorumluluğunu yansıtıyor mu?
Bilgi
85) Ambalaj kanuni olarak iç ve dış pazarlar için gerekli tüm açıklamaları taşıyor mu?
86) Talimatlar ve kullanım şekli okunabilir ve anlaşılması kolay mı?
87) Talimatları açıklamak, kısaltmak veya düzeltmek mümkün mü?
88) Açıklama ve illüstrasyonlar öğrenmek, ilgi çekmek ve/veya müşteri çekmek için mi?
89) Satıcının kullanımı için boş bir fiyat bölümü olmalı mı?
Dikkat çekme
90) Renkler ve tasarım zevkli mi? Ürün perakende için uygun mu? Rekabet edebilir mi?
91) Ambalaj hoş bir izlenim bırakıyor mu? Uzaktan, yakından, rafta, tezgahta, vitrinde, müşterinin evinde ?
92) Kendi kendini satabilecek bir ürün mü?
93) Ambalajın görünüşün de her türlü olumlu ve olumsuz yanlar değerlendiril mi ?
94) Ambalaj hatırlanacak veya hatırlatacak bir değerde mi?
95) Ambalaj kendi kendinin reklamını yapabiliyor mu? Yoksa başka reklam yollarına ihtiyaç duyuyor mu?
Dahili görüş açısı
96) Çeşitli departmanlarla kooperasyon araştırıldı mı? Ürün geliştirme, Pazar araştırması, satın alma, üretim, kanunlar, satış, reklam,sanat.
97) Ambalajın ebadı, görüntüsü ve yapısıyla alakalı olarak ortaya çıkan tüm tartışmalar sonuca ulaştırıldı mı?
98) Bu ambalaj için tüm spesifikasyonlar gelecekte referans olması açısından renk, kimlik, boyutlar, özel fabrikasyon talimatları ve muhtemel tedarik kaynakları rayına oturtuldu mu?
Harici öncelikler
99) Tüccarın tutumunun ne olduğunun belirlenmesi için gerekli her türlü adımlar atıldı mı?
100) Bu ürünün ve ambalajın ihya edici ölçüde müşteri bulabileceğine şahsen inanıyor musunuz?

Kaynak: Graphis, Packaging Sf:15-16-17 ('Ambalaj Tasarımı' isimli kitapta yer almıştır.)

Ambalaj Tasarımı Nedir?
http://gelisenbeyin.net/ambalaj-tasarimi.html

Ambalaj Tasarımı Örnekleri
http://gelisenbeyin.net/ambalaj-tasarimlari.html