Problem Çözerek Öğrenme Nedir?

Problem Çözerek Öğrenme Nedir?
Değerli Öğretmenlerimiz bir çoğumuz sınıfımızda problem çözme etkinliklerine mutlaka yer veriyoruz. Öğrencilerimiz açısında dersi hem monotonluktan kurtarmak hem de öğrencileri düşünmeye sevk etmesi açısından son derece öneli bir uygulamadır. Problem çözme etkinliklerinin daha etkili kullanılması ve daha verimli olabilmesi için neler yapabiliriz? Sorusunun cevabıyla Sayın Doç. Dr. Renan Sezer’in bir slaytında karşılaştım ve sizinle paylaşmak istedim. Umarım faydalı olur Problem Çözerek Öğrenme Problemler yalnızca ünite sonunda bir uygulama ve alıştırma çalışması olarak değil, bir öğrenme aracı olarak kullanılır. Ders bir problemle başlar.   Bazı avantajları:

Anlamlı öğrenme
Özgüven geliştirme
Kendi fikirleri ve ön bilgileri temelinde öğrenme
Ölçme ve değerlendirme bilgisi
Genişletme ve derinleşme çalışmalarına olanak sağlama
Öğrencileri zihinsel olarak matematikle meşgul edebilme
Matematiğin eğlenceli yanını ortaya çıkarma.
Problemlerin Taşıması Gereken Özellikler:
§Öğrencilerin ön bilgileriyle çözebilecekleri problemler olmalıdır.
§Problemin ana noktası öğrencilerin öğrenmesi gereken konu ile ilgili olmalı.
§Çözümler ve kullanılan yöntemlerin gerekçelerini açıklamayı gerektirmeli.
§Sonuç cümleleri içeren açıklamalı bir çözüm beklenmeli.
Problem çözerek öğrenme de etkinlikler 3 aşamalı olarak düşünülmelidir.
1.Başlangıç: Problem çözmeye başlamadan önceki bölüm.
2.Süreç: Öğrenciler problem çözme çalışması yaparken geçen süre.
3.Sonuç: Problem çözme çalışması sonrasında yapılan toparlama çalışmaları.
BAŞLANGIÇ Aşaması: Öğretmenin yapması gerekenler:
Ön bilgilerin harekete geçirilmesi
Problemin anlaşılmasının sağlanması
Problem hakkında sorular sorarak yapılabilir.
Etkinlik sonunda ne istendiğinin netleştirilmesi
Öğrencilerin soruyu tam olarak anladıklarından emin olunmalıdır. Bunun için aşağıdaki konularda düşünmeleri istenmelidir:
Problem nedir? Hangi bilgiler verilmiştir? Sizden ne istenmektedir? Ne tür varsayımlarda bulunabilirsiniz? Varsayımlar var mıdır?
Eğer öğrenciler soruyu anlamakta güçlük yaşıyorsa, öğrencinin veya grubun sorudan ne anladığı sınıfla paylaşılabilir ve tartışılabilir. Soru tüm sınıfa yöneltilerek nasıl anlaşıldığı sorgulanabilir.
SÜREÇ Aşaması Öğretmenin yapması gerekenler:
1.Öğrencilerin kendi başlarına çalışabilmeleri için yeterince süre verilmeli.
Yapacak bir şey bulamadıklarında çocuklara çözüm yolunu hemen göstermek yerine sorular sorarak kendilerinin bulmasına yardımcı olunur.
Öğrencilerin işlemlerini, fikirlerini «doğru-yanlış» şeklinde değerlendirmek yerine kendi kendilerine değerlendirmelerine yardımcı olunur.
Yanlış yaptıklarında kendi yanlışlarını bulmalarına yardımcı olunur.
2.Öğrenci çalışmaları aktif olarak izlenmeli
Öğrencilere problemin çözümü söylenmemelidir. «Şöyle yapmalısın» gibi müdahalelerden kaçınılmalıdır.
Öğrencilerin çözüm yolları gözlenmeli. Soru üzerinde nasıl düşündükleri, ne tür fikirler geliştirdikleri, soruya nasıl yaklaştıkları anlamaya çalışılmalı.
Öğrencilerin çözüm yollarında yanlışlar gözlemlendiğinde, “Neden böyle düşünüyorsun? Bu sonuca nasıl ulaştın?” gibi “neden, nasıl” içeren sorular sorulmalı.
3.Öğrencilerin takıldığı noktalarda gerektiğinde uygun ipuçları verilmeli. Örneğin:
Şekil çizmeyi deneyin,
Daha basit bir örnekle başlayın,
Sayıları bir tabloda listelemeyi deneyebilirsiniz,
4.Erken bitirenler için problemi genişleten sorular yöneltilmeli.
§Bazı öğrenciler problemi daha erken bitirecektir. Bu öğrenciler için problemin farklı yönlerini çalışabilecekleri sorular yöneltilebilir.
▪Başka çözümler var mı?
▪Problemde verilen koşul farklı olsaydı ne olurdu?
▪Aynı çözüm şu durumda geçerli midir?
▪Çözümünü bir şekil üzerinde göster.
Modelleme sürecinde önemli olan öğrencileri bir çözüm yoluna yöneltmemek ve çözümle ilgili kararları kendilerinin almasını sağlamaktır.
Öğrencilerin hatalı bir yol izledikleri düşünülüyorsa doğrudan düzeltmek yerine sorularla hataları fark ettirilmeli.
Önceden planlanan tek bir çözüm yolu beklenmemeli, öğrencilerin hepsinin düşünce ve yöntemleri dinlenmeli, doğru cevabı kendilerinin bulmaları için öğrenciler cesaretlendirilmeli.
Farklı düşünme ve çözüm yolları teşvik edilmeli, “evet doğru yapıyorsunuz” ya da “yanlış yoldasınız” gibi cümlelerden kaçınılmalı.
SONUÇ Aşaması Öğretmenin yapması gerekenler
Çözümlerin paylaşılması ve öğrencilerin bunlar üzerinde matematiksel içerikli konuşmalar yapmaları sağlanmalı.
Çözümler paylaşılırken ilk aşamada yargılamadan öğrencinin kendini ifade etmesine fırsat verilmelidir.
Ortaya çıkan çözümler ve ana düşünceler özetlenir ve toparlanır.