Kendi baskı devreni yap

Yıllardan beri üretim teknolojileri alanında yapılan çalışmalar sonunda, elektronik devre elemanları ucuza üretilmiştir. Bunun sonucu günümüzde birçok kişi elektroniği hobi olarak seçmiştir. Fakat yapılan devrelerin ucuzluğu yanında baskı devreye dökmek zahmetli ve pahalıdır. Bunun için bir çok baskı devre çıkarma teknikleri geliştirilmiştir. Bu tekniklerden bazıları;

Pozitif 20
İpek Baskı
Pnp Tekniği
Serigrafi
Baskı devre kalemi
Bunlardan en ucuz olanı baskı devre kalemi ile olandır ama fazla karışık yollarda canınız iyice sıkılabilir. Diğerleri ise pahalıdır.Size hem ucuz hemde güzel bir pcb çıkarma tekniği olan ütü metodundan bahsedeceğim. Pnp tekniği ile baskı devreleriniz kaliteli olabilir ancak daha ucuza maletmek istiyorsanız ütü metodunu deneyebilirsiniz.

Bu metod için elimizde hazır olan devre şemasını lazer yazıcıdan veya fotokopi makinasında tekrar kuşe kağıta aktarmak gerekmektedir. Çünkü ısı ile kağıda aktarılan şemayı tekrar ısıyla (ütü) ile bakır pertinaksa aktarmalıyız. Kuşe kağıdı kullanmamızın sebebi ise lazer tonerin kağıt tarafında emilmemesidir. Kuşe kağıt yerine diğer kağıtlar kullanılırsa toner, kağıt tarafından emilir ve ısı ile bakır plakete aktarılması imkansızlaşır. En iyi kuşe kağıdı matbaacılardan temin edebilirsiniz. Eğer bu imkanınız yoksa kırtasiyeye bakınız. Eğer ordada bulamadıysanız kuşe kağıtlara basılı ramazan imsakiyalerini veya kuşe takvim yapraklarının boş olan beyaz yüzünü deneyin. Bu uygulamada kuşe takvim yaprağı kullandım.



Pcbmizin iyi olmasını istiyorsanız lazer yazıcıdan çıktı almanız gerekir. Devre şemamızı hazırladıktan sonra pcbnin ölçülerine göre bakır pertinaksı kesin.



Kuşe kağıdını baskı devre yapacağımız pertinaksı paket yapar gibi bantlayın. Baskı yüzeyi ile pertinaksın yüzeyine boşluk kalmadan gelecek şekilde kağıdın fazla kısmını pertanaksın arkasına kıvırarak bantlayın. Diğer bir yöntem ise devre şemasında büyük bir pertinaksı paket yapmadan sadece kuşe kağıt pertinaksda kaymayacak şekilde bantlayın. Böylelikle ütülerken bakır pertinaksa yolların geçip geçmediğini kontrol edebilirsiniz.



Gelelim kullanılacak ütüye; hem buharlı hemde buharsız ütü kullanılabilir.Buharlı ütü kullanıyorsanız ütünüze su koymadan 2. kademe ütünüzü ısıtınız. Buharsız ütü kullanıyorsanız ütünüzü 3. kademeye alınız. Her ütünü sıcaklığı farklı olacağı için tecrübe ile kendi ütünüzün ayarını yapabilirsiniz.



Kısa bir süre ısınan ütü ile özenle kuşe (takvim) kağıdını arada bez olmadan ütülemeye başlayınız. Yavaş yavaş ve tüm yüzeylere aynı miktarda ısı uygulayın. Yeteri kadar tecrübeniz varsa pertinaksı kuşe kağıt ile paketleyip 5 dakika (benim ütü için gereken zaman) kağıt üzerinde gezdirerek aynı sonucu alabilirsiniz. İlk defa deniyorsanız paket yapmadan bir ucu açık gelecek şekilde ütüleyin. Kuşe kağıdımızın ucundan hafif hafif kaldırarak tonerın bakırın üstüne geçip geçmediğini kontrol ediniz. Geçmeyen yerleri tekrar ütüleyin. Eğer fazla ütülerseniz toner pertinaksta dağılmaya başlar yada pertinaksda bombe yapar. Toner bakıra geçtiyse ütüleyerek kuşe kağıtı bakır pertinakstan ayırın.

Bakır pertinaksı kuşe kağıt ile paketleme yaptıysanız, biraz soğumasını bekleyin. Soğuyan pertinaksı su dolu bir kaba atın.

Belli bir süre sonra yumuşamaya başlayan kuşe kağıdı parmağınızın ucuyla ovarak kağıdı kaldırın. Tüm yüzeyde kağıt kalmayacak şekilde temizleyin. Temizledikten sonra çizilmiş yolları kontrol edin eğer çıkmamış yol varsa asetat kalemi ile üzerinden geçin. Sürekli olarak denemeler yaptığınızda ideal ısıyı ve zamanı bulursunuz. Ben denemelerim de % 99,7 lik bir başarıya ulaştım.




Baskı devremiz hazırsa sadece asite atmak ve eritmek size kalıyor. Asit için eczanelerde satılan perhidrol ile marketten alacağınız tuz ruhu gerekmektedir. Perhidrol ile tuzruhunun karışım oranı ise perhidrolün kendi kapağıyla 1 kapak perhidrol ile 250 mlt'lik tuzruhunun kapağı ile 3 kapak karıştırınız. Eğer bakır pertinaksınız büyükse karışım oranını 2 ye veya 3 e katlayın.



Tüm yollar ortaya çıkıncaya kadar karışım içinde bekletiniz. İyi sonuç almak istiyorsanız karışımın kutusunu sağa sola sallayarak kısa sürede işlemin bitmesini sağlayabilirsiniz. Fazla bekletirseniz çizilmiş yolların kalktığını görürsünüz buda istenmeyen bir olay olur. Bu işlemide yaptıktan sonra bakır pertinaksı suya tutunuz. Bundan sonra pertinaks üzerindeki toneri kaldırma aşamasına geldik. Toneri kaldırmak için bulaşık teli, bulaşık bezi veya tineri kullanabilirsiniz. Tiner kullanırsanız toneri daha kolay kaldırısınız.




Tinerle temizledikten sonra suya tutun ve ilk profesyonel pcb'nizi görmüş olursunuz. Sürekli denemelerde %100 başarıya ulaşabilirsiniz.




İsterseniz profesyenel bir çalışma daha yapabilirsiniz Bu sefer devrenizi üsten malzeme görünüşünü bakır pertinaksın öbür tarafına aktarabilirsiniz. Bu işlem içinde kuşe kağıtına çıkarttığınız malzeme görünüşünü pertinaksın üzerine yerleştirip 3 dakika ütü ile ütüleyiniz.




En sonunda profosyenel bir pcb çıkartmış oldunuz. Bu çalışma Türk Elektronik Endüstrisinde yeni ufuklar açmak için yayınlanmıştır. Bu çalışmada resimleri çeken Mehmet Can'a teşekkür ederim.