Ses Nasıl Oluşur?

Ses Nasıl Oluşur?
Sesin nasıl oluştuğu ile ilgili temel bilgi şan dersine başlarken çok işimize yarayacaktır. Hepimiz bir enstrümanistin enstrümanını nasıl çaldığı konusunda fikir sahibi olabiliriz, ama şarkı söylerken kullandığımız organların nasıl işlediğini göremediğimiz için sesin nasıl oluştuğunu anlamamız zordur ve zaman alıcıdır. Birçoğumuzun bildiği tek şey ağzımızı açtığımızda sesin çıktığıdır.

Boğazımızda ön tarafta burundan ve ağızdan akciğerlere hava taşıyan soluk borusu, onun arkasında ise sıvıları ve gıdaları mideye taşıyan yemek borusu bulunur. Nefes borumuzun en üst noktasında ses tellerimizi de içine alan kıkırdak dokulu gırtlağımız (larinks) yer alır.

Sağ ve solda iki tane olan ses telleri hareketli organlardır ve birbirlerine doğru yaklaşıp ayrılırlar. Nefes alıp verme sırasında yanlara doğru açılırken konuşma ve şarkı söyleme esnasında birbirlerine doğru yaklaşır ve titreşirler. Ses tellerinin yerleşim yeri boyunda adem elması olarak bilinen çıkıntının 2 cm kadar alt kısmına denk gelir.

Ses oluşumu için akciğerlerden gelen hava akımı kullanılır. Akciğerler solunum havasını gırtlağa doğru iterler ve gırtlaktaki ses tellerinin arasından geçen hava ses oluşturur. Bu ses ağız boşluğu, dil, dişler, burun boşluğu ve sinüsler aracılığı ile konuşma halini alır. (Kaynak:
Sesin oluşumunda rol oynayan anatomik yapılar akciğerler, diyafram, gırtlak ve ses telleri, ağız, burun ve boğaz boşlukları, sinüsler, yumuşak ve sert damak, çene, dil ve dudaklardır.

Dilinizin ucunu üst dişlerinizin arka kısmından başlayarak geriye doğru tüm damağınızda gezdirirseniz, ön kısımda sert dokulu, arka kısımda ise yumuşak dokulu bir damak yapınız olduğunun farkına varırsınız. Egzersiz sırasında tiz perdelere doğru çıkarken içinizden çıkan havanın bir bölümü damağınızın arka tarafındaki yumuşak dokuya (sinüs bölgesi), diğer bir bölümü ise sert dokulu ön damağa yönelir.

Şarkı söylerken ses tellerimiz inanılmaz bir hızda titreşirler. Örneğin orta Do (C4) altındaki La (A) notasını seslendirirken ses tellerimiz bu sesi verebilmek için saniyede 440 kere titreşirler.

Sesinizin kalitesi, ses tellerinizin doğru pozisyonda olması ve ses tellerinize yeterli miktarda havayı gönderebilmeniz ile doğru orantılıdır. İyi şarkı söyleyebilmek ve doğru yerden konuşabilmek yeterli miktarda havanın ses telleri ile yeterli oranda buluşmasına bağlıdır. Bu, eğitmeninizle şan çalışırken yapacağınız tüm egzersizlerin temelini oluşturmaktadır.