Teknoloji Tasarım Dersinin Uygulanışı

TEKNOLOJİ VE TASARIM DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMI’NIN UYGULANIŞINA YÖNELİK
AÇIKLAMALAR


Kılavuz kitabın 1. baskısında yer alan bilgilere ek olarak öğretmenlerimize yardımcı olmak adına
Teknoloji ve Tasarım Dersi Öğretim Programı’nın uygulanışına yönelik aşağıdaki açıklamalara ihtiyaç duyulmuştur.

Genel Açıklamalar

1. Teknoloji Ve Tasarım Dersi Öğretim Programı bireysel beklenti, ilgi ve ihtiyaçlara göre farklı
tasarımların ortaya çıkmasını öngörmektedir. Dolayısıyla tasarımları gerçekleştirmek için
yapılacak etkinliklerde kullanılacak materyaller bireysel farklılıklara göre çeşitlenecek ve tek tip
olmayacaktır.
2. Teknoloji ve tasarım dersinde hazır proje setleri, iş ve işlem yaprakları vb. nitelikte araçlarının
kullanılması; tekdüzeliği tetikleyecek, birbirinin kopyası veya benzeri ürünleri ortaya çıkaracaktır.
Öğrenciler, düşünmekten, yeni fikirler ortaya atmaktan, farklı bakış açıları geliştirmekten ziyade
kendilerine sunulan bilgi ve ürünlerin benzerlerini üretme yoluna gidecekler ve sonuçta farklılık,
orijinallik, yaratıcılık yerine çalışmalarda tek düzelik ve kopyacılık hakîm olacaktır.
3. Teknoloji ve Tasarım Dersi Öğretim Programı ve Kılavuzunda yer alan açıklamalarda da
belirtildiği gibi öğretmenler; patent, inovasyon, bilim insanlarının biyografileri, tasarım ve buluş
hikâyelerine yönelik yapacakları araştırma sonuçlarını ve etkinliklerini zümre kararıyla öğretim
programının akışına uygun olarak kullanabiliriler.
4. Teknoloji ve Tasarım Dersi Öğretim Programı’nın hedeflenen amaçlara ulaşması için dersteki
öğrenci sayısı 25’i geçmemelidir. Öğrenci sayısı 25'ten fazla olan sınıflar 20’yi geçmeyen
gruplara ayrılır. Gruplardaki öğrenci sayısı eşit olur. Bir başka ifade ile öğrenci sayısı 25>’e
kadar olan sınıflar 1; 26–40 arası 2, 41 ve üzeri sınıflar 3 gruba ayrılır. Her gruptan bir öğretmen
sorumlu olur ve yıl sonuna kadar aynı grupla dersi yürütür. Gruplardaki kız ve erkek öğrenci
sayısı dağılımının eşit olmasına dikkat edilir.
5. Her okul dersin öğretim programında da belirtildiği gibi en az bir mekânı, “Teknoloji ve Tasarım
İşliği” olarak düzenler. İş eğitimi alanlarına yönelik bir veya birden fazla işliği olan okullar, var
olan bu mekânları, “Teknoloji ve Tasarım İşliği” olarak kabul edip kullanmaya devam eder. İşliği
olmayan okullar, kendi olanakları çerçevesinde ve ideal duruma yakın en az bir mekânı,
“Teknoloji ve Tasarım İşliği” olarak düzenler. Bu amaçla bilgi teknolojileri sınıfları, çok amaçlı
sınıflar, kütüphaneler vb. mekânlar kullanılabilir.
6. Öğrenciler bireysel olarak yaptıkları etkinliklerini, yaşadıkları süreci, araştırmalarını vb.
çalışmalarını tasarım günlüklerine kaydeder. Etkinlik süresinde yaptıkları her türlü işlemleri,
sorgulamaları, araştırmaları vb. bilgileri duygu ve düşüncelerini tasarım günlüğüne haftalık
olarak yazarlar. Öğrenciler ayrıca etkinlik raporu hazırlamazlar. Tasarım günlüğü içinde etkinliğe
yönelik gerekli bilgilere yer verilir.
7. Tasarım günlükleri öğrencilerin; öz değerlendirme ve eleştirel düşüncesini ortaya koyar. Karar
verme ve gözden geçirme gibi beceriler kazanmalarını sağlar. Dil becerilerini geliştirir.
Tasarımlarının gerçekleştirilme sürecini yansıtır, bir sonraki çalışmaları için geri bildirim sağlar.
Sınıf ortamında farkına varılamayan olumlu ve olumsuz yönlerinin gözlemlenmesine imkân verir.
Bu nedenle öğrencilere günlük yazmanın önemi anlatılır ve bilinçli bir şekilde günlük tutmaları
sağlanır.
8. Tasarım günlükleri, öğrencilerin öğrendiği temel konulardaki çalışmalarını özetlemek ve
kaydetmek amacıyla kullanılırlar. Öğrenciler teknoloji tasarım dersinde; tasarım sürecinde
yaptıkları her işlemi, yaşadıklarını, duygu ve düşüncelerini tasarım günlüklerine yazarak ifade
ederler. Bireysel çalışmalarda öğrenciler süreçte tuttukları günlükleri ders saatinde sınıfla
paylaşırlar. Böylece karşılaştıkları güçlükler veya başarılarının farkına varırlar. Günlük tutmak
öğrenciler için yazma becerilerini geliştirmek ya da pratik yapmak için mükemmel bir yoldur. Bazı
öğrenciler tasarım günlüklerini haftalık olarak yazabilir. Bu durumdaki öğrencilerin günlükleri
haftalık kontrol edilmeli ve yapılan çalışmalarla ilgili paylaşımların bu günlükten yararlanılarak
sunulması istenmelidir.
9. Öğretmenin not vereceği hususlar, öğrenciyi değerlendireceği ölçütler tasarım günlüğünde yer
almalıdır. Öğrenci günlüğünde; bir haftalık çalışma sürecinde yaptıklarını belgelendirmelidir.
Bunun amaçla sorgulamalı, eleştirmeli, tespitte bulunmalı, beğenilerini söylemeli, başka
görüşlere başvurmalı, resimlemeli, mümkünse fotoğraflar eklemeli kısaca yaşadığı süreci detaylı
bir şekilde belgelendirerek anlatmalıdır.
10. Öğrenciler puanla değerlendirilecek her etkinlik için tasarım günlüğü düzenlemelidir. Günlük için
kılavuz kitapta verilen örnek formlar kullanılabilir veya öğrenci kendi formunu oluşturabilir.
Öğrencilerin günlüklerini planlı olarak düzenlemesi, sonraki öğrenmelerine taban oluşturmada ve
kendi gelişimlerini izlemede daha yararlı ve kalıcı olacaktır.
11. Öğrenci tarafından hazırlanan günlükler ürün dosyasıyla birlikte öğretmen tarafından
değerlendirilmeye alınacaktır. Bu değerlendirmelerin sonucunda öğrenciler;
Kendi gelişimlerini izleme ve değerlendirebilme fırsatına sahip olacak,
Öğretmeniyle kendi performansına yönelik düşüncelerini paylaşarak iletişimini artıracak,
Kazandıkları bilgi, beceri ve deneyimi yazılı ve sözlü olarak ifade edebilecek,
Karar verme ve problem çözme sürecini kendileri düzenleyerek denetleme becerisi
kazanacak,
Sonraki öğrenmelerine yönelik bir taban oluşturacaklardır.
12. Öğrenciler yıl içinde her kuşak için değerlendirilmek üzere bir ürün dosyası hazırlar. Kuşak
içinde birden fazla ürün gerçekleştiren öğrenciler en iyi çalışmasını seçerek değerlendirilmek
üzere öğretmenine teslim eder.
13. Teknoloji ve tasarım dersi öğretmenleri dersin işlenişinde okulun laboratuvar, kütüphane, bilgi
teknolojileri sınıfı, görsel ve işitsel araçlar vb. öğretim olanaklarından; yörenin ekonomik, sosyal,
tarihî ve kültürel değerlerinden yapılacak planlamalar doğrultusunda yararlanır. Okul dışında
düzenlenecek gezi, gözlem ve araştırmaya dayalı etkinlikler, her sınıf düzeyi için zümre
öğretmenleri tarafından planlanır. Çevrede teknolojik gelişmelerle ilgili kurum ve kuruluşlardaki
temsilcilerin, bu alanda çalışan uzmanların vb. sınıf veya okula davet edilmesi için gerekli
planlamalar yapılır.
14. Öğrenciler etkinliklerini, öğretim ortamında oluşturulan teknoloji ve tasarım panosunda
sergilerler. İmkânlar dâhilinde her kuşağın sonunda ortaya çıkan çalışmalar sergilenebilir.

15. Öğrencilerin yaptıkları çalışmalar, öğretim yılı sonunda okul yönetimi, alan öğretmenleri ve veliler
tarafından organize edilecek bir şenlikle tanıtılır. Bu şenliğe her öğrenci kendi seçeceği bir
çalışmasıyla katılır. Okul yönetimi, teknoloji ve tasarım dersi öğretmenleri ve velilerin “Teknoloji
Şenliği” etkinliklerine yardımcı olabilmeleri için gerekli düzenlemeleri yapar.
Düzen Kuşağına Yönelik Açıklamalar
Düzen kuşağı etkinliklerinin gerçekleştirilmesinde aşağıdaki açıklamalar dikkate alınmalıdır.
1. Hazır birimlerin seçiminde sağlık ve güvenlik açısından uygunluk kontrol edilmelidir. Farklı
amaçlar için üretilen malzemelerin hazır birim olarak kabul edildiği unutulmamalıdır. Örneğin;
düzen oluşturmada kullanılan pipet, kibrit çöpü vb. malzemelerin üretim amaçlarının aslında
düzen oluşturmak olmadığı hatırlanmalıdır.
2. Düzen kuşağı etkinliklerinde öğrenciler başlangıçta hangi düzeni oluşturacağına karar
vermemelidir. Ortaya çıkacak düzen, arama ve deneme çalışmalarının sonucunda kendiliğinden
ortaya çıkmalıdır. Örneğin; Öğrenci çalışmasına takı, ağaç, çiçek, ev eşyaları vb. yapacağım
diyerek başlamamalı ve sonucu bunlara benzer ürünler olan çalışmalar kabul edilmemelidir.
3. Düzen kuşağı etkinliklerinde ortaya çıkan düzenin bir hacmi olmalı ve dengede durabilmeli,
çoğalmaya imkân vermeli, tekrarlayan birimler açık ve anlaşılır olmalıdır. Zemine yapıştırılarak
çalışılmamalıdır. Düzene gitmede........................ gibi

MEB TTKB Teknoloji ve Tasarım Dersi Öğretim Programı Kılavuzu