Mevlit Kandili

   Tarih boyunca Hz. Peygamber’in doğum yıldönümüyle ilgili kutlamalar hemen bütün İslam ülkelerinde dinî ve sosyal hayatın önemli bir unsuru haline gelmiş, yöneticiler katında da yerine göre siyasî meşrûiyetin, yerine göre dinî kimlik ve hassasiyetin bir göstergesi olarak son derece renkli ve gösterişli merasimlere sahne olmuştur.

Sözlükte “doğulan yer ve zaman” anlamına gelen mevlid kelimesi, İslamî literatürde; Hz. Peygamber’in doğum günü, bu günün yıldönümü münasebetiyle yapılan kutlamalar ve bu konuda kaleme alınan eserler karşılığında kullanılmıştır. Daha sonraları mevlid terimi tasavvuf çevrelerinde velilerin doğum yıldönümünü de kapsayacak şekilde geniş bir anlam kazanmıştır.

Hz. Peygamber çoğunluğa göre Habeşistan’ın Yemen valisi Ebrehe’nin Kabe’yi yıkmak üzere Mekke’ye saldırdığı ve Fil Vak’ası denilen olayın meydana geldiği yıl dünyaya gelmiştir. Araplarda nesî geleneğini göz önüne alanlara göre bu tarih miladî 569, diğerlerine göre ise 570 veya 571 yılıdır. Yine kabul edildiğine göre Rebiülevvel ayının on ikisinde ve gündüz dünyaya gelmiştir. Doğumunun pazartesi günü olduğu ise sahih rivayetlere dayanmaktadır.

Hz. Muhammed (sav) sağlığında kendi doğum yıldönümünü kutlamadığı gibi böyle bir şey yapılması hususunda herhangi bir istek ve emri de olmamıştır. Hulefa-i Raşidin dönemi ve bunu izleyen Emevi ve Abbasi devirlerinde de mevlidle ilgili bir uygulamaya rastlanmamaktadır. İlk iki halifenin zamanına fetih hareketleri damgasını vurmuş, son iki halifenin dönemlerinde iç karışıklıklar hüküm sürmüşken, Emevi ve Abbasi devirlerinde de Hz. Peygamber soyuna destek anlamı ve imkânı doğurabilecek böyle bir kutlama için siyasi şartlar uygun olmamıştır. Mısır’da şii Fatımî Devleti kurulunca Muiz-Lidinillah (362-365/972-975) döneminden başlamak üzere, soyundan geldiklerini söyledikleri Hz. Peygamber’in doğum yıldönümü resmî olarak kutlanmaya başlamıştır. Buna ilaveten Hz. Ali, Fatıma, Hasan, Hüseyin ve o günkü halifenin mevlidleri (mevalid-i sitte) ile Receb, Şaban ve Ramazan aylarındaki bazı kandiller, Ramazan ve Kurban bayramlarıyla diğer bazı kutlamalar bu dönemde zengin bir şölen geleneğini oluşturmuştur. Ancak bu kutlamaların gündüz ve üst düzey görevlilerin katıldığı bir devlet töreni çerçevesinde geçtiği, halkın geniş bir şekilde katılımının ve şenlik havasının fazla olmadığı anlaşılmaktadır. Özellikle Sünnî çoğunluğun bu kutlamalara katılmadığı bilinmektedir.

Fatımîler zamanında Hz. Peygamber ve Ehl-i Beyt’in doğum yıldönümlerini kutlama, dinî hassasiyet yanında siyasî meşrûiyet açısından da önem taşıyordu. Fatımî vezirlerinden olan Efdal, halife Müsta’lî-Billah (487-495/1094-1101) zamanında Hz. Hasan ve Hüseyin’in mevlidleri dışındaki dört mevlidi yasaklattı. Ancak Efdal öldükten sonra yeni gelen vezir tekrar bu törenleri başlattı.

Eyyubîler (1171-1462) zamanında birçok bayram ve tören kaldırıldığından mevlide de özen gösterilmediği ve bunu halkın kendi evlerinde kutladıkları anlaşılmaktadır. Ancak Selahaddin-i Eyyubî’nin kayınbiraderi olan ve hayırseverliği ile tanınan Erbil atabegi Begteginli Muzafferüddin Kökböri’nin (586-629/1190-1232) mevlid-i nebeviyi kutladığı bilinmektedir. Bu kutlamaların Fatımîlerinkinden farklı olarak hazırlıklarıyla birlikte uzun bir zaman dilimine yayıldığı, bir şenlik havası içinde halkın geniş bir katılımının sözkonusu olduğu ve özellikle tarikat mensuplarının rolünün ön plana çıktığı dikkat çekmektedir.

Endülüslü seyyah İbn Cübeyr 579 (1183) yılında Mekke’ye geldiğinde gördüklerini anlatırken Hz. Peygamber’in doğum gününde doğduğu evin ziyarete açıldığını, halkın tebrik için evi ziyaret ettiklerini belirtir.

Memlükler döneminde (648-922/1250-1517) ise, Mısır’da mevlid kutlamaları bütün ihtişamıyla devam etmiştir. Eyyubîler ve Memlükler dönemindeki mevlid geleneğinde Fatımî mirasının devralınması yanında Moğol ve Haçlı saldırıları karşısında Müslüman halkın kimlik ihtiyacının da rolü olmalıdır.

Memlükler devrinden itibaren mevlid terimi başta evliya olmak üzere diğer önde gelen şahsiyetlerin doğum yıldönümleri için de kullanılmaya başlamıştır. Bu tür mevlidlerin önemli bir kısmı velilerin doğum değil ölüm yıldönümünde kutlanırdı.

Kuzey Afrika’da önceleri mevlid kutlama adeti yokken, ilk defa Şeyh, kadı ve muhaddis Ebü’l- Abbas Ahmed b. Muhammed b. Hüseyin es-Sebtî el-Azefî (v.633-1236) tarafından halkın hristiyan bayramlarını kutlamalarını önlemek amacıyla icra edilmeye başlamıştır. Bu uygulama zamanla Kuzey Afrika ve Endülüs’te yaygınlık kazanmış, hükümdarlar ve yöneticiler mevlid kutlamalarına büyük önem vermişlerdir.

Osmanlı hükümdarı III. Murad 996 (1588) yılında merasimle mevlid kutlamalarını başlatmakla birlikte resmî olmasa da Osmanlı İmparatorluğu’nda kutlamaların bundan önceki dönemlerde de yapıldığı, Süleyman Çelebi’nin meşhur mevlidini 812 (1409) yılında yazdığı bilinmektedir. Sultanahmet Camii’nde yapılan resmî kutlamalarda padişah, sadrazam, şeyhulislam, vezirler, Anadolu ve Rumeli kazaskerleri, diğer mülkî ve askerî erkân ile ulema resmî kıyafetleriyle hazır bulunurdu. Ayasofya ve Sultanahmet şeyhleriyle nöbetçi şeyhin vaazlarından sonra mevlid okunur, bu arada şerbet ve buhur dağıtılır ve görevlerini ifa edenlere hil’at ve atiyyeler verilirdi. Genel olarak Sultanahmet Camii’nde yapılan mevlid törenleri daha sonraları Beyazıt, Nusretiye, Beylerbeyi, Hamidiye ve diğer camilerde de icra edilir olmuştur. Tanzimattan itibaren mevlid alaylarında eski teşrifat kurallarına uyulmakla birlikte bazı değişikliklere gidilmiş; padişahın camiye gidiş ve gelişlerinde askerî tören yapılması, minareler yanında saray ve resmî binaların donatılıp aydınlatılması, beş vakitte tophane ve savaş gemilerinden top atılması gibi yenilikler uygulanmıştır. Mevlid 1910 yılından itibaren Osmanlı Devleti’nde resmî bayram ilan edildiyse de, Cumhuriyet’in ilanından sonra kaldırılmıştır.

Bugün Suudi Arabistan hariç, Kuzey Afrika’dan Endonezya’ya kadar İslam ülkelerinin bazılarında resmî, bazılarında gayri resmî olarak yaygın şekilde kutlanmaktadır.

Dinî hükmü

Hz. Peygamber ve ondan sonraki birkaç asır boyunca kutlanmayan mevlidin dinî açıdan meşrûiyeti ulema arasında tartışılmıştır. Malikî fakihi İbnü’l-Hâc el-Abderî (v.737-1336) bidat konularına geniş yer verdiği el-Medhal adlı eserinde mevlidle ilgili bir bölüm açarak bunun Hz. Peygamber devrinde ve ona son derece bağlı olan ashap ve tabiin zamanında kutlanmadığını ve dolayısıyla dine ilave sayılan bir bidat olduğunu belirterek şiddetle karşı çıkar. O ayrıca bu kutlamalar sırasında kıraat, zikir ve ibadet yanında çalgı çalınıp, şarkı söylenmesi ve oynanmasının, kadın ve erkeklerin bir arada bulunmasının da dinin yasakladığı hususlar olduğunu uzun uzun anlatır ve mevlidin bu haramlara vesile kılındığını belirtir. Anılan olumsuz davranışlarda bulunulmayıp ibadet yapılması, arkadaşlara ziyafet verilmesi, hadis vs. okunması halinde bile bunların mevlid niyetiyle icrasının dinde bir fazlalık ve dolayısıyla bidat olduğunu belirten İbnü’l-Hac, buna karşılık mevlid niyeti taşımaksızın oruç tutulmasını, salih amellerle Hz. Peygamber’in doğduğu bu ayın saygınlığına uygun davranılmasını tavsiye eder. İbnü’l-Hâc’ın bu kitabını Moğol istilası ve Haçlı Seferlerinin İslam dünyasında yol açtığı siyasî çalkantılar yanında sosyal ve iktisadî hayattaki tahriplerinin gittikçe arttığı bir dönemde kaleme aldığı, dinî ölçülere aykırı âdet ve geleneklere, dinî ve sosyal hayatta meydana gelen sapma ve aşırılıklara dikkat çekerek Müslümanların dinleri konusunda doğru bilgi edinmelerini amaçladığı dikkat çekmektedir.

İbnü’l-Hâc’ın çağdaşı bir başka Malikî âlim Taceddin Ömer b. Ali el-Lahmî  el-Fâkihânî de (v. 731/1331) mevlidi bidat-ı seyyie kabul ederek karşı çıkmış ve bu amaçla bir risale kaleme almıştır. Venşerisî de sonraki Malikî ulemadan mevlide karşı çıkanların görüşlerine yer verirken genellikle olumsuz uygulama örneklerine atıfta bulunmuştur.

İbn Merzuk el-Hatîb (v. 781/1379) mevlid konusunda Mağrib ulemasının müsbet ve menfî yönde iki farklı yaklaşımda bulunduğunu, kendisine göre bu gece iyi amellerde bulunup kötü davranışlardan sakınmanın en uygun tavır olduğunu belirtir. Mevlid gecesinin mi Kadir gecesinin mi, daha üstün olduğu konusundaki tartışmada İbn Merzuk’un ilkini tercih ettiği kaydedilir.

Mevlide karşı olumsuz tavır, bidatları iyi ve kötü diye ayırmayan İbn Teymiyye, onu izleyen Vehhabî uleması ve Muhammed Abduh gibi çağdaş âlimler tarafından da desteklenmiştir. Reşid Rıza da Mısır’da mevlidlerde sergilenen çirkin uygulamaları uzun uzun anlatarak eleştirir ve ulemayı da bu konuda sessiz kalmaktan dolayı kınar. Bununla birlikte mevlid kutlamasının bizzat kendisine değil, bu vesileyle işlenen kötülüklere karşı olduğunu belirterek bu uygulamalardan kurtuluş yollarını açıklamaya çalışır. Vehhabi geleneğine mensup çağdaş ulemadan Suudi Arabistan müftüsü Muhammed b. İbrahim Ali Şeyh, Abdülaziz b. Abdullah b. Bâz, Hammûd b. Abdullah et-Tüveycirî ve diğer bazıları da her türlü mevlid kutlamasına karşı çıkarak bu konuda çeşitli risaleler kaleme almışlardır. Kuzey Afrika’da Cezayir gibi bazı ülkelerde ıslahatçı âlimler mevlidin geleneksel şekline karşı çıkmışlarsa da yeni nesillerin inanç ve millî şuurunun güçlenmesi amacıyla mevlidi yeni birtakım etkinliklerle kutlama yolunu tutmuşlardır.

Buna karşılık Ebû Şâme el-Makdisî (v. 665/1267), İbn Ayyad en-Nefzî (v. 792/1390), Şemseddin İbnü’l-Cezerî, İbn Nasirüddin ed-Dımaşkî, İbn Hacer el-Askalânî, İbn Hacer el-Heytemî, Şemseddin es-Sehavî, Celaleddin es-Suyutî, Şihabüddin el-Kastallânî ve Muhammed b. Yusuf eş-Şâmî gibi âlimler ise bu kutlama ilk devirlerde olmasa bile Allah’ın âlemlere rahmet olarak gönderdiği Hz. Peygamber’e dünyaya gelmesi sebebiyle sevinmenin, doğum günü münasebetiyle fakir ve muhtaçlara yardımda bulunup ibadet etmenin, Kur’an ve Hz. Peygamber’e olan sevgiyle ilgili şiirler okumanın, temiz ve güzel elbiseler giyerek sevinç gösterisinde bulunmanın ve yoksullara yardım etmenin birer güzel amel olduğunu ve dolayısıyla mevlid kutlamalarının bir bid’at-ı hasene sayılması, halk arasında görülen ve dinen hoş karşılanmayan davranışların ise bundan ayrı düşünülerek önlenmesi gerektiğini, mesela Cuma veya teravih gibi ibadetler sırasında yanlış bazı davranışların meydana gelmesinin bu ibadetlerin de haram sayılmasına yol açmadığını belirtmişlerdir. Hz. Peygamber’e pazartesi günü oruç tutmanın fazileti sorulduğunda “bu benim doğduğum ve bana vahiy indirilen gündür” diyerek bir bakıma bugüne önem atfetmiştir. Sehavî de hristiyanların kendi peygamberlerinin doğum gününü büyük bir bayram yapmaları karşısında Müslümanların böyle bir kutlamaya daha layık olduklarını söyler. Hz. Muhammed (sav) Medine’de Yahudilerin on Muharerem’de oruç tutuklarını görünce sebebini sormuş, onlar da Firavun’un boğulduğu ve Hz. Musa’nın kurtulduğu gün olduğunu söyleyince Resulullah kendisinin bunu yapmaya daha layık olduğunu belirterek oruç tutmuş ve ashaba da oruç tutmalarını emretmiştir. Bu da belli bir günde bir nimete nail olma veya beladan kurtulma sebebiyle her zaman o günü anma ve şükür nişanesi olarak salih amellerde bulunmanın iyi bir davranış olduğunu gösterir.

Mevlid kutlamalarına müsbet bakan âlimler, kendisine Hz. Peygamber’in doğum haberini getiren kölesini azad etmesi seebiyle Ebû Leheb’in her Pazartesi gecesi azabının hafifletildiğinin rüyada görüldüğüne dair bir haberi, ayrıca Resulullah’a vahiy indirildiği için Kur’an’da Kadir gecesine atfedilen önemin bütün insanlık için rahmet olan Hz. Peygamber’in bizzat dünyaya geldiği gün için öncelikle geçerli olacağı hususunu da görüşlerine dayanak olarak gösterirler. İnanmadan ölenlerin bütün yaptıklarının ahirette boşa gideceğine dair ayetler (el-Maide 5/5; el-En’am 6/88; Hud 11/16), rüya üzerine hüküm dayandırılamayacağı ve Kadir gecesinin önemi hakkındaki ilahî teyid ve açıklamanın mevlid hakkında sözkonusu olmadığı ileri sürülerek bu gerekçelere karşı çıkılmıştır. Mevlidlere karşı çıkan âlimlerin bu yaklaşımlarında kendi zamanlarındaki kutlamalarda gözlenen olumsuz davranışların rolü büyük olmalıdır.

Sonuç olarak Hz. Peygamber’e sevgi ve bağlılığın bir göstergesi olması yanında çeşitli ibadet ve hayırlara vesile olması bakımından da mevlid kutlamalarının dinî yönden meşru bir davranış olduğu söylenmelidir. Bununla birlikte bu kutlamalara karşı çıkan âlimlerin genel olarak görüşlerine gerekçe gösterdikleri gayrimeşru tutum ve davranışların tasvip edilemeyeceği, bu tür uygulamalara vesile olan kutlamalardan uzak durulması gerektiği de açıktır.

Yazar	Mesaj Konu Arama Konu Seçenekleri Yanıt Yaz Yeni Konu Oluştur Konuyu Yazdır
gelisenbeyin Üye Profili Özel Mesaj Yolla Üyenin Mesajlarını Bul Üyenin Web Sitesine Git Arkadaş Listeme Ekle Yönetici gelişime dair ne varsa.. Yahya KARAKURT Kayıt Tarihi: 01-Ocak-2006 Konum: Istanbul Aktif Durum: Aktif Değil Gönderilenler: 4737	Alıntı Cevapla Konu: Mevlit Kandili Gönderim Zamanı: 19-Mart-2008 Saat 14:24
	Tarih boyunca Hz. Peygamber’in doğum yıldönümüyle ilgili kutlamalar hemen bütün İslam ülkelerinde dinî ve sosyal hayatın önemli bir unsuru haline gelmiş, yöneticiler katında da yerine göre siyasî meşrûiyetin, yerine göre dinî kimlik ve hassasiyetin bir göstergesi olarak son derece renkli ve gösterişli merasimlere sahne olmuştur. Sözlükte “doğulan yer ve zaman” anlamına gelen mevlid kelimesi, İslamî literatürde; Hz. Peygamber’in doğum günü, bu günün yıldönümü münasebetiyle yapılan kutlamalar ve bu konuda kaleme alınan eserler karşılığında kullanılmıştır. Daha sonraları mevlid terimi tasavvuf çevrelerinde velilerin doğum yıldönümünü de kapsayacak şekilde geniş bir anlam kazanmıştır. Hz. Peygamber çoğunluğa göre Habeşistan’ın Yemen valisi Ebrehe’nin Kabe’yi yıkmak üzere Mekke’ye saldırdığı ve Fil Vak’ası denilen olayın meydana geldiği yıl dünyaya gelmiştir. Araplarda nesî geleneğini göz önüne alanlara göre bu tarih miladî 569, diğerlerine göre ise 570 veya 571 yılıdır. Yine kabul edildiğine göre Rebiülevvel ayının on ikisinde ve gündüz dünyaya gelmiştir. Doğumunun pazartesi günü olduğu ise sahih rivayetlere dayanmaktadır. Hz. Muhammed (sav) sağlığında kendi doğum yıldönümünü kutlamadığı gibi böyle bir şey yapılması hususunda herhangi bir istek ve emri de olmamıştır. Hulefa-i Raşidin dönemi ve bunu izleyen Emevi ve Abbasi devirlerinde de mevlidle ilgili bir uygulamaya rastlanmamaktadır. İlk iki halifenin zamanına fetih hareketleri damgasını vurmuş, son iki halifenin dönemlerinde iç karışıklıklar hüküm sürmüşken, Emevi ve Abbasi devirlerinde de Hz. Peygamber soyuna destek anlamı ve imkânı doğurabilecek böyle bir kutlama için siyasi şartlar uygun olmamıştır. Mısır’da şii Fatımî Devleti kurulunca Muiz-Lidinillah (362-365/972-975) döneminden başlamak üzere, soyundan geldiklerini söyledikleri Hz. Peygamber’in doğum yıldönümü resmî olarak kutlanmaya başlamıştır. Buna ilaveten Hz. Ali, Fatıma, Hasan, Hüseyin ve o günkü halifenin mevlidleri (mevalid-i sitte) ile Receb, Şaban ve Ramazan aylarındaki bazı kandiller, Ramazan ve Kurban bayramlarıyla diğer bazı kutlamalar bu dönemde zengin bir şölen geleneğini oluşturmuştur. Ancak bu kutlamaların gündüz ve üst düzey görevlilerin katıldığı bir devlet töreni çerçevesinde geçtiği, halkın geniş bir şekilde katılımının ve şenlik havasının fazla olmadığı anlaşılmaktadır. Özellikle Sünnî çoğunluğun bu kutlamalara katılmadığı bilinmektedir. Fatımîler zamanında Hz. Peygamber ve Ehl-i Beyt’in doğum yıldönümlerini kutlama, dinî hassasiyet yanında siyasî meşrûiyet açısından da önem taşıyordu. Fatımî vezirlerinden olan Efdal, halife Müsta’lî-Billah (487-495/1094-1101) zamanında Hz. Hasan ve Hüseyin’in mevlidleri dışındaki dört mevlidi yasaklattı. Ancak Efdal öldükten sonra yeni gelen vezir tekrar bu törenleri başlattı. Eyyubîler (1171-1462) zamanında birçok bayram ve tören kaldırıldığından mevlide de özen gösterilmediği ve bunu halkın kendi evlerinde kutladıkları anlaşılmaktadır. Ancak Selahaddin-i Eyyubî’nin kayınbiraderi olan ve hayırseverliği ile tanınan Erbil atabegi Begteginli Muzafferüddin Kökböri’nin (586-629/1190-1232) mevlid-i nebeviyi kutladığı bilinmektedir. Bu kutlamaların Fatımîlerinkinden farklı olarak hazırlıklarıyla birlikte uzun bir zaman dilimine yayıldığı, bir şenlik havası içinde halkın geniş bir katılımının sözkonusu olduğu ve özellikle tarikat mensuplarının rolünün ön plana çıktığı dikkat çekmektedir. Endülüslü seyyah İbn Cübeyr 579 (1183) yılında Mekke’ye geldiğinde gördüklerini anlatırken Hz. Peygamber’in doğum gününde doğduğu evin ziyarete açıldığını, halkın tebrik için evi ziyaret ettiklerini belirtir. Memlükler döneminde (648-922/1250-1517) ise, Mısır’da mevlid kutlamaları bütün ihtişamıyla devam etmiştir. Eyyubîler ve Memlükler dönemindeki mevlid geleneğinde Fatımî mirasının devralınması yanında Moğol ve Haçlı saldırıları karşısında Müslüman halkın kimlik ihtiyacının da rolü olmalıdır. Memlükler devrinden itibaren mevlid terimi başta evliya olmak üzere diğer önde gelen şahsiyetlerin doğum yıldönümleri için de kullanılmaya başlamıştır. Bu tür mevlidlerin önemli bir kısmı velilerin doğum değil ölüm yıldönümünde kutlanırdı. Kuzey Afrika’da önceleri mevlid kutlama adeti yokken, ilk defa Şeyh, kadı ve muhaddis Ebü’l- Abbas Ahmed b. Muhammed b. Hüseyin es-Sebtî el-Azefî (v.633-1236) tarafından halkın hristiyan bayramlarını kutlamalarını önlemek amacıyla icra edilmeye başlamıştır. Bu uygulama zamanla Kuzey Afrika ve Endülüs’te yaygınlık kazanmış, hükümdarlar ve yöneticiler mevlid kutlamalarına büyük önem vermişlerdir. Osmanlı hükümdarı III. Murad 996 (1588) yılında merasimle mevlid kutlamalarını başlatmakla birlikte resmî olmasa da Osmanlı İmparatorluğu’nda kutlamaların bundan önceki dönemlerde de yapıldığı, Süleyman Çelebi’nin meşhur mevlidini 812 (1409) yılında yazdığı bilinmektedir. Sultanahmet Camii’nde yapılan resmî kutlamalarda padişah, sadrazam, şeyhulislam, vezirler, Anadolu ve Rumeli kazaskerleri, diğer mülkî ve askerî erkân ile ulema resmî kıyafetleriyle hazır bulunurdu. Ayasofya ve Sultanahmet şeyhleriyle nöbetçi şeyhin vaazlarından sonra mevlid okunur, bu arada şerbet ve buhur dağıtılır ve görevlerini ifa edenlere hil’at ve atiyyeler verilirdi. Genel olarak Sultanahmet Camii’nde yapılan mevlid törenleri daha sonraları Beyazıt, Nusretiye, Beylerbeyi, Hamidiye ve diğer camilerde de icra edilir olmuştur. Tanzimattan itibaren mevlid alaylarında eski teşrifat kurallarına uyulmakla birlikte bazı değişikliklere gidilmiş; padişahın camiye gidiş ve gelişlerinde askerî tören yapılması, minareler yanında saray ve resmî binaların donatılıp aydınlatılması, beş vakitte tophane ve savaş gemilerinden top atılması gibi yenilikler uygulanmıştır. Mevlid 1910 yılından itibaren Osmanlı Devleti’nde resmî bayram ilan edildiyse de, Cumhuriyet’in ilanından sonra kaldırılmıştır. Bugün Suudi Arabistan hariç, Kuzey Afrika’dan Endonezya’ya kadar İslam ülkelerinin bazılarında resmî, bazılarında gayri resmî olarak yaygın şekilde kutlanmaktadır. Dinî hükmü Hz. Peygamber ve ondan sonraki birkaç asır boyunca kutlanmayan mevlidin dinî açıdan meşrûiyeti ulema arasında tartışılmıştır. Malikî fakihi İbnü’l-Hâc el-Abderî (v.737-1336) bidat konularına geniş yer verdiği el-Medhal adlı eserinde mevlidle ilgili bir bölüm açarak bunun Hz. Peygamber devrinde ve ona son derece bağlı olan ashap ve tabiin zamanında kutlanmadığını ve dolayısıyla dine ilave sayılan bir bidat olduğunu belirterek şiddetle karşı çıkar. O ayrıca bu kutlamalar sırasında kıraat, zikir ve ibadet yanında çalgı çalınıp, şarkı söylenmesi ve oynanmasının, kadın ve erkeklerin bir arada bulunmasının da dinin yasakladığı hususlar olduğunu uzun uzun anlatır ve mevlidin bu haramlara vesile kılındığını belirtir. Anılan olumsuz davranışlarda bulunulmayıp ibadet yapılması, arkadaşlara ziyafet verilmesi, hadis vs. okunması halinde bile bunların mevlid niyetiyle icrasının dinde bir fazlalık ve dolayısıyla bidat olduğunu belirten İbnü’l-Hac, buna karşılık mevlid niyeti taşımaksızın oruç tutulmasını, salih amellerle Hz. Peygamber’in doğduğu bu ayın saygınlığına uygun davranılmasını tavsiye eder. İbnü’l-Hâc’ın bu kitabını Moğol istilası ve Haçlı Seferlerinin İslam dünyasında yol açtığı siyasî çalkantılar yanında sosyal ve iktisadî hayattaki tahriplerinin gittikçe arttığı bir dönemde kaleme aldığı, dinî ölçülere aykırı âdet ve geleneklere, dinî ve sosyal hayatta meydana gelen sapma ve aşırılıklara dikkat çekerek Müslümanların dinleri konusunda doğru bilgi edinmelerini amaçladığı dikkat çekmektedir. İbnü’l-Hâc’ın çağdaşı bir başka Malikî âlim Taceddin Ömer b. Ali el-Lahmî el-Fâkihânî de (v. 731/1331) mevlidi bidat-ı seyyie kabul ederek karşı çıkmış ve bu amaçla bir risale kaleme almıştır. Venşerisî de sonraki Malikî ulemadan mevlide karşı çıkanların görüşlerine yer verirken genellikle olumsuz uygulama örneklerine atıfta bulunmuştur. İbn Merzuk el-Hatîb (v. 781/1379) mevlid konusunda Mağrib ulemasının müsbet ve menfî yönde iki farklı yaklaşımda bulunduğunu, kendisine göre bu gece iyi amellerde bulunup kötü davranışlardan sakınmanın en uygun tavır olduğunu belirtir. Mevlid gecesinin mi Kadir gecesinin mi, daha üstün olduğu konusundaki tartışmada İbn Merzuk’un ilkini tercih ettiği kaydedilir. Mevlide karşı olumsuz tavır, bidatları iyi ve kötü diye ayırmayan İbn Teymiyye, onu izleyen Vehhabî uleması ve Muhammed Abduh gibi çağdaş âlimler tarafından da desteklenmiştir. Reşid Rıza da Mısır’da mevlidlerde sergilenen çirkin uygulamaları uzun uzun anlatarak eleştirir ve ulemayı da bu konuda sessiz kalmaktan dolayı kınar. Bununla birlikte mevlid kutlamasının bizzat kendisine değil, bu vesileyle işlenen kötülüklere karşı olduğunu belirterek bu uygulamalardan kurtuluş yollarını açıklamaya çalışır. Vehhabi geleneğine mensup çağdaş ulemadan Suudi Arabistan müftüsü Muhammed b. İbrahim Ali Şeyh, Abdülaziz b. Abdullah b. Bâz, Hammûd b. Abdullah et-Tüveycirî ve diğer bazıları da her türlü mevlid kutlamasına karşı çıkarak bu konuda çeşitli risaleler kaleme almışlardır. Kuzey Afrika’da Cezayir gibi bazı ülkelerde ıslahatçı âlimler mevlidin geleneksel şekline karşı çıkmışlarsa da yeni nesillerin inanç ve millî şuurunun güçlenmesi amacıyla mevlidi yeni birtakım etkinliklerle kutlama yolunu tutmuşlardır. Buna karşılık Ebû Şâme el-Makdisî (v. 665/1267), İbn Ayyad en-Nefzî (v. 792/1390), Şemseddin İbnü’l-Cezerî, İbn Nasirüddin ed-Dımaşkî, İbn Hacer el-Askalânî, İbn Hacer el-Heytemî, Şemseddin es-Sehavî, Celaleddin es-Suyutî, Şihabüddin el-Kastallânî ve Muhammed b. Yusuf eş-Şâmî gibi âlimler ise bu kutlama ilk devirlerde olmasa bile Allah’ın âlemlere rahmet olarak gönderdiği Hz. Peygamber’e dünyaya gelmesi sebebiyle sevinmenin, doğum günü münasebetiyle fakir ve muhtaçlara yardımda bulunup ibadet etmenin, Kur’an ve Hz. Peygamber’e olan sevgiyle ilgili şiirler okumanın, temiz ve güzel elbiseler giyerek sevinç gösterisinde bulunmanın ve yoksullara yardım etmenin birer güzel amel olduğunu ve dolayısıyla mevlid kutlamalarının bir bid’at-ı hasene sayılması, halk arasında görülen ve dinen hoş karşılanmayan davranışların ise bundan ayrı düşünülerek önlenmesi gerektiğini, mesela Cuma veya teravih gibi ibadetler sırasında yanlış bazı davranışların meydana gelmesinin bu ibadetlerin de haram sayılmasına yol açmadığını belirtmişlerdir. Hz. Peygamber’e pazartesi günü oruç tutmanın fazileti sorulduğunda “bu benim doğduğum ve bana vahiy indirilen gündür” diyerek bir bakıma bugüne önem atfetmiştir. Sehavî de hristiyanların kendi peygamberlerinin doğum gününü büyük bir bayram yapmaları karşısında Müslümanların böyle bir kutlamaya daha layık olduklarını söyler. Hz. Muhammed (sav) Medine’de Yahudilerin on Muharerem’de oruç tutuklarını görünce sebebini sormuş, onlar da Firavun’un boğulduğu ve Hz. Musa’nın kurtulduğu gün olduğunu söyleyince Resulullah kendisinin bunu yapmaya daha layık olduğunu belirterek oruç tutmuş ve ashaba da oruç tutmalarını emretmiştir. Bu da belli bir günde bir nimete nail olma veya beladan kurtulma sebebiyle her zaman o günü anma ve şükür nişanesi olarak salih amellerde bulunmanın iyi bir davranış olduğunu gösterir. Mevlid kutlamalarına müsbet bakan âlimler, kendisine Hz. Peygamber’in doğum haberini getiren kölesini azad etmesi seebiyle Ebû Leheb’in her Pazartesi gecesi azabının hafifletildiğinin rüyada görüldüğüne dair bir haberi, ayrıca Resulullah’a vahiy indirildiği için Kur’an’da Kadir gecesine atfedilen önemin bütün insanlık için rahmet olan Hz. Peygamber’in bizzat dünyaya geldiği gün için öncelikle geçerli olacağı hususunu da görüşlerine dayanak olarak gösterirler. İnanmadan ölenlerin bütün yaptıklarının ahirette boşa gideceğine dair ayetler (el-Maide 5/5; el-En’am 6/88; Hud 11/16), rüya üzerine hüküm dayandırılamayacağı ve Kadir gecesinin önemi hakkındaki ilahî teyid ve açıklamanın mevlid hakkında sözkonusu olmadığı ileri sürülerek bu gerekçelere karşı çıkılmıştır. Mevlidlere karşı çıkan âlimlerin bu yaklaşımlarında kendi zamanlarındaki kutlamalarda gözlenen olumsuz davranışların rolü büyük olmalıdır. Sonuç olarak Hz. Peygamber’e sevgi ve bağlılığın bir göstergesi olması yanında çeşitli ibadet ve hayırlara vesile olması bakımından da mevlid kutlamalarının dinî yönden meşru bir davranış olduğu söylenmelidir. Bununla birlikte bu kutlamalara karşı çıkan âlimlerin genel olarak görüşlerine gerekçe gösterdikleri gayrimeşru tutum ve davranışların tasvip edilemeyeceği, bu tür uygulamalara vesile olan kutlamalardan uzak durulması gerektiği de açıktır.
	Gelişimin adresi...

ramazan Üye Profili Özel Mesaj Yolla Üyenin Mesajlarını Bul Arkadaş Listeme Ekle Kıdemli Üye Kayıt Tarihi: 21-Ocak-2007 Konum: İstanbul Aktif Durum: Aktif Değil Gönderilenler: 117	Alıntı Cevapla Gönderim Zamanı: 19-Mart-2008 Saat 17:36
	Hepinizin mevlit kandilini kutlar, yüce Allah’tan ailenizle beraber sağlık ve mutluluk dolu günlere ulaşmanızı dilerim. Bu kandil vesileyle, bugün toplum ve insan olarak bulunduğumuz durum hakkında biraz bilgi vermek istiyorum. Peygamberimizin bundan 1400 küsur yıl önce tebliğ ettiği dinin adı İslam. Selamla aynı kökten geliyor. Selam ne : Ayıplardan, âfetten sâlim oluş. Selâmet, emniyet. Sulh. Asâyiş. Bütün korktuklarından emin olma. Rahatlık, emniyet, barış, iyilik. Müslüman kim: İslâm olan, Allah'a teslim olmuş olan, selâmette olan. Mevlid ne: Doğma. Dünyaya gelme. Tevellüd: doğma. doğum.Veled, evlad, valide, mütevellid gibi kelimelerle akraba. Hicri takvime göre bugün kutladığımız doğum günü, peygamberimizin insanlığa sunduğu İslam dininin başlangıcı olması nedeniyle önemli. Karanlık çağlardan insanları aydınlığa götüren bir din böyle başladı. İnsanların insan olması sebebiyle sahip olmaları gereken hakları ve nitelikleri gösteren onlara sorumluluk ve ödevler yükleyen adından da anlaşılacağı gibi barış ve selamet dini. Ama ne yazık ki bugün İslam ülkelerinin içinde bulunduğu duruma ve Müslümanların haline bir bakın. Artık İslam dini terörizm ile bir tutuluyor. Halbuki İSLAM VE TERÖRİZM ASLA YAN YANA ANILACAK İKİ KELİME DEĞİLDİR. 11 eylül 2001'deki terör saldırısından sonra Amerika'dan başlayan ve tüm dünyaya yayılan tartışmanın ana unsuru uluslar arası terörizmdi. Ancak tartışma bugün "İslam ve terörizme" kaymış durumda. Dünya'da barışı ve huzuru yaymakla yükümlü Müslümanlar ise terörizmin sembol görüntüsü haline geldi. Bunu bu hale getiren kimdir. İçimizde bu dini yanlış tanıtan ve öğrenenler mi; yoksa bu dinin böyle olduğunu bize dışarıdan empoze edenler mi ? Bakıyorsunuz artık sinema filmlerinde, TV dizilerinde terörizm konusu hep Müslüman tipler üzerinden işleniyor. Bu ise İslam dünyası açısından son derece yanlış ve üzücü bir durum. Belki de İslam dünyası kendi özeleştirisini yapmalı. Müslümanlar kendilerini cesurca sorgulamalı ve sonunda cesurca kendilerini değiştirmeli. Neden tüm dünyada böyle tanındığımızı, neden şiddet eğilimli insanların aramızda var olduğunu tartışmalı. Konuyu daha fazla uzatmadan, aşağıda peygamberin yaklaşık 1400 yıl önce insanlara vasiyet olarak bıraktığı insan hakları ile 1948’de Birleşmiş milletler tarafından kabul edilen İNSAN HAKLARI EVRENSEL BEYANNAMESİ’NİN birer karşılaştırmasını sunuyorum. Terörle birlikte anılan bir dinin öncesi nasılmış, bugün ne hale getirilmiş, oturup salim kafa ile biraz düşünelim. Sağlıkla kalın 8 Mart 632 Cuma günü Peygamberimiz Hz. Muhammed (s.a.s.) Vedâ haccında Arafat Vâdisi'nin ortasında 124 000 Müslüman’ın şahsında bütün insanlığa şöyle hitabetti. Bismillahirrahmanirrahim "Hamd Allah'a mahsustur. O'na hamdeder, O'ndan yardım isteriz. Allah kime hidâyet ederse, artık onu kimse saptıramaz. Sapıklığa düşürdüğünü de kimse hidâyete erdiremez. Şehâdet ederim ki; Allah'dan başka ilâh yoktur. Tektir, eşi, ortağı, dengi ve benzeri yoktur. Yine şehâdet ederim ki, Muhammed O'nun kulu ve Rasûlüdür. " Ey Nâs! Sözümü iyi dinleyiniz. Bilmiyorum, belki bu seneden sonra sizinle burada ebedî olarak bir daha berâber olamayacağım. İnsanlar! Bu günleriniz nasıl mukaddes bir gün, bu aylarınız nasıl mukaddes bir ay, bu şehriniz Mekke nasıl kutsal bir şehir ise, canlarınız, mallarınız, nâmus ve şerefiniz de öylece mukaddestir; her türlü tecâvüzden masûndur. Ashâbım! Yarın rab’bınıza kavuşacaksınız. Bugünkü her hâl ve hareketinizden muhakkak sorulacaksınız. Sakın benden sonra eski sapıklıklara dönüp de birbirinizin boynunu vurmayınız. Bu vasiyyetimi burada bulunanlar, bulunmayanlara bildirsinler. Olabilir ki, bildirilen kimse, burada bulunup da işitenden daha iyi anlayarak hıfzetmiş olur. Ashâbım! Kimin yanında bir emânet varsa, onu sâhibine versin . Fâizin her çeşidi kaldırılmıştır, ayağımın altındadır. Fakat aldığınız borcun aslını ödemek gerekir. Ne zulmediniz, ne de zulme uğrayınız. Allah'ın emriyle bundan böyle fâizcilik yasaktır. Câhiliyetten kalma bu çirkin âdetin her türlüsü ayağımın altındadır. İlk kaldırdığım fâiz de Abdülmuttalib'in oğlu amcam Abbas'ın fâiz alacağıdır. Ashâbım! Câhiliyet devrinde güdülen kan davaları da tamamen kaldırılmıştır. Kaldırdığım ilk kan davası, Abdülmüttalib'in torunu (amcalarımdan Hâris'in oğlu) Rabîanın kan davasıdır. Ey Nâs! Kadınların haklarını gözetmenizi ve bu konuda Allah'tan korkmanızı tavsiye ederim. Siz kadınları Allah'ın emâneti olarak aldınız. Onların nâmus ve ismetlerini Allah adına söz vererek helâl edindiniz. Sizin kadınlar üzerinde hakkınız, onların da sizin üzerinizde hakları vardır. Sizin kadınlar üzerindeki haklarınız, âile nâmusu ve şerefinizi kimseye çiğnetmemeleridir. Eğer onlar sizden izinsiz râzı olmadığınız kimseleri âile yuvanıza alırlarsa, onları hafifçe dövüp korkutabilirsiniz. Kadınların sizin üzerinizdeki hakları ise, örfe göre her türlü (meşru ihtiyaçlarını), yiyecek ve giyeceklerini temin etmenizdir. Mü'minler! Size iki emânet bırakıyorum. Onlara sımsıkı sarıldıkça yolunuzu hiç şaşırmazsınız. Bu emânetler, Allah'ın kitabı Kur'ân ve O'nun Peygamberinin sünnetidir. (BAŞKA HİÇ BİR ŞEYE VE KİMSEYE KULAK ASMAMALIYIZ) Ey Nâs! Devâmlı dönmekte olan zaman, Allah'ın gökleri ve yeri yarattığı günkü duruma dönmüştür. Bir yıl, l2 aydır. bunlardan 4'ü Zilkade, Zilhicce, Muharrem ve Recep hürmetli aylardır. Ashâbım! Bugün şeytan sizin şu topraklarınızda yeniden nüfûz ve saltanatını kurma gücünü ebedî olarak kaybetmiştir. Fakat size yasakladığım bu şeyler dışında, küçük gördüğünüz şeylerde ona uyarsanız, bu da onu sevindirir. ona cesâret verir. Dininizi korumak için bunlardan da uzak kalınız. Mü'minler! Sözümü iyi dinleyin, iyi belleyin. Rabbınız birdir, babanız birdir. Hepiniz Âdem'densiniz, Âdem de topraktan yaratılmıştır. Hiç kimsenin başkaları üzerinde soy sop üstünlüğü yoktur. Allah katında üstünlük, ancak takvâ iledir. Müslüman müslümanın kardeşidir. Böylece bütün müslümanlar kardeştir. Gönül hoşluğu ile kendisi vermedikçe, başkasının hakkına el uzatmak helâl değildir. Ashabım! Nefsinize de zulmetmeyin. Nefsinizin de üzerinizde hakkı vardır. Bu nasihatlarımı burada bulunanlar, bulunmayanlara tebliğ etsinler. Ey Nâs! Cenâb-ı Hak Kur'an da her hak sahibine hakkını vermiştir. Mirâsçı için ayrıca vasiyyet etmeye gerek yoktur. Çocuk kimin döşeğinde doğmuşsa, ona âittir. Zina eden için ise mahrûmiyet vardır. Babasından başkasına soy (neseb) iddiâsına kalkışan soysuz, yahut efendisinden başkasına intisâba yeltenen nankör, Allah'ın gazabına, meleklerin lânetine ve bütün müslümanların ilencine uğrasın. Cenâb-ı Hak böylesi insanların ne tevbelerini ne de adâlet ve şâhitliklerini kabûl eder. Ashabım! Allah'tan korkun, beş vakit namazınızı kılın, Ramazan orucunuzu tutun, malınızın zekatını verin, âmirlerinize itaat edin. Böylece Rabbınızın Cennetine girersiniz. Ey Nâs! Yarın beni sizden soracaklar, ne dersiniz? Ashâbı kiram: Allah'ın dinini teblîg ettin, vazîfeni hakkıyla yaptın, bize nasihat ve vasiyette bulundun, diye şehadet ederiz, dediler. Rasûlüllah (s.a.s.) mübarek şehâdet parmağını göğe doğru kaldırdı, cemâat üzerine çevirip indirdikten sonra üç defa: Şâhid ol Yâ Rab! Şâhid ol Yâ Rab! Şâhid ol Yâ Rab! buyurdu. İNSAN HAKLARI EVRENSEL BEYANNAMESİ BİRLEŞMIŞ MİLLETLER GENEL KURULU 10 ARALIK 1948’DE TOPLANARAK, İNSAN HAKLARI EVRENSEL BİLDİRGESİ’Nİ YAYINLAMIŞTIR. Madde 1- Bütün insanlar özgür, onur ve haklar bakımından eşit doğarlar. Akıl ve vicdana sahiptirler, birbirlerine karşı kardeşlik anlayışıyla davranmalıdırlar. Madde 2- Herkes, ırk, renk, cinsiyet, dil, din, siyasal veya başka bir görüş, ulusal veya sosyal köken, mülkiyet, doğuş veya herhangi başka bir ayrım gözetmeksizin bu Bildirge ile ilan olunan bütün haklardan ve bütün özgürlüklerden yararlanabilir. Ayrıca, ister bağımsız olsun, ister vesayet altında veya özerk olmayan ya da başka bir egemenlik kısıtlamasına bağlı ülke yurttaşı olsun, bir kimse hakkında, uyruğunda bulunduğu devlet veya ülkenin siyasal, hukuksal veya uluslararası statüsü bakımından hiçbir ayrım gözetilmeyecektir. Madde 3 -Yaşamak, özgürlük ve kişi güvenliği herkesin hakkıdır. Madde 4- Hiç kimse kölelik veya kulluk altında bulundurulamaz, kölelik ve köle ticareti her türlü biçimde yasaktır. Madde 5- Hiç kimseye işkence yapılamaz, zalimce, insanlık dışı veya onur kırıcı davranışlarda bulunulamaz ve ceza verilemez. Madde 6- Herkesin, her nerede olursa olsun, hukuksal kişiliğinin tanınması hakkı vardır. Madde 7- Herkes yasa önünde eşittir ve ayrım gözetilmeksizin yasanın korunmasından eşit olarak yararlanma hakkına sahiptir. Herkesin bu Bildirgeye aykırı her türlü ayrım gözetici işleme karşı ve böyle işlemler için yapılacak her türlü kışkırtmaya karşı eşit korunma hakkı vardır. Madde 8- Herkesin anayasa yada yasayla tanınmış temel haklarını çiğneyen eylemlere karşı yetkili ulusal mahkemeler eliyle etkin bir yargı yoluna başvurma hakkı vardır. Madde 9- Hiç kimse keyfi olarak yakalanamaz, tutuklanamaz ve sürgün edilemez. Madde 10- Herkesin, hak ve yükümlülükleri belirlenirken ve kendisine bir suç yüklenirken, tam bir şekilde davasının bağımsız ve tarafsız bir mahkeme tarafından hakça ve açık olarak görülmesini istemeye hakkı vardır. Madde 11 1. Kendisine bir suç yüklenen herkes, savunması için gerekli olan tüm güvencelerin tanındığı açık bir yargılama sonunda, yasaya göre suçlu olduğu saptanmadıkça, suçsuz sayılır. 2. Hiç kimse işlendiği sırada ulusal yada uluslararası hukuka göre bir suç oluşturmayan herhangi bir eylem veya ihmalden dolayı suçlu sayılamaz. Kimseye suçun işlendiği sırada uygulanabilecek olan cezadan daha ağır bir ceza verilemez. Madde 12- Kimsenin özel yaşamına, ailesine konutuna ya da haberleşmesine keyfi olarak karışılamaz, şeref ve adına saldırılamaz. Herkesin bu gibi karışma ve saldırılara karşı yasa tarafından korunmaya hakkı vardır. Madde 13 1. Herkesin bir devletin toprakları üzerinde serbestçe dolaşma ve oturma hakkı vardır. 2. Herkes , kendi ülkesi de dahil olmak üzere, herhangi bir ülkeden ayrılmak ve ülkesine yeniden dönmek hakkına sahiptir. Madde 14 1. Herkesin zulüm altında başka ülkelere sığınma ve sığınma olanaklarından yararlanma hakkı vardır. 2. Gerçekten siyasal nitelik taşımayan suçlardan veya Birleşmiş Milletlerin amaç ve ülkelerine aykırı eylemlerden doğan kovuşturma durumunda bu haktan yararlanılamaz. Madde 15 1. Herkesin bir yurttaşlığa hakkı vardır. 2. Hiç kimse keyfi olarak yurttaşlığından veya yurttaşlığını değiştirme hakkından yoksun bırakılamaz. Madde 16 1. Yetişkin her erkeğin ve kadının, ırk, yurttaşlık veya din bakımlarından herhangi bir kısıtlamaya uğramaksızın evlenme ve aile kurmaya hakkı vardır. 2. Evlenme sözleşmesi, ancak evleneceklerin özgür ve tam iradeleriyle yapılır. 3. Aile, toplumun, doğal ve temel unsurudur, toplum ve devlet tarafından korunur. Madde 17 1. Herkesin tek başına veya başkalarıyla ortaklaşa mülkiyet hakkı vardır. 2. Hiç kimse keyfi olarak mülkiyetinden yoksun bırakılamaz. Madde 18- Herkesin düşünce, vicdan ve din özgürlüğüne hakkı vardır. Bu hak, din veya topluca, açık olarak ya da özel biçimde öğrenim, uygulama, ibadet ve dinsel törenlerle açığa vurma özgürlüğünü içerir. Madde 19- Herkesin düşünce ve anlatım özgürlüğüne hakkı vardır. Bu hak düşüncelerinden dolayı rahatsız edilmemek, ülke sınırları söz konusu olmaksızın, bilgi ve düşünceleri her yoldan araştırmak, elde etmek ve yaymak hakkını gerekli kılar. Madde 20 1. Herkesin silahsız ve saldırısız toplanma, dernek kurma ve derneğe katılma özgürlüğü vardır. 2. Hiç kimse bir derneğe girmeye zorlanamaz. Madde 21 1. Herkes, doğrudan veya serbestçe seçilmiş temsilciler aracılığı ile ülkesinin yönetimine katılma hakkına sahiptir. 2. Herkesin ülkesinin kamu hizmetlerinden eşit olarak yararlanma hakkı vardır. 3. Halkın iradesi hükümet otoritesinin temelidir. Bu irade, gizli veya serbestliği sağlayacak benzeri bir yöntemle genel ve eşit oy verme yoluyla yapılacak ve belirli aralıklarla tekrarlanacak dürüst seçimlerle belirlenir. Madde 22- Herkesin, toplumun bir üyesi olarak, sosyal güvenliğe hakkı vardır. Ulusal çabalarla ve uluslararası işbirliği yoluyla ve her devletin örgütlenmesine ve kaynaklarına göre, herkes onur ve kişiliğinin serbestçe gelişim için gerekli olan ekonomik, sosyal ve kültürel haklarının gerçekleştirilmesi hakkına sahiptir. Madde 23 1. Herkesin çalışma, işini serbestçe seçme, adaletli ve elverişli koşullarda çalışma ve işsizliğe karşı korunma hakkı vardır. 2. Herkesin, herhangi bir ayrım gözetmeksizin, eşit iş için eşit ücrete hakkı vardır. 3. Herkesin kendisi ve ailesi için insan onuruna yaraşır ve gerekirse her türlü sosyal koruma önlemleriyle desteklenmiş bir yaşam sağlayacak adil ve elverişli bir ücrete hakkı vardır. 4. Herkesin çıkarını korumak için sendika kurma veya sendikaya üye olma hakkı vardır. Madde 24- Herkesin dinlenmeye, eğlenmeye, özellikle çalışma süresinin makul ölçüde sınırlandırılmasına ve belirli dönemlerde ücretli izne çıkmaya hakkı vardır. Madde 25 1. Herkesin kendisinin ve ailesinin sağlık ve refahı için beslenme, giyim, konut ve tıbbi bakım hakkı vardır. Herkes, işsizlik, hastalık, sakatlık, dulluk, yaşlılık ve kendi iradesi dışındaki koşullardan doğan geçim sıkıntısı durumunda güvenlik hakkına sahiptir. 2. Anaların ve çocukların özel bakım ve yardım görme hakları vardır. Bütün çocuklar, evlilik içi veya evlilik dışı doğmuş olsunlar, aynı sosyal güvenceden yararlanırlar. Madde 26 1. Herkes eğitim hakkına sahiptir. Eğitim, en azından ilk ve temel eğitim aşamasında parasızdır. İlköğretim zorunludur. Teknik ve mesleksel eğitim herkese açıktır. Yüksek öğretim, yeteneklerine göre herkese tam bir eşitlikle açık olmalıdır. 2. Eğitim insan kişiliğini tam geliştirmeye ve insan haklarıyla temel özgürlüklere saygıyı güçlendirmeye yönelik olmalıdır. Eğitim, bütün uluslar, ırklar ve dinsel topluluklar arasında anlayış, hoşgörü ve dostluğu özendirmeli ve Birleşmiş Milletlerin barışı koruma yolundaki çalışmalarını geliştirmelidir. 3. Çocuklara verilecek eğitimin türünü seçmek, öncelikle ana ve babanın hakkıdır. Madde 27 1. Herkes toplumun kültürel yaşamına serbestçe katılma, güzel sanatlardan yararlanma, bilimsel gelişmeye katılma ve bundan yararlanma hakkına sahiptir. 2. Herkesin yaratıcısı olduğu bilim, edebiyat ve sanat ürünlerinden doğan maddi ve manevi çıkarlarının korunmasına hakkı vardır. Madde 28- Herkesin bu Bildirgede öngörülen hak ve özgürlüklerin gerçekleşeceği bir toplumsal ve uluslararası düzene hakkı vardır. Madde 29 1. Herkesin, kişiliğinin serbestçe ve tam gelişmesine olanak veren topluma karşı ödevleri vardır. 2. Herkes haklarını kullanırken ve özgürlüklerinden yararlanırken, başkalarının hak ve özgürlüklerinin tanınması ve bunlara saygı gösterilmesinin sağlanması ve demokratik bir toplumda genel ahlak ve kamu düzeniyle genel refahın gereklerinin karşılanması amacıyla yalnız yasayla belirlenmiş sınırlamalara bağlı olur. 3. Bu hak ve özgürlükler hiçbir koşulda Birleşmiş Milletlerin amaç ve ilkelerine aykırı olarak kullanılamaz. Madde 30- Bu bildirgenin hiçbir kuralı, herhangi bir devlet, topluluk veya kişiye, burada açıklanan hak ve özgürlüklerden herhangi birinin yok edilmesini amaçlayan bir girişimde veya eylemde bulunma hakkını verir biçimde yorumlanamaz.
	<marquee>Her Paylaşım Bir Teşekkürü Hak Eder..</marquee>

ModeratorBeyin Üye Profili Özel Mesaj Yolla Üyenin Mesajlarını Bul Arkadaş Listeme Ekle Moderatör Halkla İlişkiler Müdürü Kayıt Tarihi: 10-Mart-2007 Konum: İstanbul Aktif Durum: Aktif Değil Gönderilenler: 408	Alıntı Cevapla Gönderim Zamanı: 19-Mart-2008 Saat 20:16
	kandilinizi kutlar saglık ve mutluluklar dilerim

nayimansur Üye Profili Özel Mesaj Yolla Üyenin Mesajlarını Bul Arkadaş Listeme Ekle Yeni Üye Kayıt Tarihi: 19-Mart-2008 Aktif Durum: Aktif Değil Gönderilenler: 1	Alıntı Cevapla Gönderim Zamanı: 20-Mart-2008 Saat 00:21
	Cümlemizin Kandili Mübarek Olsun

ramazan Üye Profili Özel Mesaj Yolla Üyenin Mesajlarını Bul Arkadaş Listeme Ekle Kıdemli Üye Kayıt Tarihi: 21-Ocak-2007 Konum: İstanbul Aktif Durum: Aktif Değil Gönderilenler: 117	Alıntı Cevapla Gönderim Zamanı: 13-Şubat-2011 Saat 20:16
	Bu gece peygamberimiz Hz Muhammed Mustafa SAV ´in dünyaya şereflendirdiği gecedir O peygamber ki insanların sapıklıkta sınır tanımadığı, cehalette en üst seviyelere ulaştığı, küfür ve şirkin kölesi olduğu bir zamanda dünyaya şeref vermiş ve dünyaya ilahi bir nur, rahmani bir şifa olmuştur Dularımız bu gece eksik olmasın, kalplerimiz imanla dolsun, kandiliniz mübarek olsun.
	<marquee>Her Paylaşım Bir Teşekkürü Hak Eder..</marquee>

dodos Üye Profili Özel Mesaj Yolla Üyenin Mesajlarını Bul Arkadaş Listeme Ekle Moderatör Kayıt Tarihi: 15-Nisan-2008 Aktif Durum: Aktif Değil Gönderilenler: 202	Alıntı Cevapla Gönderim Zamanı: 14-Şubat-2011 Saat 04:23
	Allah'ın aşkıyla yan bu gece, Mevlana gibi dön bu gece, secdeye varıp huzura erince, şu fakiride an bu gece.:)KANDİLİMİZ KUTLU OLSUN... Hayırlı kandiller!
	нαη∂αη AKILLI KİŞİ AKLININ EFENDİSİ OLUR, APTAL İSE ONUN UŞAĞI... ∂σ∂σѕ

gelisenbeyin Üye Profili Özel Mesaj Yolla Üyenin Mesajlarını Bul Üyenin Web Sitesine Git Arkadaş Listeme Ekle Yönetici gelişime dair ne varsa.. Yahya KARAKURT Kayıt Tarihi: 01-Ocak-2006 Konum: Istanbul Aktif Durum: Aktif Değil Gönderilenler: 4737	Alıntı Cevapla Gönderim Zamanı: 12-Ocak-2014 Saat 13:10
	Tüm müslümanların mevlit kandili kutlu olsun. Hayırlara vesile olması dileğiyle..
	Gelişimin adresi...