ALTI ŞAPKALI DÜŞÜNME TEKNİĞİ

“Altı Şapkalı Düşünme Tekniği”
Yazarı: Edward De Bono
Yayınevi: Remzi Kitabevi
Kişisel Gelişim

Edward De Bono, yaratıcı düşünme teknikleri alanında uluslararası bir otoritedir. “Düşünme yeteneği insanın sahip olduğu en önemli kaynaktır.” Ancak insanlar, sahip oldukları bu kaynağı, hazineyi zenginleştirmek için hiç bir çaba göstermezler. Yazar bu kitabında, insanların düşünme becerisini geliştirebilmeleri amacıyla ‘’Altı Şapkalı Düşünme Tekniği”ni şöyle açıklamaktadır:

Beyaz Şapka: Beyaz renk, tarafsızlık ve objektifliği temsil etmektedir. Bu şapka objektif olgular ve rakamlarla ilgilidir. Beyaz şapka ile düşünmenin amacı pratik olmaktır.

Kırmızı Şapka: Kırmızı; öfke, tutku gibi duyguların ifadesidir. Olaylara duygusal bir bakış açısı verir. Kırmızı şapkayı takarak düşünen bir insan; alacağı kararlarda mantık ile değil, beğeni, estetik, önsezi, sezgi, duyu gibi kavramlarla karar verir.

Siyah Şapka: Siyah renk; kötümserlik, olumsuzluk ve karamsarlığı temsil eder. Olaylara olumsuz gözle bakar, bir şeyin niçin yapılmayacağını görür. Eleştiri şapkası diyebiliriz. Düşünceyi olumsuzluklar ve hatalar üzerine yoğunlaştırmaktır.

Sarı Şapka: Sarı şapka; umutlu, olumlu ve iyimser olan şapkadır, güneş gibi aydınlıktır. Aydınlık ve pozitif kararlar alınmasını sağlayan şapkadır. Araştırmacı, mantığa dayalı, yapıcı ve üreticidir. Soyut değil somut öneriler ortaya koyar.

Yeşil Şapka: Yeşil; verimlilik, üretkenlik ve bereket demektir. Yaratıcılık, yeni fikirler ve faydalı arayışlarla ilgilidir. Dinamik ve akılcıdır. Yeşil şapkayı takan bir insan, yaratıcı düşünmenin temellerini ve kavramlarını kullanır.

Mavi Şapka: Mavi; organize olmaya ve yönetmeye eğimli olan şapkadır. Serinkanlılığı temsil etmektedir. Düşünmede kontrol ve koordinasyonu sağlar. Mavi şapka ile düşünen bir insanı orkestra şefine benzetebiliriz.

Altı şapkalı düşünme tekniğinin iki amacı vardır: Birinci amacı; düşünen bir insanın düşünme faaliyetini sadeleştirmektir. İkinci amacı da, farklı düşünme tekniklerine kolayca geçiş yapabilmeyi sağlamaktır.

Yazara göre, düşünmede en büyük sorun karmaşıklıktır. Yazar, çok karışık bir faaliyet olan düşünmeyi, daha sade, temiz ve daha etkin bir şekilde yapabilmek için, düşünme faaliyetini altı farklı şapka ile özdeşleştirmiştir.