Tasarım Süreci Nedir?

Sorunu Araştırma ve Tanımlama, Çözümü Tartışma
Öğrenciler, çevrelerindeki durumları gözlemler. Geliştirmeyi, değiştirmeyi gerçekleştirmek istedikleri durumları belirler, gözlemlerini dikkate alarak yaşamlarındaki sorunları listelerler. Listeledikleri sorunlardan birini kendi önceliklerini, mevcut şartları ve gerçekleşebilirliğini dikkate alarak seçer, sorunu araştırma, tanımlama ve çözümü
tartışmada kendi bilgi, deneyim, gözlem ve araştırma sonuçlarını kullanırlar. Öğrenciler seçtikleri sorunu araştırır ve olası çözümleri bütün yönleriyle açıkça tartışarak tanımlarlar.

Tasarımın Genel Özelliklerini Belirleme
Öğrenciler belirledikleri sorunun çözümünde kullanacakları tasarımların sahip olması gereken genel özellikleri belirlemelidir. Bunun için benzer sorulara (Nasıl? Kim için? Nerede kullanılacak? Boyutu nasıl olmalı? Biçimi nasıl olacak? Fonksiyonları ne? vb.) cevaplar arar. Bu özelliklerin belirlenmesinde, tanımlanan sorunun çözümlenmesi için gerekli nitelikler ve sınırlamalar, dikkate alınır. Tasarımın taşıması gereken genel özellikler listeler.


Taslak Tasarım Önerisi Geliştirme
Öğrencilere taslak çizim öncesi geliştirdikleri tasarım modelinin estetik değer taşımasına, özgünlüğüne, işlevselliğine, yapılabilir olmasına ve çevreye etkilerine dikkat etmeleri gerektiği açıklanır. Öğrenciler tasarım için belirlenen ortak özellikleri dikkate alarak tasarıma yönelik düşüncelerini yansıtan taslak çizimler yapar, genel özellikleri ise yazılı
olarak ifade ederler. Bu çizimlerde ürünün formu ve genel özellikleri gösterilir. Çizimleri detaylandırmaz. Öğrenciler birden fazla taslak çözüm önerisi getirebilir, taslak tasarım önerilerini öğretmeniyle paylaşırlar. Belirledikleri durumun niteliğine göre taslak çizimlerini benzer sorunların çözümlerine yönelik yaptığı araştırma ve inceleme sonuçlarını dikkate alarak çizebilirler. Öğrenciler geliştirmek istedikleri tasarım önerilerini belirler. Bunun için tasarım özelliklerini en iyi karşılama, maliyet, beceri, zaman, yetenek vb. sınırlamalar dikkate alınır.


Tasarım Önerisine Yönelik Araştırma
Öğrenciler önerdikleri taslak çizimi geliştirmek için araştırma yapar, bu amaçla taslak çizimlerinde belirledikleri özellikleri gerçekleştirmeye yönelik sorulara cevap ararlar. Öğrenciler, farklı yer, zaman ve kültürlerde, benzer veya ilişkili sorunların çözümünde kullanılan yöntemleri inceler, bilimsel araştırma yöntemlerini kullanarak farklı
kaynaklardan bilgi toplar, bu bilgileri, tasarım etkinliklerini gerçekleştirmede değerlendirirler. Öğrenciler başkalarının sunduğu farklı çözüm önerilerini dinlemeye, bakış açılarını incelemeye teşvik edilir. Çözüme yönelik araştırma sonuçlarını ve elde ettikleri bilgileri analiz ederek bunları resim, grafik, istatistik veri veya yazılı olarak düzenlerler.

Öğrenciler, belirledikleri sorunların çözümüne yönelik tasarım önerilerini geliştirirken üretim olanaklarını ve tüketici tercihlerini ekonomik, sosyal, çevresel etkilerini teknik boyutlarıyla değerlendirirler. Tasarımları için belirledikleri genel özellikleri taşıyan bir ürünü nasıl gerçekleştirebileceklerini, yapımında kullanacakları araç, gereç, teknik ve yöntemleri araştırır, denemeler yapar ve sonuçlarını listeleyerek yaptığı çalışmaları tasarım günlüğüne kaydederler.


Tasarım Önerileri Geliştirme

Öğrencilerden, tanımladıkları ihtiyacı karşılamak veya belirledikleri sorunu çözmek için yaptıkları araştırmaları dikkate alarak belirledikleri nitelikleri taşıyan tasarıma yönelik düşünceler üretmeleri istenir. Öğrencilere sorunun çözümü için alternatif düşünceler sunmaları için fırsat verilir.
Öğrenciler tasarım önerisiyle ilgili ayrıntıları, değişik kaynaklardan, kişi ve kuruluşlardan araştırmaya yönlendirilir, basit akış şemaları, resim ve çizimler üzerinde tasarım önerilerini açıkça gösterirler. Tasarımını gerçekleştirmek için gerekli ihtiyaçlarını belirtir, tasarım önerilerini, uygun çizim ve yazı teknikleriyle, elle veya çizim araç gereçlerini
kullanarak kâğıt üzerinde projelendirirler. Öğrenciler tasarım önerilerini açık ve anlaşılır bir çizimle göstermeleri için teşvik edilir. Tasarım önerisinin geliştirilmesine yönelik yapılan çalışmada, tasarımın yapım resmi, nasıl çalıştığı, kullanılacak gereçler ve yapım aşamalarını gösteren planlamalar yer alır.

Öğrenciler, geliştirdikleri tasarım modellerinin estetik değer taşıması, özgün, işlevsel, ekonomik ve yapılabilir olmasına dikkat etmeleri için yönlendirilir, tasarımlarına yenilik, farklılık ve ayırt edilebilir özellik kazandırmaları konusunda cesaretlendirilirler. Belirledikleri sorunun çözümü için en az bir tasarım önerisinde bulunurlar.
Birden çok tasarım önerisi geliştiren öğrenciler, geliştirdikleri çözüm önerilerinin farklılıklarını ve benzerliklerini sorgulayarak listeler. Sorgulama sonuçlarını ve tasarım için belirlenen özellikleri dikkate alarak gerçekleştirmek istediği en iyi tasarım önerisini belirler. Bu amaçla öğrenciler, tasarım önerilerinin benzer çözümlerden belirgin farklılığını, taşıdığı yeniliği, kullanılabilirliğini, yapım maliyetlerini, çevresel etkilerini ve kullanıcı beklentilerini
karşılayabilirliğini sorgulamaya yönlendirilirler. Öğrenciler en uygun tasarım önerisinin seçimindeki gerekçeleri açıklar, bilimsel veriler kullanarak tasarım önerilerinin çözüm için gerekli özellikleri nasıl karşıladığını belirleyerek sonuçlarını tasarım günlüklerine yazarlar.

Yapım
Öğretmen, öğrencilere bu çalışmada işlikte dikkat edecekleri güvenli çalışma kurallarını açıklar. Kullanacakları el aletlerini ve görevlerini tanıtır. Tecrübe kazanmalarına yönelik deneme yapmaları için fırsat verir. Öğrencilere gereçlerin verimli kullanımı için tasarımın yapım aşamalarını ve çalışma ortamını nasıl planlayacağını öğretir. Öğrencilerden tasarımın yapım aşamalarını ve çalışma ortamını planlaması beklenir. Öğrenciler yapımda kullanacağı gereci, işleme aracını ve bu aracın kullanımı için uygun yöntemi seçer, işlediği gereçlerdeki israfı azaltmayı ve maliyeti düşürmeyi önceden düşünerek önlem alırlar. Araç ve gereçleri kullanmada ve yapımda çıkan sorunları
çözümlemede yeni yöntem, işlem ve sistemler düşünür, uygulamada gerektiğinde yardım isterler.
Öğrenciler yapım sırasında plan, çizim, grafik, üç boyutlu modeller, semboller ve teknik bilgilerden yararlanmalıdır. Öğrenciler istenilen sonuca ulaşmak için başkalarıyla iş bölümü yapmaya, iş birliğine gitmeye ve uygulama ortamının düzeniyle ilgili kurallara uymaya yönlendirilir. Tasarımlarını gerçekleştirmek amacıyla önerdikleri düşüncelere
yönelik riskleri göze almaya ve denemeye teşvik edilir. Öğrenciler yapım sürecinde karşılaştıkları sorunları nasıl çözdüklerini, uyguladıkları yöntem ve teknikleri tasarım günlüklerine kaydederler.

Değerlendirme ve Test Etme
Öğrenciler tasarım etkinlikleri sonucunda yaptıkları tasarımlarının, belirlenen sorunu ne oranda çözdüğünü, tasarımın genel özelliklerini taşıyıp taşımadığını değerlendirirler. Bu amaçla arkadaşlarının değerlendirmelerine fırsat verirler. Gerçekleştirdikleri ürün veya modelin, belirledikleri sorunu çözmedeki performansını test eder, tasarım etkinliğini
gerçekleştirmede izlenen aşamaları tekrar gözden geçirerek aldığı kararları ve uygulama sonuçlarını başlangıçtaki düşünceleriyle karşılaştırır ve değerlendirirler. Ayrıca başka zaman ve kültürlerdeki benzer tasarımların, ayırt edilebilen özellikleriyle kendi tasarımlarının ortaya koyduğu farklılığı ve özgünlüğü karşılaştırır, değerlendirme ve test sonuçlarını raporlaştırarak günlüklerine yazarlar.


Değişiklik Önerme
Öğrenciler değerlendirme sonuçlarını dikkate alarak tasarımları için yapılması gerekli değişiklikleri belirler, belirledikleri değişiklik önerilerini tasarımlarına nasıl aktaracaklarını düşünürler. Çözümü yazarak ve çizerek ifade eder, tasarımlarına yönelik değişiklik önerilerini gerekçeleriyle listeler ve sonuçları tasarım günlüğüne kaydederler.
Öğrenciler bu süreçte yaşadıklarını; araştırma sonuçlarıyla ilgili kanıtları, karşılaştıkları sorunları ve yaptıkları çözümleri, tasarım önerilerini, seçtikleri en iyi tasarım önerisini, gerekçesini, yapım aşamalarını gösteren planlamalarını, değerlendirme sonuçlarını, değişiklik önerilerini vb. bir tasarım günlüğüne yazarlar. Öğrenciler öz değerlendirme formlarını doldurur, düzenledikleri günlükleri ve gerçekleştirdikleri tasarım modelini değerlendirilmek üzere öğretmene teslim ederler.