merak ettiklerimiz, TÜBİTAK

Dünya yüzeyinde bir anda kaç sinek mevcuttur?
   Herhalde 9.874.267.118.512 (!)

Tabancada susturucu nasıl çalışır? Bu susturucu kulakları sağır edebilecek kadar yüksek bir sesi nasıl oluyor da “ffft” sesine dönüştürebiliyor?
Tabanca patlama gürültüsünün gerçekten susturulabiliyor olması son derece şaşırtıcı, ancak susturucular aslında çok basit bir ilke ile çalışıyorlar. Bir balon düşünün. Balonu iğne ile patlatırsanız, çok ses çıkar, ama ağzını açarak içindeki havayı boşaltırsanız, çok az ses çıkardığını göreceksiniz. Susturucunun çalışmasının ardındaki temel fikir de aynen budur.

Elmayı yedikten sonra çöpü neden kararıyor? Elmadaki glikoz ve havadaki oksijenle bir alakası var mı?
Elmayı ısırdıktan sonra havayla temas eden hücreler okside oldukları için üzerinde kahverengi lekeler oluşuyor.

Mısır patlayınca niçin beyaz rengi alıyor?
Mısırın patlaması, içeriğindeki suyun ısı nedeniyle yaptığı basıncın bir sonucu. Öz halindeki mısır taneciği ısıtıldığında, içeriğindeki su da buhar haline dönüşüp basınç yaratıyor ve bu basınç taneciğin kabuğunu zorlamaya başladığında da mısırı patlatıyor. Bu gerçekleştiğinde dışarı çıkan kabarık beyazlık ise tane içeriğindeki nişastadan başka bir şey değil.

Sık sık elektrik kesilmeleri oluyor. Bisct**letin üstüne otursam ve çevirebildiğim kadar hızlı bir biçimde pedalları çevirsem, bilgisayarımı çalıştıracak kadar elektrik üretebilir miyim?
Normal bir insan ancak yarım saat kadar bu ağır işe dayanabilir, sonra yorgun düşer. Bu sorunun çözümü masa üstü bilgisayarı yerine diz üstü bilgisayarı kullanmak olabilir, çünkü diz üstü bilgisayarlar pille de çalışmak üzere tasarlanmıştır.

Çekirdeksiz üzüm nasıl oluyor ve çekirdek olmayınca yeniden üreyebiliyor?
Manavlar ve marketlerde satışa sunulan üzümlerin büyük bir bölümünün çekirdeksiz olduğu düşünülürse, bu üzümlerin çekirdekten üremedikleri açık. Üzümün yanı sıra daha pek çok meyvenin de çekirdekten üremediğini biliyoruz.

Kolanın zararları var mıdır, varsa nelerdir?
Kolanın içinde renklendirici maddeler, karamel, fosforik asit, tatlandırıcılar, keçi boynuzu özütü ve kafein bulunur. Bu maddelerden fosforik asit oldukça kuvvetli bir asittir ve diş çürümelerine sebep olur.

TÜBİTAK’a gelen ilginç sorular ve cevapları
TÜBİTAK, internet sitesindeki “merak ettikleriniz” bölümüne gelen “Leyleklerde hamilelik ne kadar sürer?”, “Şimşeğin çakış hızı nedir?”, “Sorum çok net sizce uzaylı diye bir şey var mı?” gibi birbirinden çarpıcı soruları cevapladı.
ANKARA - Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu’nun (TÜBİTAK) Bilim ve Teknik Dergisi’nin internet sayfasındaki “Merak Ettikleriniz” bölümüne yanıtlanması istemiyle gönderilen sorular okuyanları şaşırtıyor.


“http://www.biltek.tubitak.gov.tr” sitesinde bulunan bilgilere göre, “Merak ettikleriniz” bölümünde, “Antropoloji, astronomi, bilgisayar, bilim teknik kulübü, biyoloji, botanik, çevre ve iklim, elektronik ve elektronik, fizik, genel, gıda ve teknolojisi, kimya, matematik, psikoloji, satranç, spor, teknoloji-tasarım, tıp, yerbilim, inşaat ve mimari ve zooloji” ile ilgili konularda gönderilen çok sayıda soruya cevap veriliyor. İşte ilginç sorular...

“Leyleklerde hamilelik ne kadar sürer?”
“En uzun rüya 6 saniye midir?’
“Aşkın kimyası var mı?”
“Dünyanın merkezindeki ateş sönerse neler olur?”
“Bazı insanlar sivrisineklere diğerlerinden neden daha çekici gelir?”
“Kızlık zarı diğer hayvanlarda da bulunur mu?”
“Örümcek, ağını örerken ipliğini nereden bulur?”
“Neden kaşınırız ve bazen vücudumuzda kaşınan bir bölgeyi bulamayız?”
“Ben 8 yaşındayım korsanlar hangi yılda vardı?”
“Sorum çok net sizce uzaylı diye bir şey var mı?”
“Kaplumbağamın kabuğu çok yumuşamış, ne yapabilirim?”
“Uzayda dikilen bir bayrak dünyadaki gibi dalgalanır mı?”
“Fırtınalı havalarda, evin içinde de olsam, telefondaysam ya da duştaysam, beni yıldırım çarpabileceğini duydum, bu doğru mu?”
“Şimşeğin çakış hızı nedir?”
“Köpekbalıkları neden durmadan yüzüyorlar?”
“Yılanlar ve kertenkeleler, niçin sürekli dillerini dışarıda tutar?”

VE CEVAPLAR
Bilim ve Teknik Dergisi’nden sorulara bilimsel cevaplar verilerek, ilgililerin merakını gidermeye çalışılıyor. “Leyleklerde hamileliğin ne kadar sürdüğü” sorusuna, “kuşlarda doğum olayından söz edilemediği gibi bir hamilelik döneminden de bahsedilmeyeceği” belirtiliyor.

“En uzun süren rüyanın 6 saniye mi” sorusuna ise “Tekrar eden rüyalarda kişi sürekli birbirine benzer rüyalar görüyor. Bu tip rüyalar yalnızca uykunun son evresinde gerçekleşiyor ve 45 dakika sürebiliyor. İkinci aykırı durum ise gerçek gibi rüyalardır. Gerçek gibi rüyalarda, kişi uyandıktan sonra birkaç dakika gördüğünün rüya mı yoksa gerçek mi olduğuna dair bir bocalama dönemi yaşıyor. Bu tip rüyaların da süresi 30 dakikayı aşabiliyor” karşılığı veriliyor.

“Aşkın kimyası var mıdır” sorusunun yanıtı ise “Aşkın kimyası denince ilk akla gelen, feniletilamin (PEA) adlı maddedir” şeklinde.

“Bazı insanların, sivrisineklere diğerlerinden neden daha çekici geldiği” sorusu ise “Bilim insanları, sivrisineklerin kurbanlarını neye göre seçtiklerini hala araştırıyor. Gerçekten de bazı insanlar sivrisinekler için oldukça popülerken bazıları da hiç ilgi görmüyor” diye karşılık buldu.

“Kızlık diğer hayvanlarda da bulunup bulunmadığı”na ilişkin soruya ise “Kızlık zarı (hymen) birçok karasal memelide (kobay, sıçan, köstebek, at, sırtlan, lama, lemur, vs.) bulunuyor” denildi.

“Örümceğin, ağını örerken ipliğini nereden bulduğu” sorusuna ise “örümceğin ağını örerken kullandıkları ipliği bir yerden bulmaları için örneğin doğadan toplamalarının gerekmediğini, aslında örümcek ağının, bu canlının kendi ürettiği protein yapısında bir madde olduğu” şeklinde yanıt veriliyor.

Bir meraklının, “Sorum çok net; sizce uzaylı diye bir şey var mı?” sorusu ise çok net bir yanıt veriliyor: “Bilmiyoruz!..”

KAPLUMBAĞANIN YUMUŞAYAN KABUĞU
Evinde bakımını üstlendiği kaplumbağasının “kabuğu çok yumuşayan” bir hayvansever ise soru yönelterek, çözüm arıyor. Verilen cevapta, “Haşlanmış bir yumurtanın kabuğunun bir gün kadar suda bekletin. Bu suyu kaplumbağanın suyunun içine koyun. Ara ara da haşlamış yumurta akı verin. Böylece kabuk için gerekli besin verilmiş olur” deniliyor.

“Köpekbalıkları neden durmadan yüzüyor” şeklindeki soruya, “Köpekbalıklarının çoğu iki nedenden ötürü durmadan yüzerler; solunum yapmak ve batmamak için” diye karşılık verildi.

FIRTINADA TEDİRGİNLİK
Bir kişinin de siteye ulaştırdığı, “Fırtınalı havalarda, evin içinde de olsam, telefondaysam ya da duştaysam, beni yıldırım çarpabileceğini duydum, bu doğru mu?” sorusu da “Yıldırım son derece güçlü ve tehlikeli bir kuvvet. Evet, telefonda konuşuyorsanız ya da suyla ilgili bir şeylerle uğraşıyorsanız, evin içinde de olsanız sizi çarpabilir” şeklinde cevaplandı.

YILANLARIN DİLİ
Soru: “Yılanlar ve kertenkeleler, niçin sürekli dillerini dışarıda tutar?”
Cevap: “Dil dışarıda tutulmaz, sürekli olarak dışarıya uzatılıp, içeriye geri alınır. Özellikle yılanlar ve kertenkelelerde görülen bu davranışın esas nedeni, çevreden duyum almaktır.”
Soru: “Balıkların hafızasının kısa süreli olduğu nasıl bir testle anlaşılmıştır.”
Cevap: “Balıklar yalnızca içgüdüleriyle hareket eden basit canlılar değil, akıllı, sorunlarına zekice çözümler bulan, toplumsal zekaya sahip canlılar olarak kabul ediliyor.”
Soru: “Kargaların ortalama ömrünün yaklaşık 200 yıl olduğunu duydu. Doğru mudur?”
Cevap: “Doğada vahşi olarak yaşayan kargalar en fazla 13-14 yıl kadar yaşarlar?”
Soru: “Uzun bağırsak ve kısa bağırsağın uzunluğu kaç metredir?”
Cevap: “Sağlıklı bir erişkinde ince bağırsak boyu yaklaşık 6-6,5, kalın bağırsak boyuysa yaklaşık 1,5-2 metre.”

“http://www.biltek.tubitak.gov.tr” sitesinde bulunan bilgilere göre, “Merak ettikleriniz” bölümünde, “Antropoloji, astronomi, bilgisayar, bilim teknik kulübü, biyoloji, botanik, çevre ve iklim, elektronik ve elektronik, fizik, genel, gıda ve teknolojisi, kimya, matematik, psikoloji, satranç, spor, teknoloji-tasarım, tıp, yerbilim, inşaat ve mimari ve zooloji” ile ilgili konularda gönderilen çok sayıda soruya cevap veriliyor. İşte ilginç sorular...

“Leyleklerde hamilelik ne kadar sürer?”
“En uzun rüya 6 saniye midir?’
“Aşkın kimyası var mı?”
“Dünyanın merkezindeki ateş sönerse neler olur?”
“Bazı insanlar sivrisineklere diğerlerinden neden daha çekici gelir?”
“Kızlık zarı diğer hayvanlarda da bulunur mu?”
“Örümcek, ağını örerken ipliğini nereden bulur?”
“Neden kaşınırız ve bazen vücudumuzda kaşınan bir bölgeyi bulamayız?”
“Ben 8 yaşındayım korsanlar hangi yılda vardı?”
“Sorum çok net sizce uzaylı diye bir şey var mı?”
“Kaplumbağamın kabuğu çok yumuşamış, ne yapabilirim?”
“Uzayda dikilen bir bayrak dünyadaki gibi dalgalanır mı?”
“Fırtınalı havalarda, evin içinde de olsam, telefondaysam ya da duştaysam, beni yıldırım çarpabileceğini duydum, bu doğru mu?”
“Şimşeğin çakış hızı nedir?”
“Köpekbalıkları neden durmadan yüzüyorlar?”
“Yılanlar ve kertenkeleler, niçin sürekli dillerini dışarıda tutar?”

VE CEVAPLAR
Bilim ve Teknik Dergisi’nden sorulara bilimsel cevaplar verilerek, ilgililerin merakını gidermeye çalışılıyor. “Leyleklerde hamileliğin ne kadar sürdüğü” sorusuna, “kuşlarda doğum olayından söz edilemediği gibi bir hamilelik döneminden de bahsedilmeyeceği” belirtiliyor.

“En uzun süren rüyanın 6 saniye mi” sorusuna ise “Tekrar eden rüyalarda kişi sürekli birbirine benzer rüyalar görüyor. Bu tip rüyalar yalnızca uykunun son evresinde gerçekleşiyor ve 45 dakika sürebiliyor. İkinci aykırı durum ise gerçek gibi rüyalardır. Gerçek gibi rüyalarda, kişi uyandıktan sonra birkaç dakika gördüğünün rüya mı yoksa gerçek mi olduğuna dair bir bocalama dönemi yaşıyor. Bu tip rüyaların da süresi 30 dakikayı aşabiliyor” karşılığı veriliyor.

“Aşkın kimyası var mıdır” sorusunun yanıtı ise “Aşkın kimyası denince ilk akla gelen, feniletilamin (PEA) adlı maddedir” şeklinde.

“Bazı insanların, sivrisineklere diğerlerinden neden daha çekici geldiği” sorusu ise “Bilim insanları, sivrisineklerin kurbanlarını neye göre seçtiklerini hala araştırıyor. Gerçekten de bazı insanlar sivrisinekler için oldukça popülerken bazıları da hiç ilgi görmüyor” diye karşılık buldu.

“Kızlık diğer hayvanlarda da bulunup bulunmadığı”na ilişkin soruya ise “Kızlık zarı (hymen) birçok karasal memelide (kobay, sıçan, köstebek, at, sırtlan, lama, lemur, vs.) bulunuyor” denildi.

“Örümceğin, ağını örerken ipliğini nereden bulduğu” sorusuna ise “örümceğin ağını örerken kullandıkları ipliği bir yerden bulmaları için örneğin doğadan toplamalarının gerekmediğini, aslında örümcek ağının, bu canlının kendi ürettiği protein yapısında bir madde olduğu” şeklinde yanıt veriliyor.

Bir meraklının, “Sorum çok net; sizce uzaylı diye bir şey var mı?” sorusu ise çok net bir yanıt veriliyor: “Bilmiyoruz!..”

KAPLUMBAĞANIN YUMUŞAYAN KABUĞU
Evinde bakımını üstlendiği kaplumbağasının “kabuğu çok yumuşayan” bir hayvansever ise soru yönelterek, çözüm arıyor. Verilen cevapta, “Haşlanmış bir yumurtanın kabuğunun bir gün kadar suda bekletin. Bu suyu kaplumbağanın suyunun içine koyun. Ara ara da haşlamış yumurta akı verin. Böylece kabuk için gerekli besin verilmiş olur” deniliyor.

“Köpekbalıkları neden durmadan yüzüyor” şeklindeki soruya, “Köpekbalıklarının çoğu iki nedenden ötürü durmadan yüzerler; solunum yapmak ve batmamak için” diye karşılık verildi.

FIRTINADA TEDİRGİNLİK
Bir kişinin de siteye ulaştırdığı, “Fırtınalı havalarda, evin içinde de olsam, telefondaysam ya da duştaysam, beni yıldırım çarpabileceğini duydum, bu doğru mu?” sorusu da “Yıldırım son derece güçlü ve tehlikeli bir kuvvet. Evet, telefonda konuşuyorsanız ya da suyla ilgili bir şeylerle uğraşıyorsanız, evin içinde de olsanız sizi çarpabilir” şeklinde cevaplandı.

YILANLARIN DİLİ
Soru: “Yılanlar ve kertenkeleler, niçin sürekli dillerini dışarıda tutar?”
Cevap: “Dil dışarıda tutulmaz, sürekli olarak dışarıya uzatılıp, içeriye geri alınır. Özellikle yılanlar ve kertenkelelerde görülen bu davranışın esas nedeni, çevreden duyum almaktır.”
Soru: “Balıkların hafızasının kısa süreli olduğu nasıl bir testle anlaşılmıştır.”
Cevap: “Balıklar yalnızca içgüdüleriyle hareket eden basit canlılar değil, akıllı, sorunlarına zekice çözümler bulan, toplumsal zekaya sahip canlılar olarak kabul ediliyor.”
Soru: “Kargaların ortalama ömrünün yaklaşık 200 yıl olduğunu duydu. Doğru mudur?”
Cevap: “Doğada vahşi olarak yaşayan kargalar en fazla 13-14 yıl kadar yaşarlar?”
Soru: “Uzun bağırsak ve kısa bağırsağın uzunluğu kaç metredir?”
Cevap: “Sağlıklı bir erişkinde ince bağırsak boyu yaklaşık 6-6,5, kalın bağırsak boyuysa yaklaşık 1,5-2 metre.”
Kaynak: http://www.ntvmsnbc.com