Röportaj Nedir? Röportaj Nasıl Yapılır?

Röportaj Nedir? Röportaj Nasıl Yapılır?

Röportaj Nedir?
Bir olayı, bir yeri, bir eşyayı veya bir kuruluşu çeşitli yönleriyle tanıtmak amacıyla dergi, gazete veya görüntülü yayın organlarında sunulan konuşmalara röportaj (söyleşi) denir.

Söyleşide bir ön hazırlık olması gerekir. Tanıtmak istediğiniz şahıs, kurum veya çevrenin önceden planlanması ve incelenmesi gerekir.

Örneğin, bir kişiyi tanıtmak istiyorsak o kişi hakkında yeterli bilgiye sahip olmamız gerekir. Kişi hakkında yapılan inceleme ve araştırmalar neticesinde sorular o kişinin özelliklerini yansıtacak bir şekilde önceden hazırlanmalıdır. Her türlü sözlü ve yazılı kompozisyonda amaç gerekli bir unsurdur.

Röportajda da hazırlanan sorular amaca uygun olmalıdır. Konuşma yaptığımız şahsı sorularımızla kontrol etmek zorundayız. Eğer röportaj sırasında sorularla hâkimiyeti elimizden bırakırsak konuşma başka yönlere kayarak amacın dışına çıkılır.

Röportajlar genellikle en önemli unsurların yer aldığı, önemsiz soruların yayınlanmadığı türde yazılar olmalıdır. Önemli olan, önemli olanı, ilginç olanı vermektir.

Röportaj Nasıl Yapılır?

1) Röportaj yapılacak kişi hakkında ayrıntılı ön bilgi edinilir: Yazar ise kitapları, kitapları hakkında çıkan eleştiriler; kişinin önceki röportajları araştırılır. Basında yer alıp almadığı incelenir.

2) Soruların seçilmesi: Sorulacak sorular belirlenirken akılda tutulması gereken 3 unsur vardır. Bunlar; AMACIM NE?, DEŞİFRE EDİCİ OLMASI, SIKIŞTIRICI SORULAR OLMASI

3) Röportaj esnasında yeni sorular doğurmaya yönelik sorular seçilmelidir.

4) Başarılı bir röportajın özünde bir ana fikir bulunması gerekir. Bu noktada bir anahtar sözcüğün seçilmesi faydalı olacaktır. Bu aynı zamanda röportaja bir konu bütünlüğü sağlayacaktır. Örneğin, bir yayıneviyle röportaj yapıldığında anahtar kelime “Kitap basımı, yani ilk kez kitap yayınlamak isteyenlerin yapması gerekenler” olabilir.

5) Sorular hazırlanırken asgari düzeyde kronoloji korunmalıdır. Bu özellikle kişinin hayat hikayesi ve anılarını ele aldığımızda geçerli olacak bir unsurdur. Nitekim her röportajın başlangıç bölümünde kişiyi, okuyucuya tanıtacak, onu hatırlatacak sorulara yer verilmesi gerekir. Röportaj yapılacak kişinin soruları tarihsel akışı içinde alması onun hafızasını olumlu yönde etkileyecek ve belki de ilginç olabilecek birkaç anısını da anlatmasına vesile olabilecektir.

6) Sorular hazırlanırken tekrardan kaçınılmalıdır. Tekrarlar hem okuyucuyu hem de röportajı yapılan kişiyi konudan uzaklaştırıp sıkılmasına neden olmaktadır.

7) Röportaj mutlaka kayıt altına alınmalıdır. Bu sonradan çıkabilecek sorunların önüne geçmek için bir önlem olması yanında; belge niteliğine de sahip olacaktır.

8) Röportaj esnasında dikkat edilecekler: Röportaj yapılacak kişiye öncelikle ‘çanak sorular’ denilen kişiyi rahatlatacak, ilgisini çekerek konuya bağlayacak sorular sorulur. Röportaj yayınlanırken bu sorular bir çoğu kullanılmaz. Önce kendisinin söylemek istediği konular ele alınır sonra merak ettiğimiz sorulara geçilir.

9) Son Olarak; yapılacak röportaj klişelerden kurtulmuş; farklılık yaratacak nitelikte olmalıdır.

Teşekkürler...