Turbojet, hava solumalı, havacılık sektöründe kullanımı olan bir jet
motorudur. Motorun termodinamik çevrim
patenti 19. yüzyılda Brayton tarafından
alınmış olmasına rağmen, İngiltere'de Frank Whittle ve Almanya'da Hans
von Ohain tarafından birbirinden bağımsız olarak 1930'lu yılların
sonlarında çalışır prototipleri geliştirildi.
Turbo, Latince "yüksek hızda
dönen" demektir. Jet ise Latincede
"fırlatmak" anlamına gelir.
Newton'un
3. Yasası uyarınca yüksek hızda gazları geriye iterken, kendisi ters
yönde bir kuvvet oluşturur.
Newton'un 3. hareket yasası olarak
adlandırılan tezinin hayata geçirilmesi için yüzyıllarca
bilim adamları
tarafından uğraşıldı. Yasanın temeli her etkinin aynı büyüklükte
ve ters yönde bir tepki doğuracağıydı. Bu temele dayanarak herhangi bir
aracın arkasından püskürtülen gaz veya bir sıvının aracı ters yöne
hareket ettirmesi gerekiyordu. İlk buharlı jet motoru 1781 yılında
bulundu ve bir gemide kullanıldı. Tabi ki bu asıl devrim değildi, sadece
bir ön hazırlık niteliğindeydi. Frank Whittle gerçektende çok büyük bir
başarıya imza atarak bir icat geliştirdi ancak uzun yıllar kabul
görmedi.
İngiltere'de yaşayan Whittle 1928 yılında uçakların uçmasını sağlayan
içten yanmalı motorlar yerine gaz türbini ya da jet tahriki gibi
sistemler üzerine bir makale yayınladı. Aradan geçen 1 yıl gibi kısa bir
sürede de bu iki fikrinin birleşiminden oluşan jet motoruna güç
verilmesi için gaz türbinini kullandı. İcat ettiği ilk turbo jet motoru
için 1928 yılının Ocak ayında bir patent başvurusu yaptı ve 1931 yılında
başvurusu onaylandı. Gerek maddi
sıkıntılar gerekse cesaretsizlik nedeni ile 1936 yılına kadar hiçbir
atılım gerçekleştirmedi ancak 1937'de bir prototip üretip 12 Nisan'da
halka tanıttı.İngiltere'de Whittle sayesinde 1941 yılında Gloster-Whittle
E 28/39'u havalandırdılar.
Tüm bunlara rağmen dünyanın ilk
turbo jet uçağı bu değildi.
Almanya'da yaşayan Hans Von Ohain
adındaki mucit 1933 yılından beri jet motorları üzerinde çalışmaktaydı
ve 1934 yılında yaptığı turbojet motoru için patent almıştı.1939 yılında
ise Heinkel He 118'in alt kısmına yerleştirilen jet motoru ile deneme
uçuşu yapmışlar ve 3 gün sonra resmi uçuşlarını gerçekleştirmişlerdi.
Whittle ve Ohain birbirlerinden habersizce buluşları üzerinde
çalışmışlardı. Her ikisinin de Amerika'ya göç etmesi 1987 yılında ortak
bir çalışmaya imza atmalarının başlangıcı olacaktı. ABD havacılık ve
Uzay Müzesi tarafında her ikisi de ödüle layık görüldü.
Tüm İcatlar / Buluş Hikayeleri / İlk İcatlar / İlk Bisiklet / İlk Bilgisayar / Geleceğin İcatları / Zaman Makinesi / Karakutu / Telefon / Stetoskop / Denizaltı
Bilim İnsanları
/ Ünlü
Yazarlar /
Ünlü
Ressamlar /
Ünlü Müzisyenler /
Türk Büyükleri
/ Türk Bilim
İnsanları /
Ünlü Matematikçiler
/ Ünlü
Fizikçiler