Yaratıcılık kriterleri

Yaratıcılık konusunda bilim adamlarının hemfikir olduğu bazı konuları maddelersek,

1. Yaratıcılığın ilk uyarıcıları ailede verilir.
2. Yaratıcılık için en iyi ortam demokratik olandır.
3. Baskıcı aileler çocuğun düşünmesi için fırsat vermemektedir. Düşünmesi için fırsat verilmeyen çocukta yaratıcılığın gelişmesi beklenemez.
4. Tek bir “ doğru cevap” olması gerektiği anlayışı geleneksel ailelerde çok yaygındır. Oysa her sorunun birçok doğru cevabı olabilir. Çocuğun bu cevapları kendisinin bulması ve verdiği cevaba saygı duyulması yaratıcılığı olumlu etkiler.
5. Çocuklara kalıplaşmış, hazır bilgiler vermek yerine o bilgilere kendisinin ulaşması sağlanmalıdır.
6. Çocuğun farklı görüşleri pekiştirilmelidir.
7. Birden fazla cevabı olan sorular sormak yararlı olacaktır.
8. Zıtlıklardan yararlanılabilir.
9. Esnek düşünce desteklenmelidir.

Yapılan açıklamaları ve programın felsefesini kısaca kısaca özetlersek:
günümüzde herkesin kabul ettiği kaçınılmaz bir gerçek vardır. O da çocuklarımızın yaşayacağı zamanın bizim yaşadığımız zamandan çok farklı olacağıdır. Bu noktadan hareket ettiğimizde çocuklarımızın kazanması gereken bilgi, beceri ve tutumlar da mutlaka farklı olacaktır. Araştırmalar, çocuklarımızın yaşayacağı zamanın en belirgin özelliğinin başkalarının ürettiklerini kopyalamak olmadığı gerçeğini ortaya koymaktadır. Gözlem, sorgulama, araştırma, değerlendirme ve yaratıcılık gibi teknoloji ve tasarım için gereken zihinsel süreçleri yeterince aktif hâle getirmeyen, tekdüze çalışmalarla, sadece el becerisini geliştiren yaklaşımlarla yarının dünyasında yaşayacak insanların beklentilerini karşılamak mümkün değildir. Bu amaçla çocuklar, ihtiyaçlar ortaya çıkmadan tahmin etme ve farklı sorunları yakalama, bunlara yaratıcı çözümler geliştirme, tasarım hâline getirme, tasarımın üretim aşamalarını belirleme ve üretme becerisi kazanmalıdır.

Tüm bunların ışığında Teknoloji ve Tasarım Dersi Öğretim Programı’nın gelecek nesillerin yaşayacakları çağın ihtiyaçlarına cevap vermesi amaçlanmıştır. Teknoloji ve Tasarım Dersi öğretim programı ve kılavuzu incelendiğinde, Teknoloji ve Tasarım dersinde ders kitabı, öğrenci çalışma kitabı, hazır proje setleri vb. öğrencilerin çalışmasıyla ortaya çıkarılmayan yazılı, görsel, işitsel ve diğer üç boyutlu eğitim araçlarının kullanılmaması gerektiği anlaşılacaktır. Program bireysel beklenti, ilgi ve ihtiyaçlara göre farklı tasarımların ortaya çıkmasını öngörmektedir. Dolayısıyla tasarımları gerçekleştirmek için yapılacak etkinliklerde kullanılacak materyaller bireysel farklılıklara göre çeşitlenecek ve tek tip olmayacaktır.


Aksi uygulamaların, programın öğretim yaklaşımı ile çelişeceği gibi hepimizin şikâyet ettiği ezberci eğitim, kopyacı eğitim vb sorunların çözümüne de katkı sağlamayacaktır.

Öğretmenlerimiz yalnız bırakılmış değildir. Programın hazırlanmasında da birlikte çalışılan Türkiye Bilimsel ve Teknik Araştırma Kurumu (TUBİTAK) ve Türk Patent Enstitüsü (TPE) web sitelerinden, öğretmen ve öğrencilerimiz internet üzerinden ihtiyaç duyabilecekleri bilgileri temin edebileceklerdir.