Düşüncelerimizi Nasıl Koruma altına alırız...

Orjinalini yazan: avriLavigne

   PATENT NEDİR? 

   Bir buluş için buluş sahibine devlet tarafından verilen bir patent, buluş      sahibinin izni olmadan başkalarının buluşu üretmesini, kullanmasını     veya satmasını belirli bir süre boyunca engelleme hakkı vermektedir.     Patentli bir buluş; tıpkı işle ilgili alınıp, satılabilen, kiralanıp, kiraya  verilebilen diğer mallar gibi buluş sahibinin mülkiyeti haline gelir.   Patentler alındıkları ülkeler için hak sahipliği doğurur. Türkiye'de alınmış bir patent, sadece Türkiye içinde sahibine hak   sağlamaktadır ve patentli ürünleri başkalarının Türkiye'ye ithal etmesi     durumunda, hak sahibine ithali durdurma hakkı verir. Bir buluşun patent verilerek korunabilmesi için gereken kriterler nelerdir? 

•     Yenilik, Tekniğin bilinen durumunun aşılması,   Sanayiye uygulanabilirlik. 

•     Yenilik, başvuru yapılmadan önce başkaları tarafından yazılı, sözlü ya da uygulanarak açıklanmamış olmak anlamında mutlak yeniliktir 

      Tekniğin bilinen durumunun aşılması kriteri ise "konuda uzman bir kişinin kolayca      

      düşünüp uygulamaya koyamayacağı" nitelik anlamındadır. 

Sanayiye uygulanabilirlik, buluşun tümüyle kuramsal olmak yerine pratiğe uygulanabilir özellik taşıması demektir. Bu üç kriteri taşıyan buluşlar patent ile korunurlar. 

Buluş niteliğinde olmadıkları için patent  verilemeyecek konular: 

           a) Keşifler, bilimsel teoriler, matematik metotları; 

           b) Zihni, ticari ve oyun faaliyetlerine ilişkin plan, 

      usul ve kurallar; 

           c) Edebiyat ve sanat eserleri, bilim eserleri, estetik niteliği olan yaratmalar, 

      bilgisayar yazılımları; 

          d) Bilginin derlenmesi, düzenlenmesi, sunulması ve iletilmesi ile ilgili 

          teknik yönü bulunmayan usuller. 

          e) İnsan veya hayvan vücuduna uygulanacak cerrahi ve tedavi usulleri ile 

insan,hayvan vücudu ile ilgili teşhis usulleri. e) bendindeki hüküm bu usullerin herhangi birinde kullanılan terkip ve maddeler ile bunların üretim usullerine uygulanmaz. 

Patentle korunamayacak buluşlar: 

a) Konusu kamu düzenine veya genel ahlaka aykırı olan buluşlar. 

b) Bitki veya hayvan türleri veya önemli ölçüde biyolojik esaslara dayanan bitki veya hayvan yetiştirilmesi usulleri. 

Patent isteme hakkı 

Patent isteme hakkı, buluşu yapana veya onun haleflerine ait olup, başkalarına devri mümkündür. 

Buluş birden çok kişi tarafından birlikte gerçekleştirilmişse, patent isteme hakkı, taraflar başka türlü kararlaştırmamışsa, bunlara müştereken ait olur. 

Aynı buluş birbirinden bağımsız birden çok kişi tarafından aynı zamanda gerçekleştirilmişse, patent isteme hakkı, daha önce başvuru yapana veya diğerine göre rüçhan hakkı olana aittir. 

Patent almak için ilk başvuran kişi, aksi sabit oluncaya kadar, patent isteme hakkının sahibidir. 

Endüstriyel Tasarım Koruması Nedir? Bilgisayar programları ve yarı iletkenlerin topografyaları hariç olmak üzere, endüstriyel yolla veya elle üretilen herhangi bir nesnenin yanı sıra bileşik bir sistem veya bunu oluşturan parçaları, setler, takımlar, ambalajlar gibi nesneleri, birden çok nesnenin veya sunuşun bir arada algılanabilen bileşimleri, grafik sembolleri ve tipografik karakterleri içine alan ürünlerin, insan duyuları ile algılanan çeşitli unsur veya özelliklerinin tamamının veya bir parçasının yenilik ve ayırt edici niteliğe sahip olmak şartıyla dış görünümlerinin koruma kapsamı altına alınmasıdır. 

Neden Tasarım Tescili? Endüstriyel tasarımların tescillenmesi demek, ürününüze bir kimlik kazandırılması ve tasarımın sadece size ait olduğunun garanti altına alınması demektir. 

Firmalar faaliyette bulundukları sektör içerisinde, rekabetin kötü etkilerinden korunmak için ve en önemlisi rekabetçe üstün olmak için görsel yenilikler üretmelidir. Bu yenilikleri taklitçilerden korumak, piyasadaki itibarlarının zedelenmesini engellemek ve firma itibarlarınının kullanılarak emeklerinin karşılığından başkalarının avantaj sağlamasını engellemek için ürünlerini tescil ile korumalıdırlar. 

•     Endüstriyel Tasarım Olarak Tescil Edilemeyecek Tasarımlar Nelerdir? 

•     554 Sayılı Kanun Hükmünde Kararname’de tasarım koruması dışında kalan tasarımla şöyle belirlenmiştir; 

•     Yeni ve ayırt edici niteliğe sahip olmayan tasarımlar ile kamu düzeni ve genel ahlaka aykırı tasarımlar 

•     Teknik fonksiyonun gerçekleştirilmesinde, tasarımcıya, tasarıma ilişkin özellik ve unsurlarda hiçbir seçenek özgürlüğü bırakmayan tasarımlar 

•     Tasarlanan veya tasarımın uygulandığı ürünü, başka bir ürüne mekanik olarak monte edilmek veya bağlayabilmek için ancak belirli biçim ve boyutlarda üretilebilen tasarımlar 

•     koruma kapsamı dışındadır. 

•     Ayrıca Endüstriyel Tasarım koruması; 

•     Üretim yöntemi 

•     Ürünün kullanım amacı 

•     Teknik faydaları 

•     Fonksiyonel özellikleri..... gibi konuları kapsamamaktadır. 

•     Türkiye’de İncelemesiz ve İncelemeli Olmak Üzere İki Çeşit Patent Sistemi Vardır 

•     İncelemesiz sistemde: ülkemizde mali kaynakları kısıtlı olan buluş sahiplerine ucuz, süratli, ancak süresi nispeten kısıtlı, 7 yıllık bir koruma sağlanmaktadır. 

•     İncelemeli sistemde: işlemler daha uzun sürmekte, ancak incelemeli patent, başvurunun patentleşebilirlik kriterlerine sahip olup olmadığını gösteren bir inceleme raporuna dayanarak verildiği için daha sağlam ve daha uzun bir koruma elde edilmektedir ve 20 yıllık bir koruma sağlanmaktadır. İncelemesiz patent, gerekli şartlar yerine getirilmek ve incelenmek şartıyla incelemeli patente dönüştürülebilmektedir. 

•     Bir Ülkede Tescil Edilen Endüstriyel Tasarımın Tüm Dünyada Geçerli midir? 

•     Bir ülkede tescil edilen Endüstriyel Tasarımın tüm dünyada geçerli olacağı düşüncesi tamamen yanlıştır. Türkiye'de başvurusu yapılan ve tescil edilen bir tasarım sadece Türkiye sınırları içinde koruma hakkından yararlanır. Bu nedenle, ayrıca koruması istenilen her ülkede, o ülkenin mevzuatına göre başvuruda bulunularak tescil ettirme imkanı vardır. 

•     Lahey anlaşmasına katılım sonucunda Endüstriyel Tasarımların Uluslararası Tescilinin WIPO aracılığıyla yapılması sonucunda birden fazla ülkede tek bir ücretle, tek bir büro vasıtasıyla koruma sağlanabilecektir. 

•     Patent ve Faydalı Model belgesi koruma süreleri kaç yıldır? 

•     1- İncelemeli patent 20 yıl, 

•     2- İncelemesiz patent 7 yıl, 

•     3- Faydalı model belgesi 10 yıl, 

•     Koruma süresi sona eren Patent ve Faydalı Modeller halka mal olur. 

PATENTİN GEREKLİLİĞİNE TARİHTEN BİR ÖRNEK 

Radyoyu geliştirmek için pek çok bilim adamı uğraşmış ancak patent alma başarısını Marconi göstermiştir. 

•     Radyo 

İtalyan Mucit Guglielmo Marconi radyoyu icat eden kişi olarak kayıtlara geçmiştir. Ancak radyonun kendi icadı olduğunu iddia eden birçok kişi ortaya çıkmıştır. Telsiz telegraf patentine sahip olan Nikolai Tesla, Olive Lodge bu iddiayı ortaya atanların başında gelir. Rus mucit Alexander Stepanovitch Popov ise anlaşılabilen ilk radyo dalgalarını iletmeyi başarmış ancak bu icadı için patent almamıştır. Daha pek çok insan vardır fakat ticari başarıyı yakalayan kişinin Marconi olduğu herkesçe kabul edilir. 

•     Popov, Lodge ve Marconi, Edward Branly’nin bulduğu Branly Tüpü adı verilen ve radyo dalgalarını saptamak için kullanılan bir aracı geliştirmeye çalışıyorlardı. 1890 yılında başlayan bu geliştirme çabaları 1895 yılında Marconi ve Popov’un birbirlerinden habersiz bir şekilde geliştirmeleri ile sonlanacaktı. 1896 yılında ise ilk defa Popov tarafından “Heinrich Hertz” ismi Mors alfabesi kullanılarak anlaşılır bir şekilde iletildi. 

•     İtalyada aradığı desteği bir türlü alamayan Marconi sonunda İngiltere’ye gitti ve burada ilk radyonun patentini aldı. Bu patent alımının ardından birçok farklı versiyonu üretildi. Lee De Forest ve Edwin Howard Armstrong Amerika’da radyo teknolojisinde çok büyük değişiklikler yaptılar. Tüpler ve devreler kullanrak bambaşka bir hal kazandrdılar. 1947 yılında transistörün icadı ise radyo teknolojisi için bir devrim olmuştur. 

•     Türk Mucitler 

Fizik kurallarını alt üst eden icad    Emekli emniyet amiri Muammer Yıldız, sekiz yıllık çalışmasının sonunda kendi kendine elektrik üreten bir cihaz geliştirdi. Cihaza Avrupa'dan (TÜV) onay verildi. 

Cihazı Türk Patent Enstitüsü’ne onaylatan Yıldız, merkezi Almanya’da bulunan TÜV’den (Technischer Überwachungs-Verein-Teknik Denetim Kurumu) uluslararası yararlılık belgesi de aldı. Patent İşbirliği Sözleşmesi’ne göre kurulan İsviçre merkezli Dünya Fikri Mülkiyet Teşkilatı (WIPO) da patent belgesini onayladı. BSMH adını verdiği cihazı uluslararası teknoloji ajanlarına karşı koruma altına alan Yıldız, icadı sayesinde konut ve işyerlerinin elektrik, otomobil, gemi ve uçakların yakıt sıkıntısını gidereceğini iddia ediyor. Sınırsız enerji verdiği söylenen cihaz için çeşitli ülkelerden dev şirketler, anlaşma yapabilmek için Yıldız’la görüşmek istiyor. TÜV nedir? Almanya Teknik Denetim Kurumu (Technischer Überwachungs-Verein, TÜV) 140 yıldır teknik muayene, kontrol ve yönetim sistemlerinin belgelendirilmesini yapıyor. Bağımsız bir denetim ve kontrol kuruluşu olan TÜV, yetkili uzmanlarıyla sanayi kuruluşları, resmî, özel veya tüzel kuruluşlar adına teknik denetim, muayene ve kontrol görevi yapıyor.