Teknoloji ve Tasarım Uygulama Esasları

UYGULAMA ESASLARI
Teknoloji ve Tasarım Dersi Öğretim Programı’nın uygulaması aşağıdaki esaslara göre
düzenlenir:
• Talim ve Terbiye Kurulunun 14.07.2005 tarih ve 192 sayılı Kararı gereği 6,7 ve 8. sınıflarda yer
alan Teknoloji ve Tasarım dersini, İş Eğitimi branşına atanmış öğretmenler yürütür.
• Teknoloji ve Tasarım Dersi Öğretim Programı’nın hedeflenen amaçlara ulaşması için dersteki
öğrenci sayısı 25’i geçmemelidir. Öğrenci sayısı 25'ten fazla olan sınıflar 20’yi geçmeyen
gruplara ayrılır. Gruplardaki öğrenci sayısı eşit olur.
• Her gruptan bir öğretmen sorumlu olur ve yıl sonuna kadar aynı grupla programı yürüterek
öğretimi gerçekleştirir. Gruplardaki kız ve erkek öğrenci sayısı dağılımının eşit olmasına dikkat
edilir.
• Her okul programda belirlenen en az bir mekânı, “Teknoloji ve Tasarım İşliği” olarak düzenler. İş
eğitimi alanlarına yönelik bir veya birden fazla işliği olan okullar, var olan bu mekânları, Teknoloji
ve Tasarım işliği olarak kabul edip kullanmaya devam eder. İşliği olmayan okullar, kendi
olanakları çerçevesinde ve ideal duruma yakın en az bir mekânı, Teknoloji ve Tasarım işliği
olarak düzenler. İşlik içerisinde yer alan araç ve donanımlar, okul yönetimi tarafından ilgili
kurumlardan istek yapılarak veya yerel olanaklar kullanılarak karşılanır.
• Öğrenciler bireysel olarak yaptıkları etkinliklerini, yaşadıkları süreci, araştırmalarını vb.
çalışmalarını tasarım günlüklerine kaydeder. Yıl içinde her kuşak için değerlendirilmek üzere bir
dosya hazırlar. Kuşak içinde birden fazla ürün gerçekleştiren öğrenciler en iyi çalışmasını
seçerek değerlendirilmek üzere öğretmenine teslim eder.
• Öğretmen, programın “Ölçme ve Değerlendirme” başlığı altında verilen açıklamaları dikkate
alarak öğrencileri değerlendirir.
• Teknoloji ve Tasarım dersi öğretmenleri dersin işlenişinde okulun laboratuvar, kütüphane, bilgi
teknolojileri sınıfı, görsel ve işitsel araçlar vb. öğretim olanaklarından; yörenin ekonomik, sosyal,
tarihî ve kültürel değerlerinden öğretim yılı başında okul yönetimiyle yapılacak planlamalar
doğrultusunda yararlanır.
• Okul dışında düzenlenecek gezi, gözlem ve araştırmaya dayalı etkinlikler, her sınıf düzeyi için
zümre öğretmenleri tarafından planlanır.
• Çevrede teknolojik gelişmelerle ilgili kurum ve kuruluşlardan temsilcilerin, bu alanda çalışan
uzmanların vb. sınıf veya okula davet edilmesi için gerekli planlamalar yapılır.
• Haftalık ders dağıtım çizelgesinde Teknoloji ve Tasarım dersi, bölünmeden iki ders saati olarak
yer alır.
• Kuşak içinde yer alan etkinliklere ayrılacak süre zümre öğretmenlerince belirlenir. Bu belirlemede
“Düzen” ve “Kurgu” kuşaklarına ait etkinliklerin birinci yarıyıl, “Yapım” kuşağını ait etkinliklerin ise
ikinci yarıyılda uygulanacak şekilde planlanmasına dikkat edilir.
• “Düzen” kuşağında yer verilen sınıf etkinlikleri kavram yanılgılarına yol açılmaması için aynen
uygulanır. Bu kuşaktaki etkinlikler sınıf ortamında gerçekleştirilir.
• “Kurgu” ve “Yapım” kuşakları için verilen grup etkinlikleri, bireysel yapılacak etkinliklere yol
göstermek amacıyla örnek olarak hazırlanmıştır. Öğretmen bu etkinlikleri aynen uygulayabileceği
gibi çevrenin ve öğrencilerin özelliklerini dikkate alarak değiştirip geliştirebilir.
• Öğretmenler yıl içinde tasarım etkinliği sürecinde öğrencilerin yapacağı çalışmalara açılım
sağlamada diğer zümrelerle iş birliği yapar.
Diğer branş öğretmenleri kendi alanlarıyla ilgili yapılan tasarım etkinliklerine gerekli katkıyı sağlar
ve öğrencilere yol gösterir.
• Öğrenciler etkinliklerini, öğretim ortamında oluşturulan teknoloji ve tasarım panosunda
sergilerler.
• Öğrencilerin yaptıkları çalışmalar, öğretim yılı sonunda okul yönetimi, alan öğretmenleri ve veliler
tarafından organize edilecek bir teknoloji şenliğiyle sergilenir ve tanıtılır.
• Teknoloji şenliğine her öğrenci kendi seçeceği bir çalışmasıyla katılır.
• Okul yönetimi ve Teknoloji ve Tasarım dersi öğretmenleri, velilerin “Teknoloji Şenliği”
etkinliklerine yardımcı olabilmeleri için gerekli düzenlemeleri yaparlar.


TEKNOLOJİ VE TASARIM DERSİNİN İLK YARIYIL UYGULAMASINDA KARŞILAŞTIĞIMIZ SORUNLARIN ÇÖZÜMÜNE YÖNELİK, DİLEK VE ÖNERİLERİMİZ
1) Bilindiği üzere;
12/05/2006 tarihli ve 133 sayılı Talim ve Terbiye Kurulu Kararıyla; 14/07/2005 tarihli ve 192 sayılı Talim ve Terbiye Kurulu Kararı ile 2006–2007 Öğretim Yılından itibaren uygulamadan kaldırılan “İş Eğitimi” dersinde alan öğretmeni olarak hâlen görev yapmakta olanlar, hizmet içi eğitim kursundan geçirilerek aynı Kararla kabul edilen “Teknoloji ve Tasarım” dersi öğretmenliğinde istihdam edileceği, belirtilmiştir.
30/11/2006 tarihli ve 387 sayılı Talim ve Terbiye Kurulu Kararıyla; alan değişikliği yapılarak Teknoloji ve Tasarım alanına ataması yapılan öğretmenlerin, hizmet içi eğitim kursundan geçirileceği, belirtilmiştir.
Ancak, bugüne kadar, Teknoloji ve Tasarım dersi öğretmenliğine ataması yapılan öğretmenlerin tamamına, hizmet içi eğitim verilmemiştir.
Bilindiği üzere, müfredata yeni giren bu dersin, ders yılı başında, norm açığı çok fazla olduğu için ve de diğer bazı branş derslerinde norm fazlası öğretmen çok olduğundan, M.E.B. bazı branşlarda norm fazlasını eritmek, Teknoloji ve Tasarım dersi öğretmenliğinde ise norm açığını kapatmak amacıyla, bir çok dersin branşına, alan değişikliği hakkı tanıyarak, Teknoloji ve Tasarım” dersi öğretmenliğine atamasını yapmıştır.
Alan değişikliği yapan öğretmenlerin, Üniversitede aldıkları yüksek öğretim programı, bu derse birebir uygun olmadığı için, dersin işlenişinde bir takım sıkıntıları da beraberinde getireceği açıktır.
Diğer yandan, İlköğretim Teknoloji ve Tasarım Öğretim Programı ve Kılavuzunda yer alan, Programın Genel Amaçlarıyla ve vizyonuyla da, bu durum çelişmektedir.
İlköğretim Teknoloji ve Tasarım Öğretim Programı ve Kılavuzunda, “Öğretmene Öneriler Bölümünde; Bu programın başarıyla uygulanabilmesi için, temel aldığı anlayışların, öngörülen kazanımların ve etkinliklerin, uygulayıcı öğretmen tarafından anlaşılması ve sınıf ortamında gerçekleştirilmesi gerekmektedir” denilmektedir.
Bu bakımdan, Teknoloji ve Tasarım dersi öğretmenliğinde istihdam edilen tüm öğretmenlere, özellikle de alan değişikliği yapılarak istihdam edilen öğretmenlere, İlköğretim Teknoloji ve Tasarım Öğretim Programı ve Kılavuzunda yer alan, Programın Genel Amaçlarına ve vizyonuna uygun, zaman açısından yeterli (1 aydan az olmamak üzere) ve doyurucu bir hizmet içi programın en kısa zamanda planlanarak, uygulanması gerektiği kanaatini taşımaktayız.

2) Tüm okullarda teknoloji ve tasarım işliği, zorunlu tutulmalıdır.
Dersin adı teknoloji ve tasarım olduğuna göre teknolojik imkânlardan en üst düzeyde yararlanma olanağı sağlanmalı. Her işlikte mutlaka en az 1 bilgisayar bulunmalıdır.
Teknoloji ve Tasarım işliği olmayan okullarda, yada işliği olup ta malzemesi olmayan okullarda, eksikliklerin yıl sonuna kadar belirlenerek, 2007-2008 eğitim-öğretim yılına tüm eksikliklerin giderilerek girilmesi gerektiğini düşünmekteyiz.
İlköğretim Teknoloji ve Tasarım Öğretim Programı ve Kılavuzunda yer alan, Programın Genel Amaçlarına ve vizyonunun gerçekleşebilmesi için, ders işlenecek öğrenme ortamının, çocukların hayal dünyasını ve yaratıcılığını geliştiren ve uyaran, yeni fikirlerin öğrencilerin düşüncelerinde filizlenmesine ortam hazırlayacak şekilde, her okulda bulunmasının gerekliliğini çok önemsemekteyiz. Bilindiği üzere, bölgesel, semtsel ve çevresel olarak her okulun olanakları, öğrenci ailelerinin gelir düzeyleri farklılıklar arz etmektedir. Bu bakımdan, her okulda, Teknoloji ve Tasarım işliğinin bulunmasının zorunluluğu yanında, uygulamaya yönelik olarak da her okulda, asgari düzeyde iş aletlerinin, kullanılacak temel malzemelerin mutlaka M.E.B. tarafından karşılanması gerektiği, eğitimde fırsat eşitliği ilkesinin de bir gerekliliği olduğu kanaatini taşımaktayız.

3) Bazı okullarda, yeterli öğretmen olmadığı için, sınıflar bölünemiyor ve 40-50 kişilik sınıflarda ders veriliyor, bu durum kılavuz kitap yönergesi ile çelişiyor ve gereken verim alınamıyor.
M.E.B.'in yeterli öğretmen olmayan okulları Mayıs Ayı sonuna kadar tespit ederek, gelecek öğretim yılına kadar gerekli ayarlamaları yapması gerektiği, dersin verimli ve amacına uygun bir şekilde işlenebilmesi bakımından, her grubun 25 öğrenci sayısına geçmeyecek şekilde, gerekli kadro ayarlamasının yapılması gerektiği, İl Milli Eğitim Müdürlüklerinin gerekli organizasyonu yaparak, birbirine yakın okullar arasında bu hususta işbirliğini sağlaması gerektiği düşüncesindeyiz.
Tek öğretmenin olduğu okullara, diğer okullarla işbirliği yapılarak, öğretmen gönderilmeli ve tüm okullarda sınıfların bölünmesi sağlanmalıdır.

4) Teknoloji ve tasarım işliği, araç-gereci olmayan, 25’erden az gruplara ayrılamayan, 45-50 öğrenciye bu dersi vermeye çalışan öğretmenler için alternatif bir müfredat programının hazırlanması gerektiği, imkanların kısıtlılığı nedeniyle, yukarıdaki 3 önerimizin gerçekleşmemesi halinde, en azından, bu okullarda, sınıfların sayıya bakılmaksızın 2’ye bölünerek uygulamanın, alternatif bir yönergeyle yapılması gerektiği düşüncesindeyiz.
Aksi takdirde, bu uygulama, öğretmen normunun yıldan yıla çok değişkenlik göstermesine ve öğretmenlerin mağdur edilmesine yol açabileceği gibi, Okuldan okula değişkenlik gösteren öğrenci sayısına göre, bazı öğretmenlerin 13 kişiyle ders vermesine, bazı okullarda ise 25 öğrenciyle hatta bugünkü uygulamayla 40-50 kişilik sınıflarda ders vermesine yol açacaktır ki, gerek öğrenciler açısından gerekse de öğretmenler açısından eşitsizlik yaratan bir uygulama olacaktır.

5) Tüm teknoloji ve tasarım öğretmenlerine işlik düzenleme ve hazır durumda bulundurma görevi karşılığı olarak ek ders verilmelidir.

6) Kılavuz kitap aynı anda Türkiye genelinde dağıtılamadığından, halen kılavuz kitabı olmayan öğretmenler bulunmaktadır. Mart Ayı sonuna kadar, kılavuz kitabı olmayan öğretmenlerin tespit edilerek, her öğretmene imza karşılığı Kılavuz Kitapların bir an önce dağıtılması gerekmektedir.

7) Dersin içeriğine çok hakim olan, mutlaka bu branş ya da en azından kavramları ortak yan branşlardan müfettişlerin teftişe gelerek, teknoloji ve tasarım öğretmenlerine 'rehberlik' etmeleri gerekmektedir.

8 ) Sekizinci sınıf öğrencilerine yaptıkları çalışmalar ve öğretmen gözlemleri sonucunda, okul sonrası mesleki yönlendirme yapılıp yapılamayacağı hususunda gerekli çalışmaların, organizasyonun, yapılması gerektiği,

9) Teknoloji ve tasarım dersleri 4’üncü, 5’inci ve 6’ıncı sınıfta, daha fazla ders sayısı ile oluşturulabilirse, tasarıma ve yapıma yönelik, hayal kurmaya daha öncesinde aşina kılınan, alt yapısı hazırlanmış çocukların, 7’inci ve 8’inci sınıflarda değişik yöntemlerle hayallerini, tasarımlarını gerçekleştirebilmeleri kolaylaşabilir.

10) Depo olarak kullanılan sınıflar boşaltılabilir. Çürümeye bırakılan eşyalar ihtiyacı olan okullara dağıtılabilir.
Okullar arası farklı çalışmalar, öğretmenlerin 1 günlük değişimiyle, fikir alışverişi ve beyin fırtınası haline getirilebilir.

11)Ek ders ücretleri artırılarak maaşları düşük olanlara destek sağlanabilir, böylece ek ders öğretmene özendirilerek, boş geçen dersler azaltılabilir ya da bölünemeyen sınıflar bölünebilir.