Çevre; insan veya başka bir canlının yaşamı boyunca ilişkilerini
sürdürdüğü dış ortamdır. Hava, su ve toprak bu çevrenin fiziksel
unsurlarını, insan, hayvan, bitki ve diğer mikroorganizmalar ise
biyolojik unsurlarını teşkil etmektedir.
Doğanın temel fiziksel unsurları olan, hava, su ve toprak üzerinde
olumsuz etkilerin oluşması ile ortaya çıkan ve canlı öğelerin hayati
aktivitelerini olumsuz önde etkileyen çevre sorunlarına
"Çevre Kirliliği"
adı verilmektedir.
İnsanlar, toplumsal yaşam ilişkiler içerisinde doğal kaynaklan
kullanarak, teknoloji geliştirerek, ekonomik faaliyetlerde bulunurlar.
Bu faaliyetlerin gelişimi ile insanlar kendilerine yapay çevreyi
oluştururlar. Toplumlar, yapay çevre içindeki yaşam koşullarını
geliştirirken doğa ile sürekli bir ilişki içindedir. İnsan ve doğa
arasındaki bu ilişki, ekolojik sistemin bir parçasıdır.
İnsanoğlu'nun yer yüzünde yaşamaya ve kendisine ait yapay
çevre
oluşturmaya başlamasından bu yana insan ve doğa arasındaki denge, insan
aleyhine devamlı olarak bozulmuştur. Özellikle son yıllarda ekolojik
dengeyi süratle bozarak çevre sorunları yaratan insan, bu sorunların
kendisine dönmesi ve sağlığını olumsuz yönde etkilemesi üzerine çevre
bilincine varabilmiş ve bu kavramı kabul etmiştir .
Çevre Kirliliğinin Sınıflandırılması
Çevrenin temel unsurlarından olan doğa, kendine has fiziksel, kimyasal
ve biyolojik özelliklere sahiptir. Bu özelliler dikkate alındığında
çevre kirliliği şu bölümlere ayrılır:
l. Fiziksel Kirlenme
Çevreyi meydana getiren toprak, su ve havanın fiziksel özelliklerinin
tamamının veya bir kısmının insan, hayvan ve bitki sağlığını tehdit
edecek, olumsuz yönde etkileyecek biçimde bozulması ve değişmesi
olayıdır. Örneğin; çeşitli fabrika atıklarının akarsu ve göllere
boşaltılması, doğal erozyon ile toprakların göl ve denizlere taşınması
açık kahverenginden, kırmızı siyaha kadar değişen renk almasına neden
olmaktadır. Bu olay suların fiziksel kirlenmesidir.
2. Kimyasal Kirlenme
Doğal çevreyi oluşturan toprak, su ve havanın kimyasal özelliklerinin
canlıların hayati faaliyetlerini ve aktivitelerini olumsuz yönde
etkileyecek biçimde bozulmasıdır. Örneğin; çeşitli fabrika katı ve sıvı
atıklarının verimli tarım arazilerine veya akarsu ve nehirlere
boşaltılması söz konusu tarım topraklarının, akarsu ve göllerinin
zararlı ağır metallerle kirlenerek kimyasal kirlenmeye maruz kaldığım
gösterir.
3. Biyolojik Kirlenme
Doğal ortamı oluşturan
toprak, hava ve suyun
çeşitli mikroorganizmalarla kirlenmesi ve dolayısıyla mikrobiyolojik
yapının bozulması mikrobiyal kirlenmeyi, aynı ortamların
mikroorganizmalarla kirlenmesi ise biyolojik kirlenmeyi tanımlar.
Örneğin, tarım alanlarının kanalizasyon suyu ile sulanması veya
kanalizasyon sularının akarsu, göl ve denizlere boşaltılması ile
kanalizasyon sularında bulunan hastalık yapıcı mikroorganizmalar
toprağa, suya ve atmosfere geçerek bu ortamların mikrobiyolojik
kirlenmesine yol açar.
Çevre unsurlarına göre çevre kirliliği 4 gruba ayrılır.
a) Hava kirliliği b) Toprak kirliliği c) Su kirliliği d) Ses kirliliği
Bütün dünyada olduğu gibi, ülkemizde özellikle büyük yerleşin,
rintlerinde insanların karşılaştığı en büyük çevre sorunu çöplerdir.
Evsel katı atıkların %68'ini organik atıklar, talan kısmını ise kağıt,
karton, tekstil, plastik, deri, metal, ağaç, cam ve kül gibi maddeler
oluşturmaktadır.
Ülkemizde yaklaşık günde 65 bin ton çöp üretilmektedir.
Ülkemizde ve dünyadaki katı atık yönetiminin üç temel ilkesi vardır.
Bunlar az üretilmesi, atıkların geri kazanılması ve atıkların çevreye
zarar vermeden bertaraf edilmesidir.
Çöplerin toplanmasından tutun da, depolanması veya bertaraf edilmesine
kadar tüm hizmetlerin bir plan çerçevesinde ele alınması ve öncelikle bu
atıkların değerlendirilmesi veya geri kazanılmasına çevreyle uyumlu atık
yönetimi denilmektedir.
Uygun şekilde depolanmamış çöpler yeraltı ve yüzeysel su kirliğine,
haşerelerin üremesine. çevreye kötü kokuların yayılmasına, görüntü
kirliliğine ve çeşitli hayvanlar vasıtasıyla taşıyıcı mikropların
yayılmasına neden olmaktadır.
Çöpü kaynağında azaltmazsak, bir gün çöp dağlan arasında nefes
alamaz hale getirebiliriz.
Denizlerimiz, göllerimiz, yollarımız, parklarımız çöplük değildir.
Çöplerin yeri çöp kutularıdır. Her yere çöp atıp çevreyi kirletenleri
mutlaka uyarın.
Çöplerinize attığınız pillerin içindeki kimyasal maddeler toprağa ve
suya karışarak sizlere zehir olarak geri dönecektir.
İnsan sağlığına zararlı kimyasal maddeler içeren temizlik ürünleri
yerine, doğal bileşenlerden oluşmuş ve çevreye zararlı olmayan ürünleri
tercih edelim.
Geri Dönüşüm Nedir? Nasıl Yapılır? / Geri Dönüşüm Projeleri / Geri Dönüşüm Sunusu / Çevreye Duyarlılık / Çevre Kirliliği / Çevre Kirliliği Nedenleri? / Çevre Sorunları ve Çözümleri / Atık Pil Kutusu / Atık Kağıt Kutusu / Ürünlerin Doğada Yok Oluş Süreleri / Geri Dönüşüm Fikirleri
Bilim İnsanları
/ Ünlü
Yazarlar /
Ünlü
Ressamlar /
Ünlü Müzisyenler /
Türk Büyükleri
/ Türk Bilim
İnsanları /
Ünlü Matematikçiler
/ Ünlü
Fizikçiler