Termostat 1830
yılı için yeni bir sözcük ve yeni bir kavram olabilir, ama sıcaklık
ayarlama aygıtı için kullanılan
teknoloji yeni değildi. Termostatın mucidi Andrew Ure
(İskoçya), patentinde çeşitli tipte aygıtları tanımlamıştır.
İçlerinde en karmaşık olanın içerdiği
bimetalik şerit (genellikle bimetalik bir disk biçiminde), bugün bile
termostatların çoğunun temelini oluşturur. Bimetalik şeridin işleyişi
şöyledir: Sıcaklık değiştikçe temas halindeki iki metal farklı
derecelerde genleşir ya da büzülür; bunun sonucunda eğilen şerit, ayar
düğmesini ya etkin ya da etkisiz hale getirir. Ure bu ilkeyi ısı
denetimine uygulayan ilk kişi olabilir; ancak, bu tür aygıtların öncüsü
John Harrison idi. Harrison, 1726'da ünlü kronometresinde, sıcaklıktaki
değişimlerin yol açtığı hataları telafi etmek için bimetalik sarkaç
kullanmıştı.
Ure'ün patentindeki fikirleri yaygınlık kazanamadı ve yaygın olarak
kullanılan ilk termostat, Charles Edward Hearson'ın 1881'de
patentini aldığı sıvı termostat oldu.
Hearson'ın
termostatı, kümes hayvanlarının kuluçka
makinesinde kullanılmak için tasarlanmıştı ve gereken sıcaklıkta
kaynatılmış bir sıvıyla dolu kapalı bir kaptan ibaretti;kaynar sıvı,
kabı genleştirip bir kumanda kolunu harekete geçiriyordu. Aynı ilke
bugün de geçerliliğini korumakla birlikte, Hearson'ın tasavvur
ettiği üzere, belli bir sıcaklıkta kaynayan sıvılar yerine, artık daha
kullanışlı ve çok işlevli bir yöntem olarak, kılcal bir tüp içinde
sıvının genleşmesi ya da büzülmesi yeterli oluyor.
Termostatın üçüncü bir tipinde de gaz ya da sıvı dolu bir körük
kullanılır; bu buluşun patentini, W.M.
Fulton 1903 yılında almıştır. Körük, içini dolduran sıvı ya da gazın
sıcaklığı artıp azaldıkça genleşir ya da büzülür; kademeli bir sıcaklık
değişimi (örneğin, bir fırına gazın akışını denetlemek yoluyla) elde
etmekte kullanılabilmesi gibi bir avantajı vardır.
Termostatın kullanım alanları arasında, merkezi ısıtma sistemleri,
elektrikli ütüler, bulaşık makineleri, çamaşır makineleri, su
ısıtıcıları, buzdolapları, dondurucular ve fırınlar sayılabilir.
Tüm İcatlar / Buluş Hikayeleri / İlk İcatlar / İlk Bisiklet / İlk Bilgisayar / Geleceğin İcatları / Zaman Makinesi / Karakutu / Telefon / Stetoskop / Denizaltı
Bilim İnsanları
/ Ünlü
Yazarlar /
Ünlü
Ressamlar /
Ünlü Müzisyenler /
Türk Büyükleri
/ Türk Bilim
İnsanları /
Ünlü Matematikçiler
/ Ünlü
Fizikçiler