İglu ya da iglo, Eskimoların bir kısmının sürekli olarak ya da av
sezonlarında geçici olarak yaşadığı sıkıştırılmış kardan evlerdir. İglu,
İnuit dilinde
"ev" anlamına gelir ve yerel dilde
çadır, çamur ya da modern evler için de kullanılır.
İnuitler yaz aylarını hayvan derilerinden yapma çadırlarda, kış aylarını
da taş ve çevredeki başka malzemeler kullanılarak yapılmış evlerde
geçirirler. Kardan yapılmış
iglolar, yalnızca bazı bölgelerde
yaşayan İnuitlerce kullanılır. Avlamak amacıyla ailece yolculuğa
çıkıldığında, geçici olarak barınmak için kardan iglu yaparlar. Ancak,
günümüzde İnuitler de modern bir yaşam tarzını benimsemeye başladıkları
için, ev yapımında artık daha çok metal gibi çağdaş malzemeler
kullanılmaktadır.
İglo Yapımı
İglo yapmak, İnuitler için kolay bir iştir. Deneyimli bir avcı, özel bir
kar bıçağı kullanarak bir saat gibi kısa bir sürede bir iglo yapabilir.
Ancak, iglo yapmak için genellikle iki kişinin çalışması gerekir.
İglonun içindeki alanın büyüklüğü. ancak aile bireylerinin içinde rahat
hareket etmesine yetecek kadar olur. Böylece, içeriyi ısıtmak da
kolaylaşır.
İglo yapmak için, çok sert kar gerekir.
Önce, iglonun nereye yapılacağı belirlenir. Bir sonraki adım, yaklaşık
bir metre boyunda, 40 santimetre eninde ve 20 santimetre uzunluğunda
kardan tuğlalar kesmektir. Kardan tuğlalar, yaklaşık iki metre çapında
bir daire oluşturacak biçimde bitişik olarak yerleştirilir. Duvarların
ilk katını tamamlayan üç tuğla, eğim oluşacak biçimde kesilir. Böylece,
tuğlalar üst üste dizildikçe, duvarlara kubbe biçimi vermek kolaylaşır.
Tuğlalar yerleştirilirken, bir yandan da aralarındaki boşlukların ve
çatlakların hem içeriden hem dışarıdan karla iyice kapatılması gerekir.
Daha sonra duvara hava delikleri de açılır. En son olarak, kubbenin
tepesine koyulacak tuğla şekillendirilir. Bu tuğlanın, deliğe tam uyacak
biçimde kesilmesi ve yerine özenle yerleştirilmesi gerekir.
Bir iglonun sıcaklığı +4 derecedir.Ama içinde bulunan insanların vücut
sıcaklığı, iglonun sıcaklığını 16-17 dereceye çıkarabilir.
Duvarların ilk katı oluştuktan sonra, son üç tuğla, eğim oluşacak
biçimde kesilir. Böylece, tuğlalar üst üste dizildikçe, duvarlara kubbe
biçimi vermek kolaylaşır.
İglonun içinde, yaşamaya uygun duruma gelmesi için gereken son bir şey
daha vardır: İnuit, bir elinde lambayla içeri girerek buz kalıplarının
iç yüzeyini eritmek için lambayı duvara yaklaştırır.
Eriyen buzlar, soğuk nedeniyle hemen
donarak iglunun iç yüzeyinin buzla kaplanmasını sağlar. Böylece yapının
sağlamlığı artar. Yapım aşamasında içeri girip çıkabilmek için
genellikle iglonun duvarında geçici bir kapı açılır. Kubbe
tamamlandıktan sonra, bu kapı da kardan tuğlalarla örülerek kapatılır.
Daha sonra, yapının yarım metre uzağında, içeri kadar ulaşan küçük bir
tünel kazılır.
İglonun gerçek girişi burası olacaktır. Tünelin bulunduğu
yerin üzeri, kardan tuğlalarla kemer biçiminde örülerek kapatılır.
Böylece rüzgar kolay kolay içeri giremez. Giriş tüneli, sıcak havanın
iglonun içinde kalmasına da yarar. Tünelin, meraklı bir kutup ayısının
içeri girmesine olanak verecek kadar büyük olmaması gerekir. Burası,
yetişkin bir insanın emekleyerek içeri girmesine yetecek büyüklükte
olmalıdır. Birkaç aile birlikte ava gittiğinde, bazen iglolar tünellerle
birbirine bağlanır. Böylece insanlar hiç dışarı çıkmadan öteki iglolara
ziyarete gidebilirler.
İglonun içinde, uyumak ve oturmak üzere yapılan yüksekçe bir yer de
bulunur. Bunun için de kardan tuğlalar kullanılır. Oluşturulan
yükseltinin üzeri taşlar ve çalılarla kaplanır. En üste de hayvan
postları serilir. İglonun içinde
geriye
kalan alan, yemek hazırlamak için kullanılır. Aydınlanmak için
yararlanılan lambanın ısısı ve içeridekilerin bedenlerinden yayılan ısı,
içerisinin sıcacık olması için yeterlidir. İçinde yaşanmaya başladıktan
sonra duvarların iç yüzeyi sıcaklık değişimlerine bağlı olarak eriyip
donmayı sürdürür. Bu arada dışarıda yağan kar da, iglonun üzerine düşer
düşmez eriyip kısa sürede donar. Birkaç gün sonra iglo, en sert
fırtınalara, hatta üzerine çıkan bir kutup ayısının ağırlığına bile
dayanacak kadar sağlamlaşmış olur. İglo, kışın sonuna kadar
yıkılmadan kalır. Yaz mevsimi geldiğinde, sıcaklıklar artınca İnuitler
igloları erimeye terk ederler. (Sert kar için hafif ıslatılmış kar da
olabilir).
Yüzen Şehirler
Mimari Tasarım /
Mimari Tasarım Örnekleri
Dünyanın 7 Harikası / Dünyanın Yeni 7 Harikası / Kapadokya Evleri / Harran Evleri / Pagoda Evleri / İglolar / Kervansaray / Kümbet / Anadolu Ünlü Evleri