Sabit Bin Kurra, Sabit Bin Kurra Hayatı, Sabit Bin Kurra Kimdir? (821 - 901)

Sabit bin Kurra (d. y. 836, Harran – ö. 901, Bağdat), Arap matematikçi, hekim ve düşünür. 9 yüzyılda hızlı bir gelişme gösteren Arap-İslam kültürünün temsilcilerinden biridir. Sabit Bin Kurra Harran'da (Urfa) doğmuştur.

Dünyanın çapını ve iki meridyen arası uzaklığı doğru olarak hesaplayan ilk bilginlerdendir. Batlamlus'un ünlü eserini Arapça'ya Algamesti adıyla yorumlar. Kendi görüşü ve zamanı için yeni olan trigonometri ve astronomi bilgisini de ekler. Yazma eserlerini Gerard (1114-1185) Arapça şehrinden Latinceye tercüme etti. Semerkand,Bağdat ve İstanbul da Latinceye ve fransızca ya çevrilen kitaplara yüzyıllar sonra Batı da bilim adamları sahip çıktılar. Günümüzde batılı ilim adamları bunları yer yer itiraf etmektedir.

Çağında yaptığı keşif ve buluşlarla Halife Me'mun tarafından dünyanın yarıçapını ölçmekle görevlendirildi. Onun ve diğer bilginlerin ortaya koyduğu ölçümler sonraki yıllarda Endülüs yoluyla Avrupa ya geçti. Kristof Kolomb gibi denizcilerin bunlardan faydalanarak yollarını buldukları söylenir.
Kamus'ul Alam adlı eserde belirtildiğine göre matematiğin bir kolu olan kalkulusun keşfi ona aittir. Kalkulusa "tefadul" adını vermiştir. Başka bir eserde diferansiyel hesabını
Newton dan önce Sabit Bin Kurra'nın keşfettiği söylenmektedir.

Pozitif reel sayılar,integral,kalkulus,sayılar teorisi,küresel trigonometri,astronomi,mekanik,statik üzerine çalışmalar yaptı.Paraboller üzerine yaptığı çalışmalar integral kalkulusu keşfine giden yolu açtı.Bir çok yazar,
Arşimet'in çalışmalarından haberdar olmasına rağmen kullanmadığını söyler.

 

Kurra’nın çalışmalarından bazıları şöyledir:
Cebiri geometriye uygulamıştır.
Pisagor teoreminin genel bir ispatını yapmıştır.
Küresel trigonometri ve ileride integrale dayalı yüzey alanı ve cisim hacim hesapları yöntemini geliştirmiştir.
Sinüs teoreminin tanımını yapmış ve bunu astronomiye uygulamıştır.
Ekinoksun salınım hareketini açıklayabilmek için
Batlamyus modeline dokuzuncu bir taşıyıcı küre eklemiştir.
Güneş’in yere en yakın noktasının yer değiştirmesinden bahsetmiştir.
Parabol ve paraboloidler üzerinde yoğun olarak çalışmıştır.
“Dost Sayılar” kuramını ele almıştır.
Güneş ve Ay’ın hareketlerindeki problemleri incelemiş ve Güneş saatleri üzerine bir kitap yazmıştır.


x ve kökx'in integralini tam olarak hesapladı.Hesaplaması integral toplamların alt ve üst olarak uygulanmasına dayanıyordu.Sadece astronomide değil tıp ve felsefede de ilerlemeler kaydetti. Sabit bin Kurra'nın matematik ve astronomiye ilişkin yapmış olduğu eserlerin sayısı 60 yakındır.
Müslüman Bilim İnsanları / Müslüman Bilim Adamları ve İcatları / Müslümanların En İyi 10 İcadı

Bilim İnsanları / Bilim İnsanları Hayatı Kısaca / Bilim Kadınları / Aforizmalar / Bilim İnsanları Capsleri / Bilim İnsanı Sözleri


Bilim İnsanları / Ünlü Yazarlar / Ünlü Ressamlar / Ünlü Müzisyenler / Türk Büyükleri / Türk Bilim İnsanları / Ünlü Matematikçiler / Ünlü Fizikçiler