Türk Edebiyatı Şairler Yazarlar ve Eserleri
1923-1940 DÖNEMİ TÜRK EDEBİYATI
Refik Halit KARAY: Hikayelerinde
Anadolu gerçeğini dile getirmiştir (Mopasan tarzı olay hikayeciliğinin
temsilcisi)
Hikayeleri: Memleket Hikayeleri,Gurbet Hikayeleri
Romanları: İstanbul’un İçyüzü, Bugünün Saraylısı, Çete, Sürgün, Anahtar,
Bu Bizim Hayatımız,Nilgün,Yer Altında Dünya Var, Karlı Dağdaki Ateş,Dört
Yapraklı Yonca
Faruk Nafiz ÇAMLIBEL:Şiirlerinde
Anadolu , Anadolu insanını anlatmıştır
Şiirleri:Han Duvarları,Akıncı Türküleri,Bir Ömür Böyle Geçti, Şarkın
Sultanları,
Oyun:Canavar,Akın
Roman:Yıldız Yağmuru
Ahmet Kutsi TECER:Anadolu’yu efsaneleriyle,halk bilimiyle köy hayatıyla
işlemiştir.(Halk bilimcidir.Aşık Veysel’i Türkiye’ye tanıtmıştır)
Şiir:Bütün şiirleri
Oyun:Köşebaşı,Koçyiğit Köroğlu,Satılık Ev,Köylü Temsilleri
Necip Fazıl KISAKÜREK:Mistik
,felsefi şiirler yazmıştır
Şiir: Çile
Oyun: Bir Adam Yaratmak,Tohum,Künye,Sabır Taşı
Roman: Kafakağıdı,Aynadaki Yalan
Hatıra :Babıali
Hikaye: Hikayelerim,Birkaç Hikaye,Birkaç Tahlil
Memduh Şevket ESENDAL:Günlük konuları,sade,konuşur gibi ve mizahi bir
üslupla
yazmıştır.Çehov(durum hikayesi)tarzına yakındır.
Hikayeleri:Otlakçı ,Mendil Altında,Temiz Sevgiler,Ev Ona Yakıştı, Veysel
Çavuş,İhtiyar Çilingir
Roman:Ayaşlı ve Kiracıları,Miras,Vassaf Bey
Reşat Nuri GÜNTEKİN:Anadolu
hayatı,toplusal sorunları,yalın bir şekilde anlatmıştır.
Romanları: Gizli El,Çalıkuşu,Dudaktan Kalbe,Damga,Akşam Güneşi,Bir Kadın
Düşmanı,Yeşil Gece,Yaprak Dökümü,Kızılcık Dalları,Eski Hastalık,Değirmen
Hikaye: Tanrı Misafiri,Leyla ile Mecnun, Olağan İşler
Gezi yazısı: Anadolu Notları
Tiyatro: Hançer, Eski Rüya,Tanrı Dağı Ziyafeti,Balıkesir Muhasebecisi.
1940 SONRASI(SON DÖNEM TÜRK EDEBİYATI)
MANZUM
Arif Nihat ASYA:Epik şiirler yazdı.ir Bayrak Rüzgar Bekliyor
Fazıl Hüsnü DAĞLARCA:Şiirlerinde insan sevgisi ve adalet duygusu
hakim.İlk şiir kitabı Havaya Çizilen Dünya,asıl ününü Çocuk ve Allah
kitabıyla hazandı,Üç Şehitler Destanı
Zeki Ömer DEFNE:Çankırılı şair-Lirik ve simgesel şiirler yazdı
Denizden Çalınmış Ülke,Sessiz Nehir,Kardelenler(Ziller Çalacak)
Ahmet Muhip Dıranas:Hece ölçüsünü en iyi
kullanan şairlerden biri şiirleri Şiirler adıylada tek kitapta
toplanmıştır
(Fahriye Abla-Seranat meşhur şiirleri)
Orhan Veli KANIK:Garip akımının en
önemli sanatçısı.Şiirde ölçü ve uyağı reddeden bir anlayışa
sahip.şairlikten uzak halkın kullandığı kelimelerle gerçek hayattan
örneklerle şiirler yazmıştır
Eserleri: Garip,Vazgeçemediğim,La Fonten Masalları,Nazım biçiminde
Nasrettin Hoca Hikayeleri,Destan Gibi ,Yenisi ,Karşı
(ayrıca çeviri kitapları var) İstanbul’u Dinliyorum-Anlatamıyorum
Behçet NECATİGİL:Geleneksel Türk şiirinden yararlanarak çevresini orta
halli insanları anlatan şiirler yazdı.Edebiyat tarihi ve
Radyofonik(radyo oyunu)türde eserler verdi
Şiir:Kapalı Çarşı,Eski Toprak,Çevre,Arada İki başına Yürümek
Radyofonik Oyun:Yıldızlara Bakmak,Kadın ve Kedi,Gece Aşevi
Üç Turunçlar-Edebiyat Tarihi:Edebiyatımızda İsimler Sözlüğü,
Edebiyatımızda eserler sözlüğü
Atilla İLHAN.Birinci yeni(Garip akımı) ve
ikinci yeni hareketine karşı çıkmış bağımsız bir şairdir kişisel ve
toplumsal şiirler yazdı
Klasik şiirden(gazelden)etkilenerek modern şiirler
yazmıştır
Şiir,roman senaryo,gezi yazısı,makale ,fıkra türünde eserler verdi
Şiir.Duvar ,Sisler Duvarı,Ben Sana Mecburum ,Elde Var Hüzün
Cahit Sıtkı TARANCI:İçten ahenkli şiirler
yazdı Yalın bir söyleyişle ;ama imgeler dolu şiirler yazdı.Yaşama
evinci, ölüm, hayata bağlılık,aşk temaları görülür
Şiir:Ömrümde Sükut,Düşten Güzel,Sonrası , Sponsor Bağlantılar
MENSUR
HİKAYE
Sait Faik ABASIYANIK:Hikayelerinde
balıkçılar,İstanbul’un kenar mahalleleri konuşma dilinde anlatılır Çehov
(durum)tarzı hikayeci
Hikaye:ilk öyküleri İpekli Mendildir
Semaver,Sarnıç,Şahmerdan,Lüzumsuz Adam,Mahalle Kahvesi Havada Bulut,Son
Kuşlar,Havuz Başı,Kumpanya,Alemdağ’da Var Bir Yılan,Az Şekerli
,Tüneldeki Çocuk,Mahkeme Kapısı
Romanları:Medar-ı Maişet Motoru,Kayıp Aranıyor
Şiir.Şimdi Sevişme Vakti
Haldun TANER:Gözleme dayanan mizahi ve
yergisel eserler yazdı. Konu olarak üst tabaka insanları görgüsüzlüğü,
yozlaşmayı şımarıklığı el aldı. Başarılı oyunlar, eleştirisel kabareler
yazdı Gazetecilik ve köşe yazarlığı(fıkra)yaptı
Hikayeleri:Yaşasın Demokrasi,Şişhaneye Yağmur Yağıyordu,On İkiye Bir
Var, Tuş,Konçinalar,Yalıda Sabah
Tiyatro: dışarıdakiler,Fazilet Eczanesi,Keşanlı Ali Destanı, Gözlerimi
Kaparım Vazifemi Yaparım,Ve Değirmen Dönerdi, Lütfen Dokunmayın,Günün
Adamı,Huzur Çıkmazı Sersem Kocanın Kurnaz Karısı
Orhan KEMAL:Yoksul insanları toplumsal
sorunları ele aldı. Çocukluğundan beri gördüğü tanıdığı kişileri
olayları anlattı. Edebiyata şiirle başladı.
Hikayeleri: Ekmek Kavgası,Çamaşırcının Kızı,72.Koğuş,Önce Ekmek,Arka
Sokak,İşsiz
Roman: Avare Yıllar, Baba Evi, Murtaza, El Kızı, Hanımın Çiftliği
Kanlı Topraklar, Yalancı Dünya, Arkadaş Islıkları
Oyun: İspinozlar
ROMAN
Peyami SAFA: Ruhsal ve toplumsal
çözümlemelerle yüklü romanlar yazdı.Olayı geri plana atan düşünce ve
duygu ön planda olan eserler yazdı Geçimini sağlamak için polisiye
romanlar yazdı.Cingöz Recai ilk polisiye roman örneğidir
Romanları: Sözde Kızlar,Şimşek,Mahşer,Bir Akşamdı,Dokuzuncu Hariciye
Koğuşu,Fatih -Harbiye,Bir Tereddüdün Romanı Matmazel Noraliya’nın
Koltuğu,Yalnızız,Biz İnsanlar
Ahmet Hamdi Tanpınar: Şiir,öykü,edebiyat
tarihi,deneme,roman türlerinde eserler vermiştir.Romanlarında hareketten
ve olaydan çok insanın iç dünyası vardır. Psikoloji, zaman,rüya
bilinçaltı, mimari ,müzik,Doğu-Batı çatışması,İstanbul’un güzellikleri
konu işlemiştir.
Şiirleri: Şiirler (Bursa’da Zaman)
Hikaye: Abdullah Efendi’nin Rüyaları, Yaz Yağmuru
Roman: Huzur, Saatleri Ayarlama Enstitüsü,Sahnenin Dışındakiler Mahur
Beste
Deneme, Eleştiri, İnceleme:Beş Şehir,19.Asır Türk Edebiyatı Tarihi
Yahya Kemal , Edebiyat üzerine
makaleler,Yaşadığım Gibi
Kemal TAHİR:Tarihi romanlarıyla
tanınır.Yorgun Savaşçı,Devlet Ana,Esir Şehrin İnsanları,Esir Şehrin
Mahpusu,Sağırdere, Karılar Koğuşu,Göl İnsanları,,Kurt Kanunu,Bozkırdaki
Çekirdek
Tarık BUĞRA:Türk tarihi ,ulusal sorunlar
aile ,insanın iç dünyası, taşra hayatını konu eden eserler
yazmıştır
Yoğun anlatımlı araştırmacı,çözümleyici tarzda eserler yazmıştır.
Roman: Küçük Ağa,Küçük Ağa
Ankara’da,Osmancık,İbiş’in Rüyası, Yalnızlar,Yağmur Beklerken Firavun
İmanı,Dönemeçte
Hikaye: Yarın Diye Bir Şey Yoktur,Oğlumuz,İki Uyku Arasında
Nihal ATSIZ:Türkçülük akımının önde gelen
temsilcilerinden
Tarihi romanlarıyla tanınır.
Romanları: Bozkurtların Ölümü,Bozkurtlar Diriliyor,Deli Kurt Ruh Adam
Şiir:Yolların Sonu
Yaşar KEMAL:Çukurova yöresini ve
insanlarını anlatan romanlar yazdı.Anadolu efsanelerinden,halk
öykülerinden yararlandı.Edebiyata şiirle başladı
Roman: İnce Memed ,Orta Direk,Yer Demir Gök Bakır,Ölmez Otu, Demirciler
Çarşısı,Yılanı Öldürseler,Yusufçuk Yusuf
Hikaye :Sarı Sıcak,Teneke,Bütün Hikayeleri
TİYATRO
Necati CUMALI:Şiir,öykü ,roman,hikaye
yazdı.Gerçek bir olaydan hareketle yazdığı Susuz Yaz öyküsünü daha sonra
tiyatro olarak yazdı
Oyun: Boş Beşik,Ezik Otlar,Vur Emri,Susuz Yaz,Derya Gülü
Mine,Yeni Çıkan Şarkılar
Roman: Tütün Zamanı Yağmurlar ve Topraklar
Turan OFLAZOĞLU: Konusunu Türk tarihinden
ve köy hayatından alan tiyatrolar yazdı.Tarihte bunalımlı
dönemleri,iktidar mücadelelerini . trajik açıdan anlatmıştır III.Selim
Kılıç ve Ney oyunlarında şiir ve musiki iç içedir
Oyun: Keziban, Deli İbrahim, IV. Murat,Genç Osman,Kösem Sultan,III.Selim,
Fatih, Sinan, Gadiyan, Sokrates Savunuyor
İnceleme: Şekspir, Molyer
Şiir:Sevgi Hakanı
Recep BİLGİNER:Edebiyata şiirle
başladı.köylü sorunları, toplumdaki düzensizlik,Köylülerin
sorunları,yaşlı insanların psikoloji üzerine oyunlar yazdı.
Oyunları:Mevlana,Gazeteciden Dost,İsyancılar,Ben Devletim, Yunus
Emre,Utanç Dünyası ,Sarı Naciye,Parkta Bir Sonbahar Günüydü
Refik ERDURAN:Orta halli
insanları,kendini soyutlayan aydınları,toplumsal düzensizlikleri
hicveden komediler yazdı
Oyunları:Deli,Bir Kilo Namus,Cengiz Han’ın Bisikleti,İp Oyunu, Karayar
Köprüsü İkinci Baskı,Büyük Jüstinyen, Aman Avcı,Ayı Masalı, Canavar
Cafer,Turp Suyu,Tamirci,Kartal Tekmesi, Kelepçe,Uçurtmanın
Zinciri,Direkler Arasında
Orhan ASENA:Hürrem Sultan,Ya Devlet Başa
Ya Kuzgun Leşe, Tohum ve Toprak,
GEZİ HATIRAT
Yakup Kadri KARAOSMANOĞLU:Öykü ,roman ve
anı türünde eserler yazmıştır.Milli Mücadele Döneminde Anadolu’ya geçti
asıl ününü romanlarıyla sağladı
Hikaye:Bir Serancam, Rahmet,Milli Savaş Hikayeleri
Roman:Kiralık Konak,Nur Baba,Hüküm Gecesi,Yaban,Ankara
Anı:Anamın Kitabı,Vatan Yolunda,Zoraki Diplomat
Yusuf Ziya ORTAÇ:Hecenin beş şairinden
biri olarak tanındı.Şiir tiyatro,fıkra,makale,gezi yazısı ,anı,biyografi
türünde eserler verdi
Şiir:Akından Akına,Cenk Ufukları,Aşıklar Yolu,Kuş Cıvıltıları
Oyun:Binnaz,Nane,Nikahta Keramet
Roman:Göç,Üç Katlı Ev
Fıkra:Beşik ,Sarı Çizmeli Mehmet Ağa
Gezi Yazısı.Göz Ucuyla Avrupa
Anı:Portreler(ünlü sanatçılarla ilgili anıları),Bizim Yokuş
Eleştiri:Fitnen
Abdülhak Şinasi HİSAR:Asıl ününü Fehim
Bey ve Biz adlı romanıyla sağladı anıları ön plandadır.Eserlerinde
İstanbul ve geçmişe duyulan özlem dile getirilir
Anı:Boğaziçi Mektupları,Boğaziçi Yalıları,Geçmiş Zaman Köşkleri,Geçmiş
Zaman Fıkraları
İsmail Habib SEVÜK.Gezi yazıları var
DENEME –ELEŞTİRİ
Nurullah ATAÇ:Türk edebiyatında modern
anlamda deneme türünde ürün veren ilk
yazar eleştirmendir(tiyatro
eleştirileri)
Devrik cümlelerle sade eserler vermiştir. Çevirileri vardır.
Deneme-eleştiri: Günlerin Getirdiği,Sözden Söze,Karalama Defteri,Günce
(1995 ÖSS Hikaye yazarı yanlış)
Suut Kemal YETKİN:Cumhuriyet döneminin en başarılı deneme
yazarlarındandır.denemelerini edebiyat ve sanat konusunda yapmıştır.
Denemeleri:Edebiyat Konuşmaları,Edebiyat Üzerine,Günlerin Götürdüğü,
Düşün Payı,Yokuşa Doğru,Şiir Üzerine düşünceler
Cemil MERİÇ:Deneme türüne yeni anlayış getirmiştir toplum, bilim,
tarih,felsefe konularında kendine özgü bir dil ve şiirsel anlatımla dile
getirmiştir. Fransızca çeviriler yapmıştır.
Mehmet KAPLAN:Tanzimat sonrası ve günümüz edebiyatı eser ve sanatçıları
üzerinde eleştiri yazıları yazdı
Eserleri:Şiir Tahlilleri,Hikaye Tahlilleri,Türk Edebiyatı Üzerine
Araştırmalar,Edebiyatımızın İçinden
Fuat KÖPRÜLÜ:Edebiyat tarihi alanındaki çalışmalarıyla tanınır.Edebiyat
tarihimizi destan döneminden günümüze kadar ele aldı birçok şair ve
yazarı bilim dünyasına tanıttı
Eserleri:Türk Edebiyatında İlk Mutasavvıflar,Türk Edebiyatı Tarihi,Divan
Edebiyatı Antolojisi,Türk Saz Şairleri
Vasfi Mahir KOCATÜRK:Türk Edebiyatı Tarihi adlı eseri başlangıçtan
günümüze Türk Edebiyatını değerlendirir
Enis Behiç KORYÜREK:Konularını deniz savaşlarından alan Eski Korsan
Hikayeleri adlı manzum hikayeleriyle ün kazanmıştır
Halit Fahri OZANSOY : Aruz’a Veda
şiiriyle hece ölçüsüyle şiirler yazmaya başladı
Orhan Seyfi ORHON:Fırtına ve Kar adlı serbest müstezat şeklinde yazdığı
uzun şiiriyle ün kazandı
Kenan Hulisi KORAY:Yedi meşalecilerin arasına öykü türüyle katılan tek
yazarı(Korku türünde eser veren ilk sanatçı)
Yaşar Nabi NAYIR:Birçok türde eseri var yayıncı (varlık yay.)
Vasfi Mahir KOCATÜRK : Şairliğinin yanı sıra antoloji ve
araştırmalarıyla tanınıyor(Divan Şiiri Antolojisi)
Muammer Lütfi BAHŞİ: Şair
Sabri Esat SİYAVUŞGİL:Çevirileriyle tanınır şair
Cevdet Kudret SOLOK:Birçok türde eseri var. İnceleme araştırma türü
yapıtlarıyla tanınır
Ziya Osman SABA:Şiirlerinde ve hikayelerinde anılarını anlatır.
Cemal KUNTAY:Üç İstanbul romanı
Aziz NESİN.Eleştiri,gülmece tarzında oyun roman ve hikayeleriyle
tanınır.Toplumsal eleştiri ön planda
Ercüment Ekrem TALU: Meşhedi adlı mizahi romanı meşhur
Sabahattin ALİ:Anadolu köy hayatını gerçekçi bir anlatımla hikaye
etmiştir (Kuyucaklı Yusuf gerçekçi roman örneği)
Neyzen TEVFİK:Hiciv şairlerinin en
ünlülerindendir.Ney ustasıdır.(Edebiyatımızda hiciv türünde Nefi,Eşref,Ziya
Paşa, Tevfik Fikret,Mehmet Akif)
Coşkun ERTEPINAR.Doğa ve yurt güzelliği temalı şiirler
Kemalettin KAMU:Hece ölçüsüyle Milli mücadele dönemindeki şiirleriyle
tanınır(Gurbet,Bingöl Çobanları)
Halide Nusret ZORLUTUNA: “Git Bahar” şiiriyle tanındı
Nazım HİKMET.Toplumsal içerikli şiirler yazdı (Kuvvayi Milliye)
Orhan Şaik GÖKYAY:Dede korkut Hikayeleri üzerine yaptığı çalışmalarıyla
tanınır.Ayrıca “Bu Vatan Kimim” şiiri meşhurdur
Cahit Külebi:1940 sonrası şair İçten ,yalın bir söyleyişi var
Muhsin ERTUĞRUL:Batılı anlamda Çağdaş Türk Tiyatrosunun
kurucusudur.Oyuncu ,yönetmen,çevirmen ,makale yazarı
Bedri Rahmi EYÜBOĞLU:Ressam-Meşhur şiiri “Karadut”
Cevat Şakir KABAAĞAÇLI:Halikarnas
Balıkçısı lakabıyla yazmıştır.Hikaye ve romanları Bodrum ,Ege ve
Akdeniz’i anlatır.
Roman.Aganta Burina Burinata*
*anlamı:aganta, tut; burina ve burinata, alt ve üst yelkenlerin adı.
Pertev Naili BORATAV:Folklor ve halk edebiyatı araştırmacısı. Masal
,tekerleme derlemeleri var.Köroğlu Destanı ve Nasrettin Hoca nın
fıkraları üzerine araştırmalarıyla tanınır.
Rıfat ILGAZ:Toplumsal gerçekçi şair.Mizah yazarı olarak da bilinir
Roman,hikaye anı ve çocuk kitapları var. “Hababam Sınıfı”
Ceyhun Atıf KANSU:Şair halk şöyleyişine yakın canlı bir dili var
Ruşen Eşref ÜNAYDIN:Atatürk’ü Türk basınında ilk tanıtan kişi
Gazeteci röportajı başlatan kişi. Başarılı mülakatları var
Nihat Sami Banarlı: Ede.tarihçisi “Resimli Türk Ede.Tarihi” önemli
Fakir BAYKURT:Köy hayatını anlatan eserler yazdı Yılanların Öcü
Salah BİRSEL:Şair ;ama asıl ününü denemeleriyle kazanmıştır.
Adalet AĞAOĞLU.Roman.Fikrimin İnce Gülü
Orhan PAMUK:Cevdet Bey ve Oğulları,Sessiz
Ev,Beyaz Kale,Kara Kitap,Yeni Hayat,Benim Adım Kırmızı,Kar (Nobel ödülü
sahibi)
GÜNÜMÜZ HALK EDEBİYATI
Aşık Veysel ŞATIROĞLU:Aşk
,özlem,ölüm,doğa,yurt sevgisi
Dostlar Beni Hatırlasın(Kara Toprak,Uzun İnce Bir Yol)
Erzurumlu Yaşar REYHANİ
Karslı Murat ÇOBANOĞLU
Şeref TAŞLIOVA:Gönül Bahçesi
TÜRKİYE DIŞINDAKİ TÜRK EDEBİYATI
Azerbaycan Türk Edebiyatı: Şair:Bahtiyar VAHAPZADE
Şair Şehriyar (Heyder Baba’ya selam)
Bulgaristan Türk Edebiyatı:Şair Recep KÜPÇÜ
Kıbrıs Türk Edebiyatı.:Şair Osman TÜRKAY
Kırgızistan Türk Edebiyatı. Cengiz AYTMATOV.Cemile, Selvi Boylum,Dişi
Kurdun Rüyaları,Toprak Ana
Kırım Türk Edebiyatı: İsmail GASPIRALI
Batı Trakya Türk Edebiyatı:Mehmet HİLMİ
Kazak Türk Edebiyatı:Mağcan CUMABAYULI Kazak Türklerinin ulusal şairidir
Kazan Türkleri Türk Edebiyatı:Ayaz İSHAKİ öykü ,roman yazarı
Özbekistan Türk Edebiyatı: Süleyman ÇOLPAN Birçok türde eseri var –Şair
AYBEK
Türkmenistan Türk Edebiyatı:Şair Ata ATACANOĞLU
Uygur Türkleri Edebiyatı.Ziya SEMEDİ Roman hikaye
Yugoslavya Türkleri Edebiyatı:Şair Nimetullah HAFIZ
Irak Türkleri Edebiyatı: Ata TERZİBAŞI(Kerkük Hoyratları)
Marie Curie Kimdir? / Marie Cruie / El Kindi Kısaca / Harezmi Hayatı Kısaca / Da Vinci Hayatı Kısaca /
Albert Einstein Kısaca Tweet
Bilim İnsanları
/ Ünlü
Yazarlar /
Ünlü
Ressamlar /
Ünlü Müzisyenler /
Türk Büyükleri
/ Türk Bilim
İnsanları /