Cemal Süreya (1931, Pülümür, Tunceli - 9 Ocak 1990, İstanbul), Türk
şair ve
yazardır. Asıl adı Cemalettin Seber'dir.
1931
yılında o dönem Erzincan'a bağlı olan Pülümür'de doğdu. Babasının ismi
Hüseyin, annesinin ismi ise Gülbeyaz'dır. Çocukluğunun ilk yıllarını
Erzincan şehrinde geçirdi. 1938'de Dersim İsyanı sonrasında
ailesi Bilecik'e sürgün edildi. İlkokula İstanbul Beyoğlu'nda başlayan
Süreya üçüncü sınıfta Bilecik'te eğitim hayatına devam eder.
Daha sonra babasına haber vermeden
parasız yatılı sınavına girer ve Haydarpaşa Lisesi'ni kazanarak oradan
mezun olur. Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi maliye ve
iktisat bölümü'nü bitirdi. Maliye Bakanlığı'nda müfettiş yardımcılığı ve
müfettişlik, darphane müdürlüğü, Kültür Bakanlığı'nda kültür yayınları
danışma kurulu üyeliği, Orta Doğu İktisat Bankası yönetim kurulu üyeliği
ve 25 yılı aşkın Türk Dil Kurumu üyeliği görevlerinde bulunmuştur.
Yayınevlerinde danışmanlık, ansiklopedilerde redaktörlük, çevirmenlik
yaptı.
Ağustos 1960'tan itibaren yalnızca dört sayı çıkarabildiği
Papirüs dergisini Haziran 1966- Mayıs 1970 arası 47, 1980-1981 arası iki
sayı daha çıkardı. Pazar Postası, Yeditepe, Oluşum, Türkiye Yazıları,
Politika, Yeni Ulus, Aydınlık, Saçak, Yazko Somut, 2000'e Doğru gibi
yayın organlarında şiir ve yazılarını yayımladı.
İkinci yeni hareketinin önde gelen şair ve kuramcılarından sayılan
Cemal Süreya'nın
ilk şiiri "Şarkısı Beyaz" Mülkiye dergisinin 8 Ocak 1953 tarihli
sayısında yayımlanmıştır. Geleneğe karşı olmasına rağmen geleneği
şiirinde en güzel kullanan şairlerden birisiydi. Kendine özgü söyleyiş
biçimi ve şaşırtıcı buluşlarıyla, zengin birikimi ile, duyarlı, çarpıcı,
yoğun, diri imgeleriyle ikinci yeni şiirinin en başarılı örneklerini
vermiştir. Ölümünden sonra adına bir şiir ödülü düzenlendi. 1997'de de
Cemal Süreya arşivi yayımlandı.
Süreyya olan soyadını değiştirmesi
Süreya'nın üvey kızı Gonca Uslu'nun aktardığına göre iddiaya girmeyi çok
seven şair arkadaşıyla bir telefon numarası üzerine iddiaya girmiş,
kaybederse soyadındaki "y" harfinden birini sildireceğini söylemiş.
İddiayı kaybetmiş ve Süreyya olan soyadını Süreya olarak değiştirmiş
"Süreya" soyadı ilk kez 1956 yılında
yayımlanan "Elma" şiirinde görüldü.
Cemal Süreye Eserleri (Kitapları)
Bilim İnsanları
/ Ünlü
Yazarlar /
Ünlü
Ressamlar /
Ünlü Müzisyenler /
Türk Büyükleri
/ Türk Bilim
İnsanları /
Ünlü Matematikçiler
/ Ünlü
Fizikçiler
Şiir
Üvercinka (1958)
Göçebe (1965)
Beni Öp Sonra Doğur Beni (1973)
Sevda Sözleri (1984, Üvercinka, Göçebe, Beni Öp Sonra Doğur Beni,
Uçurumda Açan-1984- ile birlikte)
Güz Bitigi (1988)
Sıcak Nal (1988)
Sevda Sözleri (1990, 1995, tüm şiirleri)
Korkarak Vinç
Uzaktan Seviyorum Seni
Deneme-Eleştiri
Şapkam Dolu Çiçekle (1976)
Günübirlik (1982)
99 Yüz (1992)
Uzat Saçlarını Frigya (1992)
Folklor Şiire Düşman (1992)
Aydınlık Yazıları/ Paçal (1992)
Oluşum’da Cemal Süreya (1992)
Papirüs’ten Başyazılar (1992)
Toplu Yazılar I (2000, Şapkam Dolu Çiçekle ve Şiir Üzerine Yazılar)
Toplu Yazılar II (2005, Günübirlikler)
Günler (993 günden oluşan günlük)
Günce
999 Gün(Günler)/ Üstü Kalsın (1981)
Mektup
Onüç Günün Mektupları (1990)
Çocuk Kitabı
Aritmetik İyi Kuşlar Pekiyi (1993)
Söyleşi
Güvercin Curnatası (1997)
Derleme
Mülkiyeli Şairler (1966)
Yüz Aşk Şiiri (1967)
Şiir Çevirileri
Yürek ki Paramparça (1995)
Tüm yazarlar için
tıklayınız...
Ünlü Yazarlar Kısaca /
Bilim İnsanları Hayatı
Kısaca /
Bilim
Kadınları /
Aforizmalar /
Bilim İnsanları Capsleri /
Bilim İnsanı Sözleri