Bir kelimenin birden çok anlam ifade etmesine sözcükte
çok anlamlılık
denilmektedir. Çok anlamlılık yakın anlam, mecaz anlam veya anlam
genişlemesi yolları ile oluşur. Sözcükler cümle içinde kullanılırken çok
anlamlılık özelliği kazanırlar.
Sözcüklerin zaman içinde farklı nedenlerle değişik durumlar için
kullanılması, bir sözcüğün birden fazla anlam taşımasına neden olmuştur.
Çok Anlamlılık Örnekleri:
– Ev yapma işini bir sene sonraya attık. ( Ertelemek )
– Mektup arkadaşıma mektup attım. (Göndermek)
– O yoldan hızlıca geçti. (Hareket ederek ilerlemek)
– Ben yarışta seni geçtim. (Geride bırakmak)
– Elindeki koliyi yere bıraktı. (Elde bulunan bir şeyi artık tutmamak)
– Pikniği önümüzdeki haftaya bıraktık. (ertelemek)
– Oğluna bu binayı bıraktı. (miras kalmak)
ÖRNEK SORU:
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde “soğuk” sözcüğü diğerlerinden farklı bir
anlamda kullanılmıştır?
A) Terliyken soğuk su içme.
B) Bu sokağın çeşmelerinden soğuk sular akardı.
C) Önerilerimizin soğuk karşılanacağını sanmıyorum.
D) Soğuk sütten yoğurt yapılmaz.
ÇÖZÜM:
“Soğuk” sözcüğünün gerçek anlamı: “Isısı düşük olan, sıcak karşıtı”dır.A,
B ve D seçeneklerinde “soğuk” sözcüğü gerçek anlamıyla kullanılmıştır. C
seçeneğindeyse “yakın ve içten olmayan, ilgisiz” anlamında
kullanılmıştır. Yani gerçek anlamının dışında kullanılmıştır.
Çok anlamlılık örnekleri?
Çok anlamlılık, genellikle vücudun bir
bölümünü veya organlarımızı karşılayan sözcüklerin “yan anlam”
kazanmasıyla ortaya çıkar. “Baş, burun, dirsek, parmak, kol, karın,
sırt” gibi sözcükler, gerçek anlamının yanında yan anlam da kazanan çok
anlamlı kullanımlara örnek olarak verilebilir.
Eş anlamlı kelimeler listesini incelemek için tıklayınız...
Zıt Anlamlı Kelimeler / Eş Anlamlı Kelimleler / Eş Anlamlı Kelimeler Kullanımı / Soyut Anlam / Somut Anlam / Öznel Nedir? / Okuma Nedir?