Faruk Nafiz Çamlıbel, Türk şair, siyasetçi, öğretmen. Hecenin Beş
Şairi'nden biridir. En ünlü eseri, Han
Duvarları adlı şiiridir. Behçet Kemal Çağlar ile birlikte Onuncu
Yıl Marşı’nın sözlerini yazmıştır. TBMM’de VIII., IX., X. ve XI. Dönem
İstanbul Milletvekili olarak görev yaptı.
Hayatı
18 Mayıs 1898 yılında İstanbul’da dünyaya geldi. Babası, Orman ve Maadin
Nezareti memurlarından Süleyman Nazif Bey, annesi Fatma Ruhiye
Hanım’dır.
İlk ve orta öğretimini Bakırköy Rüştiyesi ile Hadika-i Meşveret
İdadisi’de tamamladı. Şiire çocuk yaşlarda başladı. Yazarın ifadesine
göre ilk şiiri “Saat”, "Çocuk Dünyası" adlı bir dergide yayınlandı
(1914).
Bir süre tıp öğrenimi gördükten sonra
okuldan mezun olmadan ayrıldı ve gazeteciliğe başladı. 1917-1918’de Ati
Gazetesi’nin yazı işlerinde çalıştı. 1922’de gazetenin temsilcisi olarak
Ankara’ya gitti.
1922’de Kayseri Lisesi’ne edebiyat öğretmeni olarak atandı. Kayseri’ye
yolculuğunu, "Han Duvarları” adlı uzun şiirinde anlattı. Şiiri,
Osmanzade Hamdi Bey’e ithaf etti. Kayseri’de kaldığı iki yıllık dönemde
Milli Mücadele’nin havasını çok yakından yaşadı. Geleceğin ünlü şairi
Behçet Kemal (Çağlar)
onun Kayseri Lisesi’nde öğrencisi oldu. Şair, Kayseri Lisesi’nin marşını
da kaleme aldı.
1924’te Ankara Erkek Muallim Mektebi edebiyat öğretmenliğine geçti;
ardından Ankara Kız Lisesi'nde öğretmenlik yaptı. Ankara Kız Lisesi
Marşı'nın güftesini yazdı. 1932’ye kadar yaşadığı Ankara’da cumhuriyetin
kuruluşuna tanıklık etti. 1924’te “Çoban Çeşmesi”, 1928’de “Suda
Halkalar” isimli kitapları yayınladı.
1928’de Milli Eğitim Bakanı Mustafa Necati'nin başkanlığındaki “Şark
Vilâyetlerini Tedkik Heyeti”'nde bulunarak Sivas, Erzincan, Gümüşhane,
Trabzon, Erzurum illerini ve dönüşte Kastamonu'yu gördü. Bu yolculuk,
onun edebi yaşamında bir dönüm noktası oldu. Memleket şiirleri yazmaya
yöneldi.
1931’de Ankara Kız Lisesi’nde coğrafya
öğretmenliği yapan Azize Hanım ile evlendi. Bu evlilikten İsmet ve Yeliz
adında iki çocuğu dünyaya geldi.
1932-1946 arasında İstanbul’da edebiyat öğretmenliği yaptı. Vefa,
Kabataş Lisesi ve Amerikan Kız Koleji edebiyat öğretmenliklerinde
bulundu. 1933’de Onuncu Yıl Marşı’nın sözlerini Behçet Kemal
Çağlar ile birlikte yazım yaptı.
Ankara ve İstanbul’daki öğretmenlik yıllarında çeşitli dergi ve
gazetelerde şiirler fıkralar yayınladı. Mizah dergilerinde “Deli Ozan”
ve “Çamdeviren” takma adlarıyla mizahi manzumeler yazdı[1] 1946’da
siyasete atıldı ve 1946'dan 27 Mayıs 1960'a kadar Demokrat Parti
İstanbul milletvekili olarak TBMM’de görev yaptı.
27 Mayıs 1960 ihtilalinin ardından tüm milletvekilleri ile birlikte kısa
bir süre Yassıada'da, daha sonra da Celâl Bayar ve diğer DP
milletvekilleri ile birlikte Kayseri Kapalı Cezaevi'nde tutuklu kaldı.
16 ay sonra aklanarak serbest kaldı.
Serbest kaldıktan sonra siyasete dönmek istemedi. Son yıllarını
Arnavutköy’deki evinde geçirdi. Yassıada’da arkadaşlarıyla birlikte
yaşadığı baskıyı “Zindan Duvarları” adlı bir şiir ile anlattı ve şiiri
kitap olarak yayınladı. Eşinin ani ölümünün ardından çıktığı Akdeniz
gezisi sırasında Samsun vapurunda Kaş - Fethiye arasında seyrederken 8
Kasım 1973 günü bir gezi sırasında hayatını kaybetti. Cenazesi, 11 kasım
1973’te Zincirlikuyu Mezarlığı’na defnedilmiştir.
Öğretmenlik yaptığı Kabataş Lisesi’nde 2005 yılında Faruk Nafiz Çamlıbel
adına bir müze açılmıştır.
Edebiyat yaşamı
Bilim İnsanları
/ Ünlü
Yazarlar /
Ünlü
Ressamlar /
Ünlü Müzisyenler /
Türk Büyükleri
/ Türk Bilim
İnsanları /
Ünlü Matematikçiler
/ Ünlü
Fizikçiler
İlk şiirlerini aruz ölçüsüyle yazdı.
Cenap Şahabettin ve özellikle Yahya Kemal'in etkisinde kaldı.
“Edebiyat-ı Umumiye” dergisi’nde yayımlanan “Şarkın Sultanları” şiiri,
edebiyat çevresinde kendisine yer açmasını sağlayan ilk ürünü oldu.
Aruzla yazdığı şiirlerini 1918’de “Şarkın Sultanları”, 1919’da “Dinle
Neyden” ve “Gönülden Gönüle” adlı kitaplarında topladı.
Sonralarıysa aruz ölçüsünden uzaklaşarak hece ölçüsünü ve Türkçenin
yalınlaşması, yabancı kelimelerden ve kalıplardan uzaklaşılması
düşüncesini benimsedi. Şiirlerinde hecenin Özellikle 7+7 kalıbına bir
ses zenginliği kazandırdı. Milli edebiyatın oluşabilmesi,
geliştirilebilmesini misyon edindi ve Enis Behiç Koryürek, Halit Fahri
Ozansoy, Yusuf Ziya Ortaç, Orhan Seyfi Orhon ile birlikte Türk edebiyat
tarihinde “Beş Hececiler”’den biri olarak anılır oldu:
Sanatçı, halkın yaşantılarından çıkardığı konuları yine halkın söyleyiş
ve nazım biçimleriyle dile getirir. Yepyeni görüşler getiren ünlü
"Sanat" şiiri, memleketçi şiirin ilk bilinçli bildirisi kabul edilir.
Batı etkilerine kapalı, Türk halk şiirine açık bir tutum içindedir.
Şiirlerinde ele aldığı başlıca temalar aşk, hasret, tabiat, ölüm,
kahramanlık ve ihtirastır. 1918-1930 arasında edebiyatın tek kuvvetli
aşk şairi olarak tanınmıştır. Duygu ve düşünceyi bir arada yürüten,
romantik ve realist konuları ve hayatları işleyen şiirleriyle ün
yapmıştır. Yolcu ile Arabacı şiirindeki yolcuyu ruha, arabacıyı bedene
benzettiği örneklerdeki gibi başarılı teşbihleriyle tanınır.
Şiirin yanı sıra, yurt ve ulus sevgisini
işlediği veya toplumsal gerçeklere yöneldiği oyunlar da yazdı.
1933 yılında Kayseri Lisesi’nden öğrencisi Behçet Kemal ile birlikte
yazdığı sözler, Cemal Reşit Bey tarafından bestelendi ve eser,
cumhuriyetin 10. yıl kutlamaları için düzenlenen marş yarışmasını
kazandı.
Yazarın tek romanı, 1936’da yayımlanan “Yıldız Yağmuru”dur. Bu romanında
şair Şuküfe Nihal Hanım’a aşkını anlattığı düşünülür.
Eserleri
Şiir kitapları
Şarkın Sultanları ( 1918)
Dinle Neyden (1919)
Gönülden Gönüle (İstanbul 1919)
Çoban Çeşmesi (1926)
Suda Halkalar (l 1928)
Bir Ömür Böyle Geçti (1932)
Elimle Seçtiklerim (1934)
Boğaziçi Şarkısı (Sadettin Kaynak ile birlikte, 1936)
Tatlı Sert (mizahî şiirler, 1938)
Akıncı Türküleri (1938)
Akarsu (1940)
Heyecan ve Sükûn (1959)
Zindan Duvarları (kıta tarzında şiirler, 1967)
Han Duvarları (İstanbul 1969).
Zafer Türküsü
Tiyatro oyunları
İlk Göz Ağrısı (Paul Hervieu’den
uyarlama, 1922)
Sevk-i Tabîî (H. Kistemaeckers’den adapte, Sermet Muhtar Alus’la
birlikte, 1925’te sahnelenmiş; basılmamış eser)
Canavar (1926)
Akın (1932)
Özyurt (1932)
Kahraman (1933)
Ateş (1939)
Dev Aynası (adapte, 1945’te oynanmış; basılmamış eser)
Yayla Kartalı (1945)
Okul temsilleri
Numaralar (1928)
Bir Demette Beş Çiçek (1933)
Yangın (1931; “Hanım Şiir Yazacak, Yeni Usûl, Mektublar” ile
birlikte,1933)
Kanbur (Yarın mecmuasında yayımlanıp yarım kalmış, 1922)
Roman
Yıldız Yağmuru (1936)
Tüm yazarlar için
tıklayınız...
Ünlü Yazarlar Kısaca /
Bilim İnsanları Hayatı
Kısaca /
Bilim
Kadınları /
Aforizmalar /
Bilim İnsanları Capsleri /
Bilim İnsanı Sözleri