Avusturyalı besteci. Yaklaşık 600'ün üzerinde şarkı, 9 senfoni (ünlü 'Bitmemiş Senfoni' nin de içlerinde bulunduğu), operalar, çok sayıda oda müziği ve piyano parçaları bestelemiştir. Schubert'in müziği, hümanist özelliğiyle insanları kucaklar. İnanılmaz bir melodi zenginliği vardır.
Sesinin güzelliği ve deşifraj yeteneği, çok genç yaşta imparatorluk kapellasma girmesini ve papaz okuluna (Konvikt) alınmasını sağladı, öğretmeni Salieri tarafından besteciliğe yöneltildi. On beş yaşına doğru sesi bozulduğu için, hayatını öğretmen yardımcısı olarak, bir yandan operalar, mis-salar, liedler (Kızılağaçlar Kralı [Erlkönig], Yolcu [Der Wanderer], An Schwager Kronos) besteleyerek kazanmak zorunda kaldı. Dostu Franz von Schober’in maddî yardımı sayesinde kendini tamamen müziğe verebildi ve lied’lerini okuyacak olan tenor Michael Vogl’u tanımak fırsatını buldu. Devamlı para sıkıntısı çekti. Esterhazy’lerde ressamlar, şairler, yazarlar tanıdı, Weber ile ilişkileri soğuk, Beethoven ile yok denecek kadar azdı. İki defa Macaristan’a, Esterhazy’lere gitti, evin kızlarına müzik dersleri verdi, Avusturya’ya birkaç kısa yolculuk yaptı; bunun dışında Viyana’dan hiç ayrılmadı ve dehasını bu şehre hiç bir zaman kabul ettiremedi. Hürriyet tutkusu yüzünden resmî görevlerden uzak kaldı; geçinmek için müzik yayınevlerinden gelen az buçuk paradan başka geliri yoktu. Eserlerinin yer aldığı ancak bir tek konser düzenlenebildi. Otuz bir yaşında tifüsten öldü; bir kısmı basılmamış bir sürü beste bıraktı: altı yüzden çok lied, dokuz senfoni, yirmi kadar dörtlü, bir o kadar sonat, piyano için birçok parça, yirmi iki opera, koro eserleri, mis-salar. Viyana anlayışına bağlı kalan kısa parçalarla, meselâ lied’lerle büyük bir rahatlık içinde şaheserler veren Schubert’in her bestesinde, irticalin cana yakınlığı ve büyüleyici güzelliği vardır.
Lied bestelemeğe, şaşılacak kadar küçük yaşta başladı: on dört yaşında Hacer’in Ağıtı, on yedisinde Gretchen Çıkrık Başında (Gretchen am Spinnrad), daha sonra Kızılağaçlar Kralı (1815), Thule Kralı Mignon (1816), Alabalık (Die Forelle), ölüm ve Genç Kız (Der Tod und das Mädchen) [1817], Güzel Değirmenci Kız, (Die Schöne Müllerin) [çevrimsel melodiler] [1823], Ave Maria (1824), Kış Yolculuğu (Die Winterreise) [çevrimsel melodiler] (1827), Kuğunun Şarkısı (Schwanengesang) [1828] adlı eserlerini besteledi. Birkaçı dışında (Heine), bu lied’lerin sözleri amatör işi, çoğu zaman seviyesi düşük eserlerdi; aydın bir kişi ve estetikçi olmayan Schubert bu şiirleri, bestelediği melodiler için sadece birer bahane olarak alıyordu. İtalyanların bel canto’suy-le hiç bir yakınlığı bulunmayan lied’lerin-de olduğu gibi, çalgı müziğinin de baş köşesini gene kendi toprağının meyvesi olan melodiler süsler.

Piyano sonatları klasik kuruluştadır, fakat uzunluklar ve tekrarlardan kaçınamamıştır (senfonilerinde olduğu gibi). Bazı kısa parçalarında (impromptus ve «Momens Musicals») irticalî havasıyle ve «duygusal renklendirme»siyle dehasını gösterir; bu parçalar XIX. yy. boyunca «yeni tarz» veya «karakter» parçaları adı altında yazılacak bir sürü besteye örnek oldu. 4 El için yazdığı piyano parçalarında şiir, şaka ve halk türküleri havası vardır: Marşlar, Çeşitlemeler, Polonezler, Rondolar, Macar Tarzı Diver-timentolar v.b. Schubert 1811’den sonra babası, iki kardeşi ve kendisinden kurulu topluluk için dörtlüler yazmağa başlamıştı. Re minör dörtlüsüne ölüm ve Genç Kız adının verilmesine sebep, andante’-nin tema’sıyle, aynı sözler üstüne bestelenmiş lied’lik tema’smın aynı olmasıdır. Yolcu başlığını taşıyan piyano Fantezi’sinde ve Alabalık piyanolu beşlisinde (1819) daha önce yazdığı lied’lerin melodileri tekrarlanmıştır. Oda müziği eserleri arasında bir de 2 viyolonselli beşlisi vardır (1819). Senfonilerinden ancak dokuzu ele geçmiş bulunmaktadır. Bunların en önemlisi, belirli bir sebep olmaksızın üçüncü bölüm başlamadan yarıda kalan ve ancak 1865’-te ilk defa çalman Bitmemiş Senfoni’dıı (Die Unvollendete) [1822]; do majör «Büyük» senfonisi, Schumann tarafından 1828’-de bulundu ve ilk olarak 1839’da Mendelssohn tarafından çaldırıldı.

Schubert’in yirmi iki opera veya sahne müziğinden (Şeytanın Şatosu [Des Teufels Lustschloss], Fierrabras, Kadınların Haçlı Seferi, Al-fonso ve Estrella v.b.) sadece, interlüd ve uvertürüyle Rosamunde günümüze kaldı. İrticalci Schubert, kendi duyarlığına hâkim olamıyor, bu yüzden bir tiyatro eserini kurmak için gerekli çabayı gösteremiyordu. Bestelerinde dinî müzik (oratoryo [Lazarus], missa’lar v.b.), çok güzel bölümlerine rağmen, aynı sebepten unutulmağa mahkûm olmuştur. Bach’tan çok Mozart’a yakın olan Schubert, geleneksel müzik biçimlerine yeniden can veren armonik buluşları, ince ve ardı kesilmeyen modülasyonlarıyle bir romantiktir.
Franz Schubert Önemli Eserleri
Opera: Des Teufels Lustschloss (Şeytanın Zevk Şatosu) 1814, Zwillingisbrüder (İkiz Kardeşler) 1818, Müzik (dinsel): 7 missa, 3-Kantat. Orkestra Müziği: 4. Senfoni (1816), 5. Senfoni (1816), 8. Senfoni (bitmemiş) 1822,9. Senfoni, Oda Müziği: Si Bemol Majör Dörtlü (1814), La Minör Dörtlü (1924), Re Minör Dörtlü (1824), Sol Majör Dörtlü (1826), Do Majör Beşli (1828), La Majör Beşli (Alabalık) 1819, Fa Majör Sekizli (1824), Piyano Müziği: 21 Sonat: Çeşitli impromtular Moment musicaller; Valsler; Do Majör Wan-derephantaise (Gezginin Fantezisi) 1822. Lied: Gretchen am Spinnrade (Gretchen Çıkrık Başında) 1814, Die Forelle (Alabalık) 1817 Der Tod und das Madchen (Ölüm ve Genç Kız) 1824, Ave Maria (1824). Şarkı Dizisi: Die Schöne Müllerin (Güzel Değirmenci Kız) 1823, Winterreise (Kış Yolculuğu) 1827, Schwanengesang (Kuğunun Şarkısı) 1808.

Bilim İnsanları / Ünlü Yazarlar / Ünlü Ressamlar / Ünlü Müzisyenler / Türk Büyükleri / Türk Bilim İnsanları / Ünlü Matematikçiler / Ünlü Fizikçiler