Bilimsel proje hazırlamanın basamakları
Bilimsel proje çalışması merak ve gözlem ile başlar. Çevremizde pek çok
varlık var ve çevremizde pek çok değişiklik oluyor. Bu varlıkları ve
değişiklikleri merak ederiz. Gökyüzü nasıl oluşmuş? Neden mavi?
Gökyüzünde neler var?
Geceleri yıldızlar parlıyor, ama her gece
aynı yıldızlar olmuyor. Neden? Yıldızlar nasıl yer değiştiriyor? Sonra
merak ettiklerimizle ilgili gözlemler yapmaya başlarız ve kendimizi
bilimsel proje hazırlarken buluruz. Ama yaptığımız çalışmanın bilimsel
olması için yapmamız gerekenler, sırasıyla uygulayacağımız basamaklar
var. İşte bunlar:
1. Projenin konusunu seçmek
Projenizi ilgilendiğiniz, üzerine
düşündüğünüz, merak ettiğiniz konular üzerine seçin. Aklınıza pek çok
fikir gelebilir. Bunları not edin. Hemen karar vermeyin. Bunların
arasında sizin en güzel yapabileceğinizi, en merak ettiğiniz seçin. Bu
proje sadece sizin seçeceğiniz konuda bilgili olduğunuzu göstermeyecek.
Unutmayın, sizin bir sorunuz var. Bu sorunun cevabını vermek için
bilimsel bir proje hazırlıyorsunuz.
2. Bilgi toplamak
Projenin konusunu belirledikten sonra
konunuzla ilgili kitaplardan, dergilerden, internetten, insanlardan ve
kurumlardan bilgi toplayın. Bilginin yazılı olması gerekmiyor. Konunuzla
ilgili fotoğraf, asetat, saydam, model, afiş ve bulabileceğiniz her
türlü malzemeyi toplayın. Projenizi en iyi nasıl sunabileceğinizi
düşünün.
3. Bilimsel yöntem
Sizin bir sorunuz, merak ettiğiniz bir
şey var. Projenizin amacı nedir? Ne bulmaya çalışıyorsunuz? Sorunuzun
cevabı ne olabilir? Varsayımda yani ön tahminde bulunun. Varsayımınızı
gösterecek deneyler nasıl olabilir, hangi malzemeleri kullanabilirsiniz,
hangi ölçümleri yapabilirsiniz?
4. Kontrollü deney yapmak ve sonuçları kaydetmek
Tasarladığınız deneyi kontrollü olarak yapın.
Kontrollü olarak ve belirli bir işlem sırası izlenerek laboratuarda
tekrarlanan gözlemlere kontrollü deney denir. Deneyi yaparken tüm
gözlemlerinizi, tüm düşünceleriniz not edin. Tüm notlarınız, çalışmanız
bittikten sonra her şeyi toparlamanızı kolaylaştıracak, ayrıca eğer bir
hata yaparsanız, hatanızın nerede olduğunu gösterecektir. Hata yapmaktan
korkmayın. Bugün bilimin bize gösterdiği buluşlar ve keşifler uzun
uğraşların sonunda, tekrar tekrar deneme ve yine yılmadan tekrar deneme
ile gerçekleşmiştir. Bilim sabır ve özveri gerektirir. Bundan da
korkmayın. Eğer bilimsel yöntemi doğru şekilde uygularsanız mutlaka bir
sonuca ulaşırsınız.
5. Grafikler, Tablolar, Çizimler, Modeller
Ne oldu? Bulduğunuz sonuç nedir?
Sonuçlarınızı grafikler, tablolar, çizimler yolu ile gösterin.
Bulduğunuz sonucu gösterecek maketler (modeller) de yapabilirsiniz.
6. Yaptığını Göster
Çalışmanız basit ve düzenli olmalı ama
bir şeyin aynısı olmamalı. Yaptığınız maket, deney insanların
anlayabileceği şekilde düzenlenmeli, ayrıca yaptığınız çalışmaya eğlence
de katabilirsiniz. Bunu, renkleri kullanarak, insanları şaşırtacak,
eğlendirecek düzenlemelerle yapabilirsiniz. Buradaki yaratıcılık size
kalmış. Kullandığınız bilimsel yöntemi gösterin.
7. Rapor Yazma
Projenizin öyküsünü anlatın ne yapmak
istediniz ve nasıl yaptınız? Bilimsel bir projenin raporu da belirli
kurallara ve belirli sıraya göre yazılır. Bu kurallara ve sıraya
uymalısınız.
8. Sunuş
Bilimsel bir projenin mutlaka sunuşu
yapılır. Siz de projenizi arkadaşlarınıza, öğretmenlerinize,
ailenize, jüriye ve tanımadığınız pek çok insana sunacaksınız. Bu
yüzden heyecanlanmamak elde değil. Projeyi sunuş pratikleri
yapın. Bir arkadaşınıza, ailenize, öğretmeninize sunun, bunu bir kez
yaptıktan sonra daha rahat edeceksiniz. Ayrıca unutmayın konunuzu en
iyi siz biliyorsunuz. Çok uğraştınız, emek harcadınız, şimdi sizin
bildiğiniz bilgileri diğer insanlarla paylaşma zamanı geldi.
Projeler / Proje Nedir? / Bilimsel Proje Nedir? / Bilimsel Araştırma Nedir? / Bilimsel Proje Hazırlama / Bilimsel Proje Hazırlama Aşamaları / Bilimsel Proje Hazırlama Örneği / Proje Üretmek İçin Öneriler