Sorunlara Nasıl Çözüm Bulunur?
Günlük yaşantımızda çeşitli sorunlarla karşılaşabiliriz. Önemli olan sorunda kaçmak yerine üstüne gidip çeşitli çözümler üretmektir Bu sorunların çözümü için de haklarımız sorumluluklarımız ve özgürlüklerimiz çerçevesinde gerçekleştirmeliyiz.
Sorun kelimesinin eş anlamlı olan sözcükleri dert, problem, sıkıntı kelimeleridir. Sorun ya da problem; çözülmesi gereken mesele, soru veya aşılması gereken engeldir. Sorun kavramının teolojiden matematiğe kadar çok geniş bir kullanım alanı vardır. Sosyal bilimlerde sorun kavramı genellikle hoşa gitmeyen, istenmeyen ve aşılması gereken bir durumu tanımlamakta kullanılır. Her sorunun temelinde nedenler vardır. Bununu en güzel örneği ‘sivrisineği öldürmek yerine, bataklığı kurutmak’ özdeyişidir. Sivrisinek sadece sorunun belirtisidir. Belirtiyi gidermek sorunu çözmeye yetmez.
Yaratıcı problem çözme alanındaki zorlu problemlere; kalıcı, somut çözümler bulmaya odaklanır ve dünyadaki en etkili problem çözme yaklaşımlarından biri olan tasarım odaklı düşünmedir. En basit haliyle, problemlere bir tasarımcı gibi düşünerek yaklaşmaktır. İlk önce bazı kavramları irdelemek gerekir.
Bilim: evrenin, evrendeki olguların ve olayların bir bölümünü ele alıp birtakım yöntem ve deney yolları kullanarak ve gerçeğe, gerçekliğe dayanarak birtakım yasalara ulaşan bilgi yolu, düzenli ve tutarlı bilgidir.
Teknoloji: bir sanayi alanında gücü ve bilgiyi biriktirme, denetleme, işleme, iletme gibi amaçlarla oluşturulan makinelerin, araç gereçlerin, aygıtların, yöntemlerin vb. tümünü kapsayan uygulama bilgisidir. İlk önce şu slogan ile başlamak gerekir. “Teknoloji bir ürün değildir; Bilimdir.” Teknoloji geliştikçe insan hayatını olumlu etkilediği gibi olumsuz yönleri de ne yazık ki vardı. Burada önemli olan insanoğlunun bilinçli olmasıdır. Ne kadar bilinçli bir şekilde kullanırsa o kadar az zarar görürüz. Kötü niyetli insanların eline geçen teknoloji büyük yıkımları beraberinde getirir.
Mantıklı bir insanın bakışıyla olaya yaklaştığımızda bilim ve teknoloji istemsiz bir şekilde doğaya zarar veremez. Düşünen, sorgulayan bir insan neden sonuç ilişkisi içinde düşünür. Ona göre hareket eder. Ona göre önlem alır. Ona göre uygulamaya başlar. Doğaya zarar vermek konusunda istemsiz değil, kişinin niyetine bazen de kaza sonucu çevreye ve canlılara çeşitli zararlar vermektedir.
Bilim ve teknoloji insanın hayatını kolaylaştırır. İnsana zaman kazandırır. Burada önemli konulardan birisi bunların kullanımında genelde yenilemez enerji kaynaklarının kullanımıdır. Bu konuda başarılı adımlar atılırsa, teknoloji bu konuda gelişirse gelecekte çevreye daha az zarar verilebilir.
İnsanın doğaya sahip çıkması, koruması geleceğimiz için çok önemlidir. Her şey akılla ilgilidir. Düşünce; zihnin en önemli bir fonksiyonu olarak, algılanarak zihne gelen, verileri, beynin içsel yapıları içinden geçirerek, yeni bilgi ve sonuçlara ulaşma etkinliğidir. Descartes ‘Sorguluyorum, öyleyse düşünüyorum. Düşünüyorum, öyleyse varım.
Descartes’. Aristoteles’e göre insanı hayvandan ayıran esas düşüncedir. Kant’a göre düşünmek yargılamaktır. Locke, düşünmeyi ruhun kendi üstüne yönelerek kendi işlemleri hakkında bilgi edinmesi olarak görür.
Bize verilen en büyük kaynak şüphesiz aklımızdır. Aklımızı yeterince kullandığımızda bütün sorunları görebileceğimiz gibi çözüm içinde adımlar atmayı öğreniriz. Sorunu anlamak çözümün yarısıdır derler büyüklerimiz. Problem üç temel öğeyi içerir. Bunlar, birey, engel ve amaçtır. Eğer bu üç ögeden biri yoksa ya da hedefe ulaşmak için alternatif yol yoksa problem yoktur. Çünkü araştıra amacınızda olmaz.
Problem çözme aşamaları nelerdir?
Problemin farkında olma, hissetme, anlama.
Problemi tanımlama ve sınıflandırma.
Problemle ilgili veri toplama.
Olası çözüm yolları önermek, hipotez kurmak.
Hipotezleri test etme.
Sonuca ulaşma ve değerlendirme yapma.
Problem çözme becerileri nasıl gelişir?
İnsanın bir hedefi varsa ona göre hayata bakar. Amacınız sorun bulmaksa o amaçla etrafınıza bakarsınız. Ona göre çevrenizi, internet araştırmaları, gezinirken, tv seyrederken aklınıza yeni fikirler getirir. Müthiş bir merak ve o meraktan kaynaklanan fevkalade bir araştırma ruhuna sahipseniz işlem tamamdır. Bir problemi çözebilmek için önce problemin ne olduğunun tanımlanması gerekir. Sonrasında probleme ve çözümüne ilişkin bilgilerin toplanması gerekir.
İstenmeyen duruma yol açan faktörleri ya da sebepleri analiz etmek.
Hedefine ulaşmak için bir dizi alternatif müdahale oluşturmak.
En iyi çözümleri değerlendirmek.
Bir plan uygulamak.
Müdahalelerin etkisini değerlendirmeyle olur.
Bir soruna karar verdikten sonra onunla ilgili gerekli araştırmalar yapılır. Hangi aşamadadır. Neler düşünülmüş. İyice araştırıldıktan sonra gerekli bilgiler toplanıp sunum için gerekli hazırlıklar yapılır. En iyi afiş ya da slaytla sunum yapılır.
