Dede Korkut (Korkut Ata), Oğuz Türklerinin eski destanlarında
yüceltip kutsallaştırılmış; bozkır hayatının geleneklerini ve törelerini
çok iyi bilen, kabile teşkilatını koruyan yarı-efsanevi bir bilgedir ve Türkler'in en eski destanı olan Dede Korkut Kitabı'ndaki hikayelerin
anlatıcısı ozandır. Destansı öykülerinin ilk anlatıcısı ve bu öykülerin
kahramanı olan efsanevi ozandır.
Adı, tarihî kaynaklarda ve çeşitli Oğuz
rivayetlerinde kimi zaman sadece "Korkut", kimi zaman "Korkut Ata"
olarak geçer; Batı Türkçesinde "Dede Korkut" olarak da anılır. Sirderya
havzasında tespit edilmiş halk anlatıları onu bir baksı (Şaman) olarak
tanıtırken yazılı kaynaklarda hükümdarlara vezirlik, müşavirlik yapmış
bir Müslüman Türk velisi olarak tanıtılmıştır. Oğuzların İslâm'ı kabul
edişlerinden önceki dönemlerin bir kâhini (kam, baksı) olduğu,
İslâmlaşma sürecinde kültürel değişime paralel olarak bir evliya
kimliğine büründüğü düşünülür.
Öykülerde, Müslüman Oğuz Türkleri ile komşuları olan Rumlar,
Ermeniler ve Gürcüler arasındaki savaşlar anlatılır. Öykülerde
olağanüstü olaylar ve kişilere de rastlanır.
Bu durum öykülere destansı bir özellik
katar.
Dede Korkut kitabında şu öyküler bulunur:
1. Dirse Han Oğlu Boğaç Han
2. Salur Kazan’ın Evinin Yağmalanması
3. Bay Büre Bey Oğlu Bamsı Beyrek
4. Kazan Oğlu Uruz’un Tutsak Olması
5. Duha Koca
Oğlu Deli Dumrul
6. Kazlık Koca Oğlu Bey Yiğenek
7. Kanlı Koca Oğlu Kan Turalı
8. Başat ile Tepegöz
9. Beğil Oğlu İmren
10. Uşun Koca Oğlu Zeyrek
11. Salur Kazan’ın Tutsak Olması
12- Dış Oğuz’un İç Oğuza Baş Kaldırması.
Türk Büyükleri / Bilim İnsanları / Ünlü Yazarlar / Ünlü Ressamlar / Ünlü Fizikçiler / Ünlü Matematikçiler