Michelangelo Buonarroti (6 Mart 1475 – 18 Şubat 1564) Ünlü İtalyan
rönesans dönemi
ressam, heykeltraş, mimar ve şairidir.
Tam adı Michelangelo di Lodovico Buonarroti Simoni.
Michelangelo,
6 Mart 1475'te Arezzo yakınlarında Caprese’de doğar. Ailesi, o daha bir
aylıkken Floransa’ya taşınır. Annesi,
kendisi altı yaşındayken ölen Michelangelo, 13 yaşına geldiğinde
Floransa’da fresk ressamı Domenico Ghirlandaio’nun yanına öğrenci olarak
verilir. Bertoldo di Giovanni’nin zamanında, Medici ailesine ait olan
San Marko bahçesinde çalışan genç Michelangelo, bu arada Lorenzo de
Medici ile tanışır.
Michelangelo, heykeltıraştaki rüştünü kanıtladığı ilk ve en ünlü eseri
olan çocuk kral Davud’un heykelini yaptığında henüz 26 yaşındadır. Beş
buçuk metrelik bir mermer kütleden çıkaracağı eser için genç dâhi,
mermer bloğun yanına bir baraka inşa ederek, yardımcısız bir şekilde,
çoğu zaman geceli gündüzlü çalışarak Rönesans sanatının harikalarından
biri olarak kabul edilen David’i yaratır.
1505 yılında Papa 2. Julius tarafından kendisine, en önemli
başarılarından biri olacak Vatikan’ın yanındaki Sistine Şapeli’nin tavan
resimlerinin yapılması işi verilir. 3 yıl sonra başlayacağı bu görevi
sanatçı, 520 metrekarelik bir alanda yaklaşık dört yıllık bir çalışmanın
ürünü olarak bitirir. Ortasının da, her biri Âdem, Havva ve Nuh
Tufanıyla ilgili İncil’in eski Ahdi’nden alınma öykülerden esinlenerek
yapılan resimlerin bulunduğu dokuz pano bulunan freskin yan unsurları da
mitolojik figürlerle bezelidir. Özellikle “Âdemin Yaratılışı” ismindeki
sahne batı resim sanatının en canlı tasvirlerinden biri kabul edilir.
1519 yılında Cosimo de Medici’nin soyunun son temsilcisi Lorenzo de
Medici’nin ölmesiyle
Michelangelo,
onla birlikte genç yaşta ölen Nemours Dükü Giuliano’nun mezarlarının
konulduğu kiliseye iki ünlünün heykelini yapar. 1534’te Papa 3. Paul’un
heykeltraşı ve mimarı yapılan Michelangelo’ya Sistine Kilisesi’nin sunak
duvarına bir ‘Kıyamet Günü’ tasviri yapmasını ister. Meryem’in Göğe
Yükselişi, İsa’nın Vaftizi ve Musa’nın Hükmü’nün anlatıldığı freskler
süsler bu duvarı.
Kıyamet Günü tablosuna başından beri muhalefet eden yeni Papa 4. Paul
ise, tablodaki imgelerin fazlaca müstehcen göründüğünü belirterek
Michelangelo’dan tabloyu biraz daha ‘düzgün’ hale getirmesini isteyince,
ustanın cevabı şu olur: “Papa’ya söyleyin, bu küçük bir mesele ve
kolaylıkla uygun hale getirilebilir. Önce kendisi yaşadığımız bu dünyayı
uygun ve yaşanılır bir hale getirsin, sonra da bu tablo da aynı
uygunluğa girecektir.” Michelangelo’nun
yaşadığı çağ, kendisiyle boy ölçüşebilecek derecede yetkin ressam ve
heykeltıraşçılara da tanıktır aynı zamanda.
Bunların başında Rafael ve
Leonardo Da Vinci
gelir. Bu sanatçılar arasında keskin ancak hoşça bir rekabet vardır.
Anlatılan bir öyküye göre, sanatçının rakiplerinden Rafael ve Bramante,
işbirliği yaparak Michelangelo’ya Sistine Kilisesinin işini verdirmeye
çalışırlar. Böylelikle, kendini ressamdan çok bir heykeltıraş
olarak kabul eden Michelangelo, bu işi kabul etmeyerek Papanın gözünden
düşecektir. Hayatının son dönemini Roma’daki Aziz Peter Kilisesi’nin
mimarı olarak geçiren Michelangelo 18 Şubat 1564'te 89 yaşında ölür.
Rönesans sanatına benzersiz bir etkide bulunan Michelangelo, klasik
sanat tekniklerini öğrenmesinin yanı sıra asıl olarak, insan formunu her
açıdan tasvir edebilmek için kadavralar üzerinde çalışıp, Yunan ve Roma
sanatından devraldığı idealleştirilmiş insan tasarımlarını ulaştığı
gerçekçilik boyutunu yakalamaya çalışır. Batı resminin babası olarak
bilinen Giotto’nun resmindeki doğallık ve gerçekçilik ile 15. yüzyıl
başında tam olarak anlaşılabilen derinlikte perspektif olgusunu
geliştirip kendi tarzına temel yapan Michelangelo onlarca heykel, freske
imza atıp Roma’nın yeniden inşa ve düzenlenmesinde de önemli görevler
almıştır.
Michelangelo’nun Davut Heykeli, Michelangelo Buonarroti tarafından 1504
tarihinde tamamlanmıştır. (Başlangıç 1501) Geniş çevrelerce,
Michelangelo’nun (Pietà ile birlikte) en iyi iki heykelinden biri ve
Rönesans heykel sanatının bir başyapıtı kabul edilmektedir. Eser,
Davut’un Golyat’a saldırmaya karar verdiği anı simgelemektedir. 5,17
metre yüksekliğindeki mermer heykel Floransa’nın bir sembolü
niteliğindedir. Heykelin tamamı 8 Eylül 1504 tarihinde ortaya
çıkarılmıştır.
Figürün omzunun üzerinde dikkat çeken
sapanın yanısıra figürde neredeyse mükemmel ‘insan oranı’
betimlenmiştir. Michelangelo’nun Davut heykeli erkek insan form bilgisi
esas alınarak disegno sanatsal disiplini ile temellendirilmiştir. Bu
disipline göre heykel en iyi sanat şekli olarak ortaya konmuştur, çünkü
ilahi yaratılışı taklit etmektedir. Michelangelo bu disipline olan
bağlılığını şu davranış şekliyle ortaya koymuştur: Sanki Davut onun
çalıştığı mermer bloğun zaten içindedir ve onu dışarıya çıkarmak ister!
(Aynı insan ruhunun bedenin derinliklerinde bulunduğuna olan genel inanç
gibi. Bu ayrıca contrapposto stilinin de bir örneğidir.)
Esasında gerçek insan oranları gözetildiğinde heykelin oranları oldukça
farklıdır. Baş ve üst-vücut, alt-vücut oranlarına göre daha büyüktür.
Kimileri bunu maniyerist stile dayandırsa da, en kabul görmüş açıklama
heykelin bir kilise cephesine veya yüksek bir kaidenin üzerine oturtulma
amacıyla hazırlanmış olması ve bu şekilde bir açıdan bakıldığında
oranların doğru görülecek olmasıdır.
Heykel ilk olarak Palazzo della Signoria’nın tam önündeki Piazza
Signoria’ya yerleştirilmiş; başına gelebilecek her türlü zararı
engellemek için, 1873’te Floransa’daki Akademi Galerisi’ne
götürülmüştür. Burada sayısız ziyaretçisini hala etkilemekte olan eserin
bir replikası 1910’da Piazza Signoria’ya yerleştirilmiştir.
1991 yılında bir kişi heykele çekiçle
saldırmış, durdurulmadan önce de sol ayak parmaklarına zarar vermiştir.
2003’te heykelin temizlenmesinde su kullanılmasına ilişkin bir tartışma
olmuştur. Bu, heykelin 1843’ten beri ilk büyük temizliğidir.
Davut’un Kudüs’ü fethinin 3000. yılına ilişkin, heykelin bir replikası
Floransa’dan Kudüs’e bir armağan olarak gönderilmiştir. Sunulan bu
armağan şehirde bir fırtına koparmış, dinsel çatışmalar sonucunda bu
çıplak figürün pornografi içerdiğine ve kabul edilmemesi gerektiğine
karar verilmiştir. En sonunda bir uzlaşma sağlanmış, Davut yerine başka
bir heykelin tamamen "giyinik" replikası armağan olarak şehre
gönderilmiştir.
Dünya çapında eserin birebir boyutta replikaları mevcuttur.
Londra’da Victoria ve Albert Müzesi’ndeki
alçıdan bir kopyasından, Avustralya’daki Surfers Paradise alıveriş
merkezine kadar… Los Angeles Kaliforniya’daki bir malikanenin üzeri ve
çevresi heykelin 23 küçültülmüş boyutta replikası ile çevrilmiştir. Bir
kopyası da ayrıca Las Vegas’taki Caesars Palace’da Appian Way Shops’ı
onurlandırmaktadır. Wikipedia
Michelangelo Buonarroti (Mikelenjelo) Resimleri
Ünlü Ressamlar / Çağdaş Sanat Akımları / Kübizm / Empresyonizm / En Değerli 10 Tablo / Ünlü Ressamların Ünlü Eserleri / Karakalem Çalışmaları
Bilim İnsanları
/ Ünlü
Yazarlar /
Ünlü
Ressamlar /
Ünlü Müzisyenler /
Türk Büyükleri
/ Türk Bilim
İnsanları /
Ünlü Matematikçiler
/ Ünlü
Fizikçiler