Klaudyos Batlamyus, İskenderiyeli
Yunan matematikçi, coğrafyacı ve astronom. Yaklaşık olarak 85 ve 165
yılları arasında yaşadığı kabul edilir.
Geç İskenderiye Dönemi'nde yaşamış (MS 2. yüzyılın ilk yarısı) ünlü
bilim adamlarındandır. Hayatı hakkında hemen hemen hiçbir bilgi
bulunmamaktadır. Müslüman astronomlar 78 yaşına kadar yaşadığını
söylemektedir.
Batlamyus, iki önemli yapıtın yazarıdır: Büyük Bileşim ve Coğrafya. Bu yapıtlar Avrupa'daki Ortaçağ'ın bitişinde önemli yere sahiptir. Kitapların Latinceye çevrilişi ancak 12. yüzyılda yapılmıştır.
Batlamyus astronomi, matematik, coğrafya ve optik alanlarına katkılar yapmıştır; ancak en çok astronomi çalışmalarıyla tanınır. Batlamyus, coğrafya araştırmalarına da öncülük etmiş ve Coğrafya adlı yapıtıyla matematiksel coğrafya alanını kurmuştur. Bu kitap Kristof Kolomb'a kadar bütün coğrafyacılar tarafından başvuru kitabı olarak kullanılmıştır.
Aynı zamanda döneminin önde gelen optik araştırmacılarından olan
Batlamyus, daha önceki optikçilerin çoğu gibi, görmenin gözden çıkan
görsel ışınlar yoluyla oluştuğu görüşünü benimsemiştir.
Ancak, görsel yayılımın fiziksel yorumunu da vermiş ve bu yayılımın,
kesikli ve aralıklı koni biçiminde değil de, kesiksiz ve sürekliliği
olan piramit biçiminde olduğunu belirtmiştir. Şayet böyle olmasaydı,
yani ışınlar gözden sürekli olarak çıkmasaydı, nesneler bütün olarak
görülemezlerdi. Buna rağmen, Batlamyus'un görsel piramit fikri,
optikçiler arasında rağbet görmemiş ve görme söz konusu olduğunda daha
çok koni biçimi göz önüne alınmıştır. Daha sonra da İslâm dünyasında
bilginlerin görsel koni fikrine dayandıkları ve görme geometrisini bunun
üzerine kurdukları görülmektedir.
Batlamyus, daha önce Babil ve Yunan astronomları ve astrologları tarafından derlenmiş bilgi birikiminden yararlanarak astrolojiyi de sistematize etmiştir. Dört bölümden oluştuğu için Tetrabiblos (Dört Kitap) olarak adlandırdığı yapıtında, gezegenlerin nitelik ve etkileri, burçların özellikleri, uğurlu ve uğursuz günlerin belirlenmesi gibi astroloji kapsamındaki konular hakkında ayrıntılı bilgiler vermiştir. Ortaçağ ve Yeniçağ astrolojisi bu kitabın sunmuş olduğu birikime dayanacaktır.
Ünlü Matematikçiler / Batlamyus Hayatı / El Kindi Kısaca / Harezmi Hayatı Kısaca / Cahit Arf
Bilim İnsanları / Bilim İnsanları Hayatı Kısaca / Bilim Kadınları / Bilim İnsanı Nasıl Çalışır? / Aforizmalar / Bilim İnsanları Capsleri