Deniz Taşıtları Nelerdir?
Dünya yüzeyinin büyük bir bölümü su ile kaplıdır. Denizler, okyanuslar, akarsular, vb. birçok formda bulunan su, özellikle deniz yolu ulaşım alanında önemli fırsatları hayatımıza sokan önemli kaynaklardan biri olmuştur. Su taşıtı, gemi, tekne, hoverkraft ve denizaltı gibi suda hareket eden taşıtlardır. Genellikle yelken, kürek veya motor olmak üzere itici gücü bulunmaktadır ve bu nedenle yalnızca kayan basit bir araçtan farklıdır.
Gemi, vapur, vb. deniz araçları ile gerçekleştirilen ulaşım şekline “deniz yolu ile ulaşım” adı verilir. Deniz yolu ulaşımında en yalın hali ile oluşturulan sallarla başlamak üzere birçok dönemde birçok çeşit taşıt kullanılmıştır. Toplu taşıma araçları günümüzde çok fazla kullanılmaktadır. Bu araçlar arasında otobüs, vapur, uçak, minibüs, metrobüs ve feribot da kullanılmaktadır. Bunlardan bazıları şu şekildedir:
Vapur: Fransızca’da “su buharı gücüyle çalışan deniz taşıtı” anlamına gelen “vapeur” kelimesinden Türkçe ’ye geçen vapur, en yaygın kullanılan şehir içi deniz ulaşım taşıtına verilen addır. 600 ila 2100 yolcu kapasiteli değişik boy vapurlar bulunmaktadır.
Gemi: Tekne olarak da isimlendirilir. Değişik ebatlarda olabilen, (motor, kürek, yelken, vb. araçlar vasıtası ile) manevra kabiliyeti bulunan, su üstünde dengede durabilen bir grup deniz taşıtına verilen genel addır. Tanker, konteyner, savaş gemisi, vb. isimlerle birçok alt türe ayrılır.
Feribot: Yolcular ile birlikte yolculara ait kara taşıtlarını da taşıyan şehirlerarası deniz ulaşımında sıklıkla tercih edilen, şehir içi kullanımı da söz konusu olan bir tür deniz taşıtıdır.
Katamaran: Birbirine bağlanmış iki tekneden oluşan ve gezi denizciliğinde kullanılan deniz taşıtıdır.
Yelkenli: Denizde, gölde veya akarsu üzerinde gidebilen, yelkeni olan ve hareket kabiliyetini yelkene borçlu olan bir tür deniz taşıtıdır. Sportif amaçlarla da kullanılan değişik ebatlarda birçok türü bulunur.
Transatlantik: Atlas Okyanusu’nu aşarak Avrupa ve Amerika arasında sefer yapan deniz araçlarının genel ismidir. Atlantik’i aşan anlamına gelen bu terim Kuzey Amerika ile Avrupa arasında yolcu, kargo veya ilişkileri nitelemekte de kullanılabilir.
Şilep: Bir limandan başka bir limana, kargo, mal veya herhangi bir yük taşıyan, genelde kargo amaçlı kullanılan bir tür gemidir. Bazı türleri yük yanında yolcu da alınır, ancak genelde yük gemileridir.
Denizaltı: Su altında ve su yüzeyinde hareket edebilen bir deniz aracıdır. Deniz Kuvvetlerinde görev yapan diğer tüm gemiler gibi denizaltılar da ön ada sahiptir.
Deniz yolu ulaşım, karayolu ulaşımında sıklıkla yaşanan sorunlara çok önemli bir alternatif olarak hayatımızda her dönem olacak keyifli bir ulaşım şeklidir. Üç tarafı denizlerle çevrili olan Türkiye’de deniz ulaşımını gerçekleştiren doğal limanlar olduğu gibi, dalgakıranlarla korunmuş yapay limanlar da vardır.
