Fare Kapanı Nasıl Bulundu?
Fare kapanı, yüzlerce yıl mucitlerin beceri sınırlarını zorlayıp durmuştu, ama 19. yüzyıl ortalarından itibaren yalnız ABD’de 4 bini aşkın fare kapanı patenti verilecekti. Klasik şekli, çüzgü filmlerin ölümsüzleştirdiği ve icadından beri geçen yüzyılı aşkın süredir hala günlük kullanımda olan yaylı tuzak, yani kapandır.
İlk yaylı kapanı icat eden William Hooker patenti 1894’te aldı ve Out of Sight (Gözden Irak) adıyla pazarladı; logonun ortasındaki “O” harfinin içinden bir fare kafasını uzatmış bakıyordu. (Hooker; 1865 ve 1908 arasında 27 buluşun patentini aldı; ilki çalı budama makasıydı, ama diğer hepsi ya kapılar ya da hayvan tuzaklarıyla ilgiliydi.) Beş yıl sonra, John Mast çok benzer bir aygıt icat etti ve bugün dünyanın en çok satan fare kapanı olduğu söylenen Victor’u pazarlamak için Lititz’de bir fabrika kurdu. (Şimdiki adı Woodstream Corp.) Hooker’ın Out of Sight patentini almasından dört yıl sonra, James Henry Atkinson başka bir fare kapanının patentini aldı. Kapanını bağımsız olarak mı icat ettiğini, yoksa Hooker’ınkinden mi kopyaladığı tartışmaya açıktır;ancak, İngiltere Patent Bürosu’nun 1905’te belirlediği yeni kurallar uyarınca, tümüyle yeni birşey olmasaydı, bu icadın patentini alamayacağı kesindir. Atkinson daha önce de jaluziler, şömineler ve ütülerle ilgili patent başvurusunda bulunmuştu.
Ardından 30 Aralık 1898’de, “fare, sıçan benzeri zararlılar için geliştirilmiş pedallı kapan” ın patentini almak üzere başvuruda bulundu. Bu patent, Atkinson’ın kapanını, Hooker’dan kopyaladığı yolundaki iddiaları zayıflatır; çünkü pedallı kapan, ancak fare kapanın üzerinde koştuğunda harekete geçiyordu.
Sorun, Atkinson’ın Little Nipper adını verdiği klasik fare kapanını tanımlayan daha geliştirilmiş bir versiyon için aldığı 1899 tarihli patentti. Patente göre bu kapan, “konulan yem çekilirse çalışıyordu.” Little Nipper, bugün de olduğu gibi, Gwent’teki tel fabrikası Procter Brothers tarafından üretilmişti.
