Tiyatro Nedir? Tiyatro Terimleri, Tiyatronun Özellikleri, Oyun Türleri, Tiyatroda Ana Türler
TİYATRO NEDİR?
Tiyatro, kısaca sahne sanatı olarak tanımlanabilir.
Tiyatro insan hayatında yaşanmış güzel, komik, ibret alınacak, tarihsel
ve acı veren olayları, yine insanların sergilediği gösterilerle anlatma
sanatıdır. Çok eski çağlardan bu yana
varlığını sürdüren tiyatro kültür sanat alanında en gelişmiş türlerden
biridir. Yapılan araştırmalar tiyatro için yapılan ilk şenliğin,
milattan önce 534 yılında Atina’da olduğunu belirtiyor.
DÜNYA TİYATROLAR GÜNÜ
Uluslararası Tiyatro Enstitüsü 1948
yılında kuruldu. Bu enstitü 1961 yılında aldığı bir kararla
27 Mart gününü Dünya Tiyatrolar Günü
olarak kabul etti. Her yıl enstitüye üye ülkelerde 27 Mart günü Tiyatro
Bayramı olarak kutlanır. Ülkemizde ise Tiyatrolar günü ilk olarak 1962 ‘
de kutlanmaya başlamış ve günümüze kadar gelmiştir.
27 Mart günü her ülkenin sanat ve tiyatro adamlarınca hazırlanan bir
bildiri, sahnelerde okunur. Tiyatrolar o gece halka parasız gösteriler
düzenler. Tiyatroyu halka sevdirmeye çalışırlar.Okullarımızda ise
tiyatro gününde daha önceden çalışmaları yapılan oyunlar ve piyesler
sergilenir.Öğrencilerin tiyatroya ilgi ve sevgileri artırılmaya
çalışılır.Mümkünse öğrenciler özel ya da devlet tiyatrolarından birisine
, bir oyunu izlemeye götürülür.
TİYATRONUN ÖZELLİKLERİ
1. Tiyatro hem dinlenebilir, hem de
seyredilebilir. Yani hem göze, hem de kulağa hitap eder. Bu yüzden etki
gücü fazladır.
2. Tiyatroda söz ve eylem birleşmiş durumdadır. Oyuncu; kostümü,
makyajı, jest ve mimikleriyle gerçekçi bir izlenim bırakır.
3. Tiyatro, bir topluluğa seslenir.
4. Tiyatro, bileşik bir sanattır.
5. Tiyatro, dilin sahnede en güzel şekliyle kullanıldığı bir sanat
dalıdır.
OYUN TÜRLERİ
1. Ana Türler:
Tiyatroda üç ana tür vardır: Trajedi,
komedi ve dram.
2. Yan Türler:
OPERA: Manzum ve besteli oyun
türüdür.
OPERET: Hafif ve eğlenceli, yer yer müzikli bir
oyun türüdür.
VARYETE: Çeşitli numaralardan
meydana gelen; söz, müzik ve dansın birlikte olduğu bir oyun türüdür.
REVÜ: Günlük olayları, çabuk değişen kesitler halinde sahneleyen;
müzikli, danslı bir oyun türüdür. Revülerde konu bütünlüğü olmayabilir.
KABARE: Çeşitli gösteriler yapılan
içkili, eğlenceli, seyircilerle oyuncuların iç içe olduğu mekanlarda;
günlük olayları hicveden bir oyun türüdür.
BALE: Müzikli, sözsüz, konusu hareket ve danslarla ifade edilen oyun
türüdür.
PANDOMİM: Müziksiz, sözsüz, yalnız
jest ve mimiklerle konuyu anlatan bir oyun türüdür.
Tiyatroda Ana Türler
1. Tragedya (Trajedi): Manzum
olarak yazılır.
İnsanlarda merak ve endişe uyandıran olaylarla kurgulanmış; onlara
korku, heyecan ve ibret vermek amacını güden en eski tiyatro türüdür.
Konularını tarihten ve mitolojiden alır. Baştan sona mitolojik bir
havaya sahiptir. Karakterler asiller ve mitolojik kahramanlardır. Bu
nedenle de dilin en güzel kullanımı trajedilerdedir.
Yunan Edebiyatında Sopokles, Fransız Edebiyatında Corneille ve Racine
ünlü trajedi yazarlarıdır.
2. Komedya (Komedi): İnsanların ve
toplumsal yaşayışın gülünç ve aksayan yanlarını sahne-de canlandıran bir
tiyatro türüdür Fransız Edebiyatından Moliere en ünlü ve bilinen komedi
yazarıdır. Komedi çeşitleri şunlardır.: Fars, satir, vodvil, komedi
santimantal
3. Dram: Komedi ve trajedinin
birleşmesinden doğmuş bir tiyatro türüdür. Klasik edebiyattaki
trajedi-komedi türlerine karşı, romantizmin benimsediği
tiyatro türü “dram” dır.Trajedideki
kuralcılık dram türü ile kırılmıştır.
Dramda konu milli tarihten veya günlük yaşamdan seçilebilir. Dram;
yaşamın hem acı, hem de tatlı yanlarını işler. Nazımla, nesirle ya da
nazım-nesir karışık olarak yazılabilir. Eserdeki kişiler toplumun her
kesiminden olabilir. Dram türünün en büyük ve en ünlü temsilcisi Victor
Hugo’dur.
Belirli Gün ve Haftalar / Tiyatronun Faydaları / Tiyatro Çeşitleri / Dünya Tiyatrolar Günü / Tiyatro ve Yaratıcı Drama
Bilim İnsanları / Ünlü Yazarlar / Ünlü Ressamlar / Ünlü Müzisyenler / Türk Büyükleri / Türk Bilim İnsanları / Ünlü Matematikçiler / Ünlü Fizikçiler