Bilim Tarihi ve Felsefesi

Bilim Tarihi ve Felsefesi
Bilim tarihi, sistemli, eleştirel ve olgusal bilgi olarak tanımlanan, bilimin tarih içindeki
gelişimini inceleyen, bilimi canlı bir süreç içerisinde anlamaya ve açıklamaya çalışan bir
disiplindir. Bilim tarihi, bilimsel yaklaşım ve teorilerin çeşitli dönemlerde ortaya çıkışını,
kabul edilişini, bilim adamlarının bilgiyi üretme biçimlerini, üretilen bilimin toplumsal
etkilerini; bilimin, felsefe, din, ahlak ve sanat gibi diğer temel insani faaliyetleriyle ilişkilerini,
temelde bilim ve teknoloji ilişkisini, bilimin gündelik hayattaki yerini sorgular ve tartışır.
Bilim tarihi, doğa bilimleri yanında insan ve toplum bilimleri ile ilahiyat bilimleri gibi temel
alanlarda da önemli bir gerçekliğin olduğunu, bu gerçekliğin kendisine ait bir metodolojiyi ve
ilkeleri içerdiğini belirtir.
Bilim tarihi, bize özgü anlamıyla eskiçağ Anadolu medeniyetlerinden başlayarak Osmanlı ve
Cumhuriyet dönemine kadar uzanır. Bilim tarihiyle ilgili olarak öğrenciler; bilimsel
faaliyetlerin alt yapısını oluşturan eserleri, bilim insanlarını, bilim kurumları ile bunların
toplumdaki yerini ve etkilerini bilimsel, sosyal, kültürel, siyasi açılardan araştırabilirler. Bu
çerçevede bilimde Avrupa-merkezciliği ve özellikle Rönesans sonrasına odaklanmış bilimsel
tarih yazımını sorgulamak adına bakış açılarını hem tarihsel hem coğrafi açıdan genişletecek
faaliyetlerde bulunabilirler. Farklı kültürlerden Türkiye’ye bilimsel ve teknik bilginin geliş
süreçlerini ortaya çıkarabilirler.

Bilim tarihi konusunda aşağıda belirtilen şekilde alt projeler hazırlanabilir:
 Tarihimizin sakladığı derin ve engin bilimsel mirasımızdan haberdar olmak için bu
mirasın gün yüzüne çıkarılan tarafının ortaokul ve liselerde tanıtılmasının sağlanması
projelendirilebilir.
 Dünya üzerinde farklı alanlarda bilim ve teknoloji üreten Türk ve Müslüman bilim
insanlarının ve eserlerinin geniş ölçüde tanıtılması için çalışma yapılabilir.
 Günümüzde yaygın kullanılan teknolojik araç ve gereçlerin binlerce yıllık bilimsel
tecrübenin bir devamı olduğunu gösterebilmek amacıyla okullarda, bilim insanlarının
eserlerde tanıttıkları basit ölçüdeki araç ve materyal modellerinin üretilmesi için
üniversitelerden destek alınarak projeler geliştirilebilir.
 Tıp, doğa bilimleri, tarımsal, sosyal ve beşeri bilimler alanlarında geçmişten
günümüze bilimin gelişim süreciyle ilgili projeler sunulabilir.
Bilim felsefesi ise bilim insanlarının faaliyetlerini, neyi, nasıl yaptıklarını, bilimin ve
bilginin ne olduğunu anlamaya çalışan bir disiplindir. Bilim felsefesi, felsefenin
yöntemlerini kullanarak bilim üzerine düşünme ile ilgilenir.
Bilim felsefesi konusunda aşağıda belirtilen şekilde alt projeler hazırlanabilir:
 Bilim ve felsefe ilişkisini araştırmaya yönelik projeler yapılabilir.
 Bilim felsefesi çalışan filozofları ve eserlerini tanıtmayla ilgili çalışmalar
gerçekleştirilebilir.
 Bilim felsefesinin tarihsel gelişimi ile ilgili projeler sunulabilir.
 Öğrencilerin bilim tarihi ve felsefesi hakkındaki anlayışlarının ve inanışlarının
incelenmesine ve geliştirilmesine yönelik çalışmalar yapılabilir.
 Bilimin ne olduğu ya da ne olmadığı üzerine konusunda farkındalık oluşturma ve
uygulamalı araştırmalar yapılabilir.
 Bilim tarihi ve felsefesinin bilim ve teknoloji okuryazarlığı ile ilişkisini ortaya
çıkarmak üzere projeler sunulabilir.