Doğal Miras ve Doğal Kaynaklar
Doğal miras, doğal güzelliklerin ve biyolojik çeşitliliğin estetik, bilimsel ve ekonomik ögeler
bakımından zengin olan değerleridir. Bu ögeler içinde tükenme tehlikesinde olan, yeryüzünde
eşine az rastlanan ve küresel değeri olanlar doğal miras olarak kabul edilir.
Doğal özellikler içeren fiziki veya biyolojik oluşumlar, estetik veya bilim alanında üstün
evrensel değere sahip özellikleri olan oluşumlar, jeolojik veya fizyografik oluşumlar, tam
olarak belirlenmiş tehlike altındaki bitki veya hayvan türlerinin habitatını oluşturduğu bilim
ve muhafaza bakımından üstün evrensel değere sahip özellikleri olan oluşumlar, doğal alanlar
veya tam olarak belirlenmiş doğal alanların oluşturduğu bilim, muhafaza ve doğal güzellik
bakımından üstün evrensel değere sahip özellikleri olan alanlar doğal miras olarak
değerlendirilmektedir.
Doğal miraslar içinde tarihî yerler, yer şekilleri, bitki ve hayvan toplulukları; yer şekilleri
içinde doğal mağaralar, çavlan, çağlayan, şelale, kaplıca, gayzer, volkanik şekiller ve tipik yer
şekilleri yer almaktadır. Bir yerin doğal miras olarak değerlendirilmesi için aşağıdaki
özelliklerden en az bir tanesini taşıması gerekir:
Doğanın bir harikasına, eşsiz bir güzelliğe ve estetik öneme sahip doğal alanlar olması
Yaşamış canlıların kalıntıları, devam eden jeolojik olaylar ve yer şekillerinin gelişimi
gibi dünyanın doğal tarihine ilişkin eşsiz önemde bilgilere sahip olması
Ekolojik ve biyolojik olarak hala bozulmamış bir karasal, denizel veya tatlı su
ekosistemine veya önemli hayvan ve bitki topluluklarına ev sahipliği yapması
Özellikle tehlikedeki veya bilimsel açıdan önemli bir biyolojik çeşitlilik için önemli ve
belirgin doğal habitatlara ev sahipliği yapması
Doğal kaynak ise, doğada kendiliğinden oluşmuş, insan aklı ve tekniğinin ürünü olmayan,
meydana gelme aşamasında insanın herhangi bir rolünün bulunmadığı bütün zenginlik
kaynakları olarak tanımlanabilir. Tarımda kullanılan topraklar, bitki ve hayvanlar, maden
filizlerine sahip kayalar, petrol, kömür, uranyum, inşaatlarda kullanılan taşlar, güneş ışığı,
hava, su gibi insan ve çevresini etkileyen tüm faktörler doğal kaynak ifadesi ile belirtilir. Çeşit
bakımından zengin olan doğal kaynaklar değişik ölçütler göz önüne alınarak
sınıflandırılabilir. Bu sınıflandırma temelde tükenebilen doğal kaynaklar ve tükenmeyen
doğal kaynaklar şeklinde olmaktadır.
Doğal miras ve doğal kaynaklar konusunda; doğal miras olarak kabul edilen (uluslararası
Ramsar alanları, jeoparklar, sınır aşan korunan alanlar, ulusal parklar, doğal rezerv alanları,
önemli kuş alanları) yerlerin tanıtımı, geliştirilmesi, korunması ve çevresel sürdürülebilirliğin
sağlanmasına yönelik projeler hazırlanabilir. Doğal kaynak alanı ile ilgili olarak da doğal
kaynakların korunması, sürdürülebilirliği, teknolojisi ve verimli kullanımına yönelik projeler
hazırlanabilir.
