Halk Sağlığı ve Koruyucu Sağlık Hizmetleri
Halk sağlığı, hızla artan dünya nüfusu, hızlı kentleşme ve endüstrileşme, kaynakların
kontrolsüz bir şekilde kullanılması ve tüm bu süreçler sonucunda ortaya çıkan zararlı
etkenlerin belirlenerek en aza indirilmesi amacıyla gerekli önlemlerin alınmasını hedefleyen
uygulamaları kapsamaktadır. Halk sağlığı alanında temel sağlık hizmetleri, bulaşıcı
hastalıklar, anne-çocuk sağlığı, çevre sağlığı, iş sağlığı, beslenme, okul sağlığı, yaralanma ve
kazalardan korunma gibi konularda çalışmalar gerçekleştirilerek toplumdaki her bireyin
sağlığını sürdürecek bir yaşam düzeyine ulaşılması amaçlanmaktadır. Halk sağlığı çalışanları,
hastalıkların epidemi ve yayılımını önleme, toplumu çevredeki risklere karşı koruma, sağlıklı
davranışları destekleme, doğal afetler ve etkilerinden korunmak için topluma yardımcı olma,
toplumun sağlık hizmetlerine ulaşılabilirliğini sağlama ve toplumda sağlıklı yaşam
davranışlarının yaygınlaştırılması için toplum temelli hizmetler gerçekleştirmektedir.
Günümüzde sağlığın korunması için hastalıklar oluşmadan verilen koruyucu sağlık hizmetleri
de ön plana çıkmaktadır. Koruyucu sağlık hizmetleri kapsamında çevreye ve insana yönelik
sağlık hizmetleri verilmektedir. Yeteri kadar ve temiz su sağlanması, atıkların zararsız hale
getirilmesi, besin hijyeni, hava kirliliği ve radyasyonla mücadele gibi insanın çevresinde
bulunan ve sağlığını olumsuz etkileyebilecek biyolojik, fiziksel ve sosyal etkenlerin ortadan
kaldırılması veya bireyleri etkilemesini önlemek amacıyla çevreye yönelik koruyucu sağlık
hizmetleri gerçekleştirilmektedir. Toplumu hastalık etkenlerine karşı dirençli hale getirme,
hastalanma durumunda ise erken dönemde tanı ve tedavi etmeyi amaçlayan insana yönelik
koruyucu sağlık hizmetleri kapsamında ise erken tanı ve uygun tedavi, aşılama, beslenmenin
iyileştirilmesi, sağlık eğitimi ve aile planlaması alanında hizmetler verilmektedir.
Halk sağlığı ve koruyucu sağlık hizmetleri konusunda; aşıların bulunması, ilaç bağımlılığı,
gençlerde sosyalleşme, orta yaş ve yaşlı grupların sağlık sorunları, bireysel hijyen standartları,
kronik hastalıklar, ülkemiz ve dünyadaki kronik hastalıkların dağılımı konuları, salgın
durumlarında alınabilecek halk sağlığı önlemleri, toplumu bilinçlendirmeye yönelik projeler,
toplumun sağlıklı yaşam davranışlarının (sigara, alkol ve madde kullanmama, sağlıklı/yeterli
ve dengeli beslenme, fiziksel aktivite, düzenli ve yeterli uyku, stresle mücadele etme vb.)
incelenmesi alanında projeler hazırlanabilir.
Halk sağlığı ve koruyucu sağlık hizmetleri nedir?
Gelecekteki muhtemel hastalık ve sakatlığın riskini, ciddiyetini ve süresini en aza indirecek veya engelleyecek, hastanın farkında olmadığı hastalık belirtileri ortaya çıkmadan önce teşhis edip tedavinin hastalığın erken döneminde yapılmasını sağlayan hastalık öncesi sağlık hizmetlerini kapsamaktadır.
Bireye Yönelik Koruyucu Sağlık Hizmetleri;
Sağlık eğitimi,
Beslenmeyi düzenleme,
Bağışıklama(Vaksinoprofilaksi),
Aşırı doğurganlığın önlenmesi ve aile planlaması,
İlaçla koruma(Kemoprofilaksi),
Hastalıkların erken tanı ve tedavisi,
Kişisel hijyen,
Koruyucu sağlık hizmetlerinin önemi nedir?
Bu hizmetler; bağışıklama, erken tanı, sağlıklı beslenme, aile planlaması ve kişisel hijyendir. Bu hizmetlerin amacı; çevredeki olumsuz biyolojik, fiziksel ve kimyasal faktörleri yok ederek, düzelterek ya da insanları etkileşimlerini önleyerek kişilerin sağlıklarını koruyabilmektir. Koruyucu sağlık hizmetleri, temel olarak bir hastalığın ortaya çıkmasını engellemeyi hedefler.
